Math o bensiwn unigol yw pensiwn cyfranddeiliaid. Mae rhai cyflogwyr yn eu cynnig, ond gallwch gychwyn un eich hun.
Nodweddion pensiwn cyfranddeiliaid
Byddwch yn wyliadwrus
Mae ffioedd ac opsiynau buddsoddi'n amrywio, gan ddibynnu ar y cwmni pensiynau. Felly mae'n bwysig chwilio am y pensiwn sy'n diwallu'ch anghenion orau.
Mae gan bensiynau cyfranddeiliaid:
- isafswm cyfraniadau isel a hyblyg
- costau wedi’u cyfyngu
- strategaeth fuddsoddi ddiofyn, a all fod yn ddefnyddiol os nad ydych am wneud penderfyniadau buddsoddi.
Mathau eraill o bensiwn unigol efallai yr hoffech eu hystyried yw:
- pensiynau personol
- pensiynau personol hunan-fuddsoddedig (SIPP)
Sut y mae pensiynau cyfranddeiliaid yn gweithio
Safonau gofynnol
Mae rhaid i bensiynau cyfranddeiliaid fodloni safonau gofynnol a bennir gan y Llywodraeth.
Mae’r rhain yn cynnwys:
- terfyn cyfreithiol ar daliadau – 1.5% y flwyddyn o werth eich pot pensiwn yn ystod y deng mlynedd gyntaf, yna 1% y flwyddyn (ond os yw cyflogwr yn defnyddio pensiwn cyfranddeiliaid i gyflawni ei ddyletswyddau cofrestru awtomatig bydd cap arwystl o 0.75%).
- trosglwyddiadau di-dâl
- gallu stopio neu ail-gychwyn cyfraniadau ar unrhyw adeg, heb gosb
- isafswm cyfraniadau isel o ddim mwy na £20
- cronfa fuddsoddi wedi’i phennu – caiff eich arian ei fuddsoddi yn y gronfa hon os nad ydych am ddewis
Rhyddhad treth ar gyfraniadau
Bydd eich darparwr pensiwn yn gwneud cais am ryddhad treth ar y gyfradd sylfaenol a'i ychwanegu at eich pot pensiwn.
Os ydych yn drethdalwr uwch, bydd angen i chi wneud cais am ryddhad ychwanegol trwy eich ffurflen dreth.
Gall helpu i feddwl am bensiynau fel dau gam.
Cam 1 – tra byddwch yn gweithio
Fel arfer caiff eich cyfraniadau eu buddsoddi mewn stociau a chyfranddaliadau, ynghyd â buddsoddiadau eraill. Y nod yw cynyddu’r gronfa yn ystod y blynyddoedd cyn i chi ymddeol.
Gallwch ddewis o amrywiaeth o gronfeydd i fuddsoddi ynddynt fel rheol.
Ond cofiwch y gall gwerth buddsoddiadau godi neu ostwng.
Am help i benderfynu sut i fuddsoddi eich cyfraniadau, gwelwch ein canllaw Dewisiadau buddsoddi pensiwn - trosolwg
Mae llawer o gronfeydd buddsoddi diofyn yn cynnwys ‘lifestyling’. ‘Lifestyling’ yw pan fydd eich cronfeydd yn cael eu symud – fel arfer yn awtomatig – i fuddsoddiadau risg is wrth i chi agosáu at ymddeol. Y nod yw sicrhau nad ydych yn colli arian.
Os ydych yn ansicr, siaradwch ag ymghynghorydd ariannol rheoledig a all eich cynghori a yw gosod bywyd yn rhywbeth rydych am ei ystyried ai peidio, o ystyried eich amgylchiadau personol.
Gwiriwch ein Cyfrifiannell Pensiwn
Gallwch gael amcangyfrif o’r incwm y byddwch yn ei gael pan fyddwch yn ymddeol gyda’n Cyfrifiannell pensiwn
Cam 2 – Pan fyddwch yn ymddeol
Pan fyddwch yn ymddeol, bydd maint eich pot pensiwn yn dibynnu ar:
- am ba mor hir rydych yn cynilo
- faint rydych yn ei dalu i'ch pot pensiwn
- pa mor dda y mae eich buddsoddiadau’n perfformio
- faint, os unrhyw beth, y mae eich cyflogwr yn ei dalu i mewn
- pa daliadau a gymerwyd o'ch pot gan eich darparwr pensiwn.
Nid oes rhaid i chi stopio gweithio i gymryd arian o'ch pensiwn rhanddeiliaid. Ond fel arfer mae rhaid i chi fod yn 55 oed o leiaf (57 o 2028).
Pan ddechreuwch gymryd arian, gellir tynnu hyd at 25% o'r pot pensiwn rydych wedi'i gronni yn ôl fel cyfandaliad di-dreth untro. Gellir wedyn defnyddio'r gweddill i ddarparu incwm trethadwy neu un cyfandaliad trethadwy neu fwy (neu'r ddau).
Mae'n bwysig deall eich opsiynau.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Cynlluniau pensiynau cyfraniadau wedi’u diffinio
A oes gennych gwestiynau ynglŷn â sut y gellir talu’ch pensiwn?
Os oes angen help arnoch i wneud synnwyr o sut a phryd y gallwch gael mynediad i'ch pot pensiwn, gallwch siarad ag arbenigwr Pension Wise. Mae Pension Wise yn wasanaeth llywodraeth sy'n cynnig arweiniad diduedd am ddim dros y ffôn.
Sefydlu pensiwn cyfranddeiliaid
Os cynigir pensiwn cyfranddeiliaid gan eich cyflogwr, byddant wedi dewis darparwr y pensiwn. Efallai y byddant yn trefnu i gyfraniadau gael eu talu o’ch cyflog hefyd.
Efallai y bydd y cyflogwyr yn cyfrannu at y cynllun.
Os ydynt yn defnyddio'r pensiwn cyfranddeiliaid i gyflawni eu dyletswyddau cofrestru awtomatig, mae rhaid iddynt gyfrannu.
Gallwch sefydlu pensiwn cyfranddeiliaid dros eich hun hefyd
Newid swydd
Os byddwch yn newid swydd, dylech wirio pryd fydd eich cyflogwr newydd yn eich ymrestru i gynllun pensiwn gweithle.
Gallwch barhau i gyfrannu at bensiwn cyfranddeiliaid sy’n bodoli eisoes. Ond efallai y bydd yn well i chi ymuno â chynllun pensiwn gweithle eich cyflogwr - yn enwedig os bydd y cyflogwr yn cyfrannu.
Cymharwch y buddion sydd ar gael trwy gynllun eich cyflogwr gyda’ch pensiwn cyfranddeiliaid.
Os byddwch yn penderfynu stopio cyfrannu at bensiwn cyfranddeiliaid, gallwch adael y gronfa pensiwn i barhau i gynyddu. Ni ddylai fod unrhyw daliadau ychwanegol am wneud hyn.
