Mae’r DWP yn symud pawb ar fudd-daliadau ‘etifeddol’ i Gredyd Cynhwysol, ond nid oes angen i chi wneud unrhyw beth nes y dywedir wrthych am wneud hynny. Mae’r canllaw hwn yn eich helpu i ddeall beth i’w ddisgwyl, sut i wneud cais llwyddiannus a ble i gael cymorth arbenigol am ddim os bydd ei angen arnoch.
Beth sydd yn y canllaw hwn
- Ble i gael cyngor personol am Gredyd Cynhwysol
- Mae Credyd Cynhwysol yn raddol yn disodli chwe budd-dal etifeddol
- Sut mae Credyd Cynhwysol yn wahanol i’ch budd-daliadau presennol
- Byddwch yn cael gwybod pan fydd angen i chi hawlio Credyd Cynhwysol
- Beth sy’n digwydd pan fyddwch chi’n derbyn Hysbysiad Ymfudo - cam wrth gam
- Beth sy’n digwydd os bydd eich amgylchiadau’n newid – cam wrth gam
- Help tra byddwch yn aros am eich taliad Credyd Cynhwysol cyntaf
- Siaradwch â chynghorydd Cymorth i Wneud Cais Cyngor ar Bopeth i gael cyngoram ddim
Ble i gael cyngor personol am Gredyd Cynhwysol
Bydd y canllaw hwn yn eich helpu i ddeall sut mae symud i Gredyd Cynhwysol yn gweithio a ffyrdd o wneud y gorau o’ch arian.
I siarad â rhywun am eich sefyllfa eich hun, gan gynnwys cymorth i hawlio, rhowch gynnig ar y sefydliadau am ddim hyn:
- Cymorth i Wneud Cais Cyngor ar Bopeth am help gyda chwestiynau a hawliadau Credyd Cynhwysol, hyd nes y byddwch yn derbyn eich taliad Credyd Cynhwysol cyntaf.
- Advicelocal am help a chefnogaeth gyda budd-daliadauYn agor mewn ffenestr newydd, gan gynnwys cyngor cyfrinachol ynghylch a ddylech hawlio Credyd Cynhwysol.
Mae Credyd Cynhwysol yn raddol yn disodli chwe budd-dal etifeddol
Os ydych chi’n derbyn un o’r chwe budd-dal ‘etifeddol’ hyn ar hyn o bryd, fe ddywedir wrthych ar ryw adeg i hawlio Credyd Cynhwysol yn lle:
- Budd-dal Tai
- Credyd Treth Plant
- Credyd Treth Gwaith
- Cymhorthdal Incwm
- Lwfans Ceisio Gwaith yn Seiliedig ar Incwm
- Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn Seiliedig ar Incwm.
Sut mae Credyd Cynhwysol yn wahanol i’ch budd-daliadau presennol
Mae Credyd Cynhwysol yn daliad sengl sydd wedi’i gynllunio i’ch cefnogi gyda chostau byw bob dydd, gan gynnwys tai a magu plant. Gallwch ei hawlio p’un a ydych yn gweithio ai peidio.
Mae ein Cyfrifiannell Budd-daliadau yn ffordd gyflym a hawdd o wirio beth allech chi ei gael.
Dyma sut y gallai Credyd Cynhwysol fod yn wahanol i’ch budd-daliadau presennol:
- gallwch weithio cymaint o oriau ag y dymunwch
- fel arfer bydd angen i chi ymrwymo i ddod o hyd i waith os gallwch
- gallai eich taliad newid bob tro gan ei fod yn seiliedig ar incwm eich cartref a’r cynilion a’r buddsoddiadau a oedd gennych yn y mis blaenorol
- ni chewch unrhyw beth os oes gennych gynilion neu fuddsoddiadau gwerth dros £16,000
- bydd angen i chi aros pum wythnos am eich taliad cyntaf
- rydych fel arfer yn cael eich talu unwaith neu ddwywaith y mis yn dibynnu ar ble rydych yn byw yn y DU (mae cyplau yn cael un taliad)
- rydych fel arfer yn gyfrifol am dalu eich rhent eich hun yng Nghymru, Lloegr a'r Alban
- gallwch hawlio hyd at 85% o'ch costau gofal plant yn ôl
- efallai y bydd eich taliad yn cael ei leihau hyd at 25% i ad-dalu dyledion fel budd-daliadau neu gredydau treth a ordalwyd.
Am fwy o wybodaeth, gweler ein canllaw Esbonio Credyd Cynhwysol.
