A ydych eisiau prynu ffôn symudol newydd? Yn dod at ddiwedd eich contract? Cymerwch ychydig funudau i weld a ddylech aros neu newid i leihau cost eich uwchraddio a'ch biliau ffôn. Hefyd, darganfyddwch am gostau cudd, p'un a ddylech yswirio'ch ffôn symudol.
Beth sydd yn y canllaw hwn
Chwilio am ffôn symudol newydd?
Gall cael ffôn newydd fod yn ddrud – yn enwedig os ydych eisiau'r model diweddaraf. Ond mae ychydig o bethau y gallwch eu gwneud i gadw'ch costau'n isel:
- Gwneud eich ymchwil. A yw'n rhatach prynu'r ffôn rydych ei eisiau yn llwyr neu fel rhan o gontract? Defnyddiwch wefannau cymharu i edrych o gwmpas a'ch helpu i ddod o hyd i'r cynnig gorau.
- Dim ond talu am yr hyn sydd ei angen arnoch. Ddim yn defnyddio llawer o ddata? Peidiwch â llofnodi cynllun data diderfyn drud. Cydweddwch eich cynnig â'ch anghenion.
- Bargeinio â’ch cyflenwr cyfredol. Os yw'ch contract yn dod i ben, byddant am eich cadw ac efallai y byddant yn cynnig cynigion rhad i chi.
- Hapus â'ch ffôn cyfredol? Glynwch ato. Mae cynnig Sim-yn-unig yn rhatach o lawer na chontract sy'n dod â ffôn.
Mae gan MoneySavingExpert rhagor o awgrymiadau ar dorri costau eich ffôn symudol.
Gwirio eich bod ar y cynnig cywir
Mae dau brif beth y mae rhaid i chi eu gwneud i sicrhau eich bod ar y cynnig ffôn symudol gorau:
- Gwirio nad ydych yn talu am alwadau, negeseuon testun na data nad ydych yn eu defnyddio, neu'n mynd dros eich lwfans yn rheolaidd ac yn cael biliau drud.
- Siopa o gwmpas gan ddefnyddio gwahanol wefannau cymharu. Mae bob amser yn syniad da defnyddio mwy nag un safle cymhariaeth i sicrhau eich bod yn cael y cynnig gorau.
Mae MoneySavingExpert a Which? yn wefannau defnyddiol
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Dod o hyd i’r cynigion gorau â gwefannau cymharu prisiau
Osgoi taliadau ffôn annisgwyl
Bydd rhifau ffôn sy'n dechrau â 09, 0871, 0872, 0873 a 118 yn ddrytach na galwadau ffôn rheolaidd. Mae tecstio codau byr symudol yn costio mwy hefyd.
Gall rhai cwmnïau ffôn symudol sicrhau nad ydych yn mynd dros eich terfyn misol drwy rwystro galwadau i rifau premiwm. Cysylltwch â'ch darparwr i weld a allant drefnu hyn ar eich cyfer.
Os cewch dâl ffôn annisgwyl, darganfyddwch sut i'w herioYn agor mewn ffenestr newydd
Peidiwch â gadael i'ch plant achosi i’ch biliau fod yn uchel
Mae llawer o apiau a gemau yn ‘chwarae'n rhydd’, ond yn cynnwys pryniannau ‘in-app’.
Mae hyn yn golygu efallai na fydd lawrlwytho'r gêm yn costio unrhyw arian, ond efallai y gofynnir i chi dalu am nodweddion pan fyddwch yn dechrau ei ddefnyddio.
Er mwyn osgoi cael bil mawr, cadwch lygad ar beth mae eich plant yn ei chwarae a darllenwch y print mân o amgylch pryniannau yn y gêm.
Gallwch ddarganfod mwy ar sut i gadw eich ffioedd ffôn symudol dan reolaeth
Os ydych yn wynebu costau byw uwch, darganfyddwch am ffynonellau incwm ychwanegol yn ein hadran Help gyda chostau byw
Contract ffôn symudol yn dod i ben - a ddylech aros neu newid?
Pan fydd eich contract yn dod i ben, bydd eich cyflenwr presennol fel arfer yn ymdrechu'n galed i'ch cadw.
Eich cam cyntaf yw ffonio'ch gweithredwr rhwydwaith.
Gofynnwch am y pecyn gorau y gallant ei gynnig i chi, ac yna dilynwch hynny trwy ofyn am eich defnydd nodweddiadol (munudau/negeseuon testun/lawrlwythiadau data).
Bydd cael y wybodaeth hon:
- yn eich helpu i gymharu cynigion ar wefannau cymharu prisiau
- yn rhybuddio'ch cyflenwr y gallech newid – a fydd bron yn sicr o’ch cael wedi’ch trosglwyddo i'r adran gadw. Eu gwaith yw eich argyhoeddi i aros, ac maent fel arfer yn cynnig bargeinion a gostyngiadau na fyddech yn eu gweld fel arall.
Os ydych wedi cael cynnig da, efallai yr hoffech aros lle rydych. Ond cyn i chi wneud, gwelwch beth arall y gallwch ei gael, yn seiliedig ar eich defnydd cyfredol.