Os oes gennych unrhyw gwestiynau neu bryderon ynghylch sut bydd hyn yn effeithio arnoch, siaradwch â chynghorydd Cymorth i Wneud Cais Cyngor ar Bopeth neu Advice NI am gymorth a chyngor cyfrinachol a diduedd.
Help os oes angen i chi reoli eich arian yn wahanol
Gan fod llawer o fudd-daliadau etifeddol yn cael eu talu’n wythnosol neu bob pythefnos, mae’n debyg y bydd angen i chi wneud newidiadau i sut rydych chi’n rheoli’ch arian. Mae hyn yn cynnwys newid y dyddiadau talu ar gyfer eich biliau, rhent neu forgais i’r diwrnod ar ôl i chi gael eich talu.
I gael cymorth a gwybodaeth lawn, gweler ein canllaw Help i reoli eich arian os ydych yn cael budd-daliadau.
Byddwch yn cael gwybod pan fydd angen i chi hawlio Credyd Cynhwysol
Byddwch yn parhau i gael eich budd-daliadau presennol hyd nes y dywedir wrthych i hawlio Credyd Cynhwysol yn lle. Bydd hyn naill ai'n digwydd:
- pan fyddwch yn derbyn llythyr o'r enw Hysbysiad Ymfudo gan yr Adran Gwaith a Phensiynau, neu
- os yw newid yn eich amgylchiadau yn golygu nad ydych bellach yn gymwys ar gyfer eich budd-daliadau presennol, fel swydd newydd, babi neu gael diagnosis o gyflwr iechyd hirdymor.
Yn y ddau achos, ni fyddwch yn cael eich symud i Gredyd Cynhwysol yn awtomatig. Bydd angen i chi wneud cais am Gredyd Cynhwysol cyn y dyddiad cau, sef fel arfer pan fydd eich budd-daliadau presennol yn dod i ben.
Gallwch hefyd ddewis gwneud cais am Gredyd Cynhwysol cyn i chi dderbyn eich llythyr. Ond efallai y byddwch yn colli allan ar arian ychwanegol os gwnewch, gan na fyddwch yn cael amddiffyniad trosiannol I ddeall beth sydd orau i chi, cewch gyngor arbenigol am ddim cyn gwneud cais.
Beth sy’n digwydd pan fyddwch chi’n derbyn Hysbysiad Ymfudo - cam wrth gam
Pan ddaw’n amser i chi symud i Gredyd Cynhwysol, bydd y DWP yn anfon llythyr arbennig atoch o’r enw ‘Hysbysiad Ymfudo’ fel rhan o’i rhaglen ‘Symud i UC’. Mae hwn yn dweud wrthych y dyddiad cau ar gyfer hawlio Credyd Cynhwysol erbyn a phryd bydd eich budd-daliadau etifeddol yn dod i ben, felly gweithredwch yn gyflym.
Os ydych yn byw yn: | Gwiriwch pryd rydych yn debygol o gael eich llythyr ar: |
---|---|
Cymru, Lloegr neu'r Alban |
|
Gogledd Iwerddon |
Dyma beth i’w wneud pan fyddwch yn cael eich llythyr.
Cam un: gwiriwch faint o Gredyd Cynhwysol rydych chi’n debygol o’i gael
Defnyddiwch ein Cyfrifiannell Budd-daliadau cyflym a hawdd i ddarganfod faint o Gredyd Cynhwysol y gallech ei gael, gan ei fod yn seiliedig ar eich amgylchiadau personol ac enillion eraill.
Am fwy o wybodaeth am sut mae Credyd Cynhwysol yn cael ei gyfrifo, gweler ein canllaw Faint yw Credyd Cynhwysol?
Cam dau: gwnewch gais am Gredyd Cynhwysol cyn y dyddiad cau fel na fyddwch yn colli allan
Dim ond tri mis sydd gennych o ddyddiad eich llythyr i hawlio Credyd Cynhwysol yn llwyddiannus.
Os byddwch yn colli'r dyddiad cau:
- bydd eich budd-daliadau etifeddol yn dal i ddod i ben yn awtomatig, ac
- ni fyddwch yn cael ‘amddiffyniad trosiannol’ – arian ychwanegol i ychwanegu at eich taliad Credyd Cynhwysol os yw’n talu llai na’ch budd-daliadau presennol.
Esbonio amddiffyniad trosiannol
Mae taliadau amddiffyniad trosiannol yn golygu na fyddwch yn waeth eich byd ar y diwrnod y bydd eich hawliad Credyd Cynhwysol yn dechrau.
Os yw’r swm y mae gennych hawl iddo yn llai ar Gredyd Cynhwysol na’ch hen fudd-daliadau, bydd eich taliad yn cael ei ychwanegu at gyfnod penodol o amser dan amddiffyniad trosiannol i sicrhau nad ydych yn colli allan.
Bydd hyn yn digwydd yn awtomatig os ydych yn:
- gwneud cais erbyn y dyddiad cau yn eich Hysbysiad Ymfudo, ac
- nad oes gennych unrhyw newidiadau yn eich amgylchiadau.
Bydd amddiffyniad trosiannol fel arfer yn para tan naill ai:
- mae eich taliad Credyd Cynhwysol yr un peth neu’n fwy â’ch budd-daliadau etifeddol (er enghraifft, os byddwch yn gymwys yn ddiweddarach i gael taliad ychwanegol drwy gael babi)
- bod eich partner yn symud i mewn neu allan o'ch cartref
- bod eich incwm yn gostwng am dri mis yn olynol, neu
- nad ydych bellach yn gymwys ar gyfer Credyd Cynhwysol.
Am fwy o wybodaeth, gweler GOV.UK – Amddiffyniad trosiannol os byddwch yn derbyn llythyr Hysbysiad YmfudoYn agor mewn ffenestr newydd
Opens in a new window
Sut i wneud cais am Gredyd Cynhwysol
Bydd eich Hysbysiad Ymfudo yn dweud wrthych sut i wneud cais, ond fel arfer bydd angen i chi wneud cais am Gredyd Cynhwysol ar-lein ar GOV.UKYn agor mewn ffenestr newydd Os ydych yn byw gyda’ch partner, bydd angen i’r ddau ohonoch wneud cais ar wahân.
Os na allwch wneud cais ar-lein, ffoniwch Linell Gymorth Credyd CynhwysolYn agor mewn ffenestr newydd neu’r Ganolfan Gwasanaeth Credyd CynhwysolYn agor mewn ffenestr newydd yng Ngogledd Iwerddon. Gallant drefnu i rywun eich ffonio'n ôl neu ymweld â'ch cartref.
Am ragor o help a gwybodaeth, gweler ein canllawiau:
Cam tri: cael cyngor a chymorth am ddim gyda’ch cais
Os byddwch yn cael trafferth gwneud cais mewn pryd, neu am gymorth a chyngor am ddim gyda’ch cais, dylech:
- siarad â chynghorydd Cymorth i Wneud Cais Cyngor ar Bopeth neu Advice NI i gael cymorth a chyngor cyfrinachol a diduedd
- ffoniwch linell gymorth Hysbysiad Ymfudo Credyd CynhwysolYn agor mewn ffenestr newydd
- ewch i'ch Canolfan Byd Gwaith leolYn agor mewn ffenestr newydd neu swyddfa Swyddi a Budd-daliadau yng Ngogledd IwerddonYn agor mewn ffenestr newydd i gael cymorth wyneb yn wyneb i wneud cais.
Gallwch hefyd roi eich caniatâd i rywun rydych yn ymddiried ynddo i ddelio â’ch hawliad ar eich rhan, a elwir yn gynrychiolydd. Os nad yw’r person sy’n hawlio Credyd Cynhwysol yn gallu rheoli ei arian ei hun, gallwch wneud cais i fod yn benodai cyfreithiol.
Am fwy o wybodaeth, ffoniwch y Llinell Gymorth Credyd CynhwysolYn agor mewn ffenestr newydd, Canolfan Gwasanaeth Credyd Cynhwysol yng Ngogledd IwerddonYn agor mewn ffenestr newydd neu GOV.UK – caniatâd Credyd CynhwysolYn agor mewn ffenestr newydd
Cam pedwar: arhoswch bum wythnos am eich taliad cyntaf
Ar ôl i chi wneud cais, fel arfer bydd angen i chi aros pum wythnos i gael eich taliad cyntaf. Byddwch yn parhau i gael eich budd-daliadau presennol am bythefnos ar ôl i chi wneud cais ond bydd credydau treth yn dod i ben ar unwaith.
Am beth i’w wneud nesaf, gweler Help tra byddwch yn aros am eich taliad Credyd Cynhwysol cyntaf
Beth sy’n digwydd os bydd eich amgylchiadau’n newid – cam wrth gam
Os ydych yn hawlio budd-daliadau etifeddol a bod rhywbeth yn eich bywyd yn newid, fel newid swyddi neu gael babi, efallai y gofynnir i chi wneud cais am Gredyd Cynhwysol yn lle.