Talu wrth fynd neu dalu bob mis?
Gyda ffonau symudol rydych naill ai'n talu am yr union beth rydych yn ei ddefnyddio mewn munudau, negeseuon testun a data – talu-wrth-fynd. Neu rydych yn cael ffi benodol sy'n cynnwys ystod o wasanaethau – talu bob mis.
Mae'r opsiwn gorau i chi yn dibynnu ar faint rydych yn defnyddio'ch ffôn ac ar gyfer beth rydych yn ei ddefnyddio.
Ar dariff talu wrth fynd, rydych yn talu am bob galwad, testun neu dalp o ddata rydych yn ei ddefnyddio. Os mai anaml y byddwch yn defnyddio'ch ffôn, mae'n debyg mai dyma'r opsiwn rhatach.
Ond os ydych chi'n defnyddio'ch ffôn yn fwy rheolaidd, efallai y byddai'n rhatach talu ffi fisol, sy'n cynnwys nifer penodol o funudau galwadau, negeseuon testun a data. Gallwch osod nodyn atgoffa pan fyddwch chi wedi talu am eich ffôn a meddwl am newid i gynllun SIM yn unig, sy'n llawer rhatach.
I'ch helpu i reoli eich arian, rhowch gynnig ar ein Cynlluniwr Cyllideb hawdd i'w ddefnyddio am ddim.
Gwirio signal yn eich ardal
Os penderfynwch newid, peidiwch ag anghofio gwirio a oes gan y cyflenwr newydd signal da lle mae ei angen arnoch. Mae gan wefan Ofcom ddolenni i wirwyr darllediadau ar gyfer yr holl brif gyflenwyr.
Gwiriwch signal ffôn symudol am eich ardal Yn agor mewn ffenestr newydd
Beth os yw fy narparwr yn codi prisiau?
Os oes gennych gytundeb a bod eich darparwr yn penderfynu codi eu prisiau, mae'n rhaid iddynt:
- roi mis o rybudd i chi, a
- chaniatáu i chi newid i ddarparwr arall heb dalu cosb.
Mae gan Ofcom fwy o wybodaeth am eich hawliau defnyddiwrYn agor mewn ffenestr newydd
A ddylech yswirio’ch ffôn?
Mae p'un a ddylech yswirio'ch ffôn yn gyffredinol yn dibynnu ar dri pheth:
- Gwerth eich ffôn – os ydych yn berchen arno'n llwyr.
- Ad-daliadau’r contract os oes gennych gontract symudol
- Yr anghyfleustra o ailosod ffôn sydd ar goll neu wedi'i ddifrodi.
Os penderfynwch dynnu yswiriant, byddwch yn ymwybodol:
- nad oes rhaid cymryd yswiriant ffôn symudol â'ch darparwr ffôn – gall llawer o yswirwyr trydydd parti ddarparu yswiriant rhatach
- weithiau gellir darparu yswiriant â'ch cyfrif banc, felly gwiriwch cyn prynu.
Sicrhewch eich bod yn gwirio am beth yn union y mae eich ffôn wedi'i yswirio cyn cofrestru
Mae gan MoneySavingExpert mwy o wybodaeth am yswiriant ffôn symudolYn agor mewn ffenestr newydd
Yn cael trafferth i dalu’ch biliau ffôn?
Os nad oes gennych linell daear, mae eich ffôn symudol yn gysylltiad hanfodol â gwasanaethau eraill. Felly mae'n bwysig ei gadw os gallwch.
Os oes angen help arnoch, cysylltwch â'ch darparwr cyn gynted â phosibl i esbonio'r sefyllfa.
Efallai mai dyma'ch profiad cyntaf o ddyled. Cofiwch ei bod yn bwysig cadw i fyny â'ch taliadau. Nid yw hyn mond yn wir fel na fyddwch yn colli'ch cysylltiad, ond hefyd oherwydd gallai effeithio ar eich sgôr credyd os na wnewch hynny.
Mae gan lawer o ddarparwyr gefnogaeth ar waith i'ch helpu, gan gynnwys:
- newid dyddiad eich bil
- sefydlu cynllun ad-dalu fforddiadwy
- symud i dariff gwahanol
- gostwng eich cap gwariant
- peidio â chodi cosbau fel ffioedd talu hwyr.
Y peth gorau yw defnyddio'ch ffôn dim ond pan fydd angen.
Os ydych yn cael trafferth talu'ch bil, ni ddylai'ch darparwr eich datgysylltu hefyd. Mae hyn oni bai ei fod yn ddewis olaf llwyr pan fydd yr holl opsiynau eraill wedi'u disbyddu.
Mae rhai darparwyr yn cynnig cynlluniau cost isel i’ch helpu i wneud galwadau ffôn a mynd ar-lein os ydych yn cael budd-daliadau penodol. Darganfyddwch fwy, gan gynnwys beth sy’n digwydd os ydych yn methu taliad, yn ein canllaw Help os ydych yn cael trafferth i dalu’ch biliau.