Dyma beth i'w wneud:
Cam un: rhowch wybod ar unwaith am newid mewn amgylchiadau
Os bydd unrhyw beth yn eich bywyd yn newid, rhaid i chi roi gwybod i'r swyddfa sy'n talu eich budd-dal. Er enghraifft, os ydych yn:
- symud cartref
- priodi neu ysgaru
- cael babi
- yn cael diagnosis o gyflwr iechyd neu anabledd
- newid eich sefyllfa ariannol, fel codiad cyflog neu dderbyn unrhyw arian ychwanegol.
Gallwch ddod o hyd i restr o newidiadau y mae angen i chi roi gwybod amdanynt a manylion cyswllt ar GOV.UKYn agor mewn ffenestr newydd
Os oes gennych unrhyw amheuaeth, mae'n well adrodd amdano beth bynnag. Os na wnewch chi, efallai y byddwch yn colli allan ar arian ychwanegol y mae gennych hawl iddo. Neu gallech gael gormod o dâl ac efallai y bydd angen i chi ad-dalu'r budd-daliadau a ordalwyd ynghyd â dirwy o £50.
Cam dau: bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn dweud wrthych a oes angen i chi wneud cais am Gredyd Cynhwysol yn lle
Fel arfer byddwch yn cael llythyr neu neges yn eich cyfrif ar-lein am unrhyw newidiadau i’ch budd-daliadau o ganlyniad i’ch newid mewn amgylchiadau.
Os oes gennych ddewis rhwng aros ar eich budd-daliadau presennol a symud i Gredyd Cynhwysol, siaradwch â chynghorydd Cymorth i Hawlio Cyngor ar Bopeth neu Advice NI am ddim i gael cyngor cyfrinachol a diduedd am eich sefyllfa.
Cam tri: gwiriwch faint o Gredyd Cynhwysol rydych chi’n debygol o’i gael
Gallai Credyd Cynhwysol roi mwy neu lai o arian i chi nag ydych yn ei gael ar hyn o bryd o’ch budd-daliadau etifeddol, gan y byddwch yn cael eich asesu o dan reolau gwahanol.
I weld a fyddwch yn well neu’n waeth eich byd yn newid i Gredyd Cynhwysol, gallwch ddefnyddio:
- ein cyfrifiannell budd-daliadau
- Cyfrifiannell Better OffYn agor mewn ffenestr newydd Policy in Practice.
Beth i’w wneud os byddwch yn cael llai o arian ar Gredyd Cynhwysol
Os ydych yn disgwyl i’ch incwm ostwng ar Gredyd Cynhwysol, efallai y byddwch am ohirio’ch cais er mwyn i chi gael eich hen fudd-daliadau am gyfnod hirach. Gall cynghorydd Cymorth i Wneud Cais Cyngor ar Bopeth neu Advice NIYn agor mewn ffenestr newydd esbonio eich opsiynau.
Mae yna bethau eraill y gallwch chi eu gwneud hefyd, fel creu neu ail-wneud cyllideb, gwneud cais am grantiau a chael gostyngiadau ar eich biliau. Am fwy o wybodaeth, gweler ein canllaw Help i reoli eich arian os ydych yn cael budd-daliadau.
Cam pedwar: gwnewch gais am Gredyd Cynhwysol cyn i’ch budd-daliadau presennol ddod i ben
Crëwch gyfrif a gwnewch gais am Gredyd Cynhwysol ar-lein ar GOV.UKYn agor mewn ffenestr newydd. Os ydych yn byw gyda’ch partner, bydd angen i’r ddau ohonoch wneud cais ar wahân.
Os na allwch wneud cais ar-lein, ffoniwch Linell Gymorth Credyd CynhwysolYn agor mewn ffenestr newydd neu’r Ganolfan Gwasanaeth Credyd CynhwysolYn agor mewn ffenestr newydd yng Ngogledd Iwerddon. Gallant drefnu i rywun eich ffonio'n ôl neu ymweld â'ch cartref.
Am ragor o help a gwybodaeth, gweler ein canllawiau:
Cam pump: cael cyngor a chymorth am ddim gyda’ch cais
I gael cymorth a chyngor am ddim gyda’ch cais, siaradwch â chynghorydd Cymorth i Wneud Cais Cyngor ar Bopeth neu Advice NI i gael cymorth a chyngor cyfrinachol a diduedd.
Gallwch hefyd roi eich caniatâd i rywun rydych yn ymddiried ynddo i ddelio â’ch hawliad ar eich rhan, a elwir yn gynrychiolydd. Os nad yw’r person sy’n hawlio Credyd Cynhwysol yn gallu rheoli ei arian ei hun, gallwch wneud cais i fod yn benodai cyfreithiol.
Am fwy o wybodaeth, ffoniwch y Llinell Gymorth Credyd CynhwysolYn agor mewn ffenestr newydd, Canolfan Gwasanaeth Credyd Cynhwysol yng Ngogledd IwerddonYn agor mewn ffenestr newydd neu GOV.UK – caniatâd Credyd CynhwysolYn agor mewn ffenestr newydd
Cam chwech: arhoswch bum wythnos am eich taliad cyntaf
Ar ôl i chi roi gwybod am newid mewn amgylchiadau , fel arfer bydd angen i chi aros pum wythnos am eich taliad Credyd Cynhwysol cyntaf. Byddwch yn parhau i gael eich budd-daliadau presennol am bythefnos ar ôl i chi wneud cais ond bydd credydau treth yn dod i ben ar unwaith.
Help tra byddwch yn aros am eich taliad Credyd Cynhwysol cyntaf
Ar ôl i chi wneud cais am Gredyd Cynhwysol, fel arfer mae angen aros pum wythnos nes i chi gael eich taliad cyntaf.
Mae yna bethau y gallwch chi eu gwneud tra byddwch chi'n aros, gan gynnwys:
- gwneud cais am daliadau ymlaen llaw os byddwch yn cael trafferth
- gwirio a ydych yn gymwys ar gyfer taliadau neu grantiau eraill
- creu neu ddiweddaru cyllideb.
Am fwy o wybodaeth, gweler ein canllaw Help i reoli eich arian tra byddwch yn aros am eich taliad Credyd Cynhwysol cyntaf.
Ar ôl i chi gael eich taliad Credyd Cynhwysol cyntaf, sicrhewch eich bod yn:
- newid unrhyw ddyddiadau talu ar gyfer biliau neu rent i'r diwrnod ar ôl i chi gael eich talu
- gwirio a ydych bellach yn gymwys i gael gostyngiadau neu fargeinion arbennig
- rhoi gwybod os bydd unrhyw beth yn eich bywyd yn newid
- ystyried agor cyfrif Cymorth i Gynilo am fonws am ddim gwerth hyd at £1,200
- cynllunio ymlaen llaw ar gyfer misoedd drud y flwyddyn, fel penblwyddi a'r Nadolig.
Am fwy o fanylion, gweler ein canllaw Help i reoli eich arian os ydych yn cael budd-daliadau.
Os oes angen help arnoch i wneud cais, gallwch siarad â chynghorydd Credyd Cynhwysol am ddim i gael cymorth i gwblhau’r ffurflen gais.
Siaradwch â chynghorydd Cymorth i Wneud Cais Cyngor ar Bopeth i gael cyngoram ddim
Os oes angen mwy o help neu gefnogaeth arnoch ac eisiau siarad â rhywun yn gyfrinachol, gallwch siarad â chynghorydd ar-lein neu dros y ffôn.
Gallant eich helpu gyda:
sefydlu:
- cyfeiriad e-bost
- cyfrif Credyd Cynhwysol
- cyfrif banc.
gweithio drwy'r rhestr o bethau i'w gwneud ar gyfer gwneud cais llwyddiannus
esbonio'r dyddlyfr ar-lein a sut mae'n cael ei ddefnyddio
cael mynediad i wasanaeth ceisiadau ffôn Credyd Cynhwysol
cael cymorth ymweliadau cartref yr Adran Gwaith a Phensiynau.
Os ydych yn byw yn: | Gallwch gysylltu â: |
---|---|
Lloegr |
|
Yr Alban |
|
Cymru |
|
Gogledd Iwerddon |
Gallwch hefyd:
- Ffonio’r llinell gymorth Credyd CynhwysoYn agor mewn ffenestr newydd l am ddim yng Nghymru, Lloegr a'r Alban neu'r Ganolfan Gwasanaeth Credyd Cynhwysol yng Ngogledd IwerddonYn agor mewn ffenestr newydd am help gyda'ch cais.
- Dod o hyd i gynghorydd arbenigol yn eich ardal chi ar AdvicelocalYn agor mewn ffenestr newydd i gael help a chymorth am ddim gyda budd-daliadau, gan gynnwys cyngor cyfrinachol ynghylch a ddylech chi hawlio Credyd Cynhwysol.