Prynu Nawr Talu Wedyn

Pan rydych yn cael cynnig Prynu Nawr Talu Wedyn (BNPL) wrth y ddesg dalu, cytundeb credyd yw hwn - ffurf o fenthyg.

Mae gan rhai manwerthwyr cynlluniau BNPL eu hunain, ond fel arfer caiff ei gynnal gan ddarparwr trydydd parti. Os ydych yn cadw at eich cynllun ad-dalu, na fyddwch fel arfer yn talu llog neu ffioedd.

Os ydych yn cael cynnig BNPL, rydych yn debygol o allu dewis rhwng dau opsiwn ad-dalu:

• Talu mewn sawl taliad hafal. Rydych yn ad-dalu cost yr eitem yn rheolaidd, fel arfer pob pythefnos neu’n fisol, neu dros ychydig wythnosau neu fisoedd.
• Talu’r swm llawn mewn cyfandaliad ar ôl cyfnod sefydlog. Rydych yn cael cyfnod di-log a dim ond yn talu ar ddyddiad y cytunwyd arno os ydych yn penderfynu cadw’r eitemau. Gall hwn fod yn ddefnyddiol os ydych am drio eitem cyn ei brynu gan allwch ddychwelyd yr eitemau heb dalu amdanynt os nad ydyn nhw’n iawn.

Gall BNPL fod yn ffordd ddefnyddiol i ledaenu’r gost o bryniadau os ydych yn ei ddefnyddio’n ofalus a gallwch fforddio’r ad-daliadau. Dyma beth y mae angen i chi ei wybod cyn ei ddefnyddio.

Mae rhai manwerthwyr yn annog pobl i ddewis BNPL dros ffyrdd eraill o dalu gan ei wneud yn ddull dalu diofyn neu gynnig cymhelliad, fel gostyngiad neu anfon yr eitemau am ddim.

Ond mae’n bwysig rhoi ddigon o amser i feddwl am sut y byddwch yn ad-dalu, a phenderfynu os ydy BNPL yn gweithio i chi.

Mae’n bwysig deall beth rydych yn cofrestru amdano gan wirio’r telerau ac amodau gan fod y rhan fwyaf o ddarparwyr gyda pholisïau cosbau a ffioedd hwyr gwahanol. Mae rhai hyd yn oed yn codi tâl arnoch am ad-dalu’r hyn sy’n ddyledus yn gynnar.

Fel gydag unrhyw ffurf o fenthyca, mae risgiau dylech fod yn ymwybodol ohonynt - yn enwedig gan nad yw BNPL yn cael ei reoleiddio yn yr un ffordd â nwyddau credyd defnyddiwr eraill ac nid yw'n destun yr un math o rybuddion.

Gall gael llawer o gytundebau BNPL o symiau bach ddechrau cronni. Yn ogystal â gwirio a allwch fforddio ad-daliadau ar ben unrhyw filiau eraill, sicrhewch eich bod yn cadw cofnod o bryd mae pob taliad yn ddyledus.

Gan nad yw’r rhan fwyaf o gynhyrchion BNPL yn cael eu rheoleiddio, mae nifer o ddarparwyr ond yn cynnal isafswm gwiriadau credyd – gan ddibynnu ar wiriadau credyd (‘ysgafn’) cyn iddynt eich cymeradwyo. O ganlyniad, ni fyddant yn gwybod os gallwch fforddio ad-dalu’r hyn sy’n ddyledus gennych.

Mae MoneySavingExpert yn rhestru pa asiantaethau gwirio credyd mae darparwyr BNPL yn adrodd iddyntYn agor mewn ffenestr newydd Disgwylir i fwy o reoliadau BNPL cael eu cyflwyno yn y dyfodol.

Nid yw cytundebau BNPL sy’n para llai na 12 mis yn cael eu rheoleiddio gan yr Awdurdod Ymddygiad Ariannol (FCA). Mae hwn yn golygu nad ydych yn cael amddiffyniad defnyddiwr llawn os aiff rywbeth o’i le neu rydych yn teimlo nad ydych wedi cael eich trin yn deg,

Fodd bynnag, os yw’r cwyn gyda’r manwerthwr yn hytrach na’r darparwr BNPL, mae gennych amddifyniad a gallwch wneud cwyn. Darganfyddwch fwy ar Gyngor ar BopethYn agor mewn ffenestr newydd

Mae rhai darparwyr BNPL yn cynnig gwasanaethau datrys anghydfod mewnol, ond ni fydd y rhain yn ddiduedd a bydd unrhyw ymateb y cewch yn amrywio.

Os ydych yn talu am rywbeth sy’n costio dros £100 a hyd at £30,000 gyda cherdyn credyd ac mae problem, er enghraifft os ydyw wedi’i dorri, gallwch wneud cwyn i’ch benthyciwr a gofyn am ad-daliad o dan Reolaethau adran 75.

Fodd bynnag, hyd yn oed os ydych yn defnyddio cerdyn credyd i wneud taliad BNPL, nid ydych wedi’ch amddiffyn o dan adran 75. Mae hwn oherwydd mae’r taliad yn cael ei wneud gan y darparwr BNPL i’r manwerthwr. Byddwch yn wyliadwrus o hwn os yw BNPL yn cynnig yr opsiwn i chi dalu gyda’r cerdyn credyd sydd gennych wedi’i storio gyda nhw – os ydych yn cytuno, byddwch yn colli amddiffyniad adran 75.

Cyn i chi brynu unrhyw beth, gwiriwch pa amddiffyniad prynwr y mae eich darparwr BNPL yn ei ddarparu. Er enghraifft, bydd rhai darparwyr yn oedi taliadau tan fod y broblem wedi’i ddatrys a’n ad-dalu unrhyw daliadau rydych wedi’i wneud eisoes os yw’r anghydfod yn cael ei ddatrys o’ch plaid. Fodd bynnag, byddwch yn ymwybodol mai polisïau yw'r rhain yn hytrach na hawliau cyfreithiol.

Mae rhai benthycwyr BNPL yn gwneud gwiriad credyd ‘caled’ bob tro rydych am ledaenu taliadau dros gyfnod hir. Bydd y gwiriadau hyn yn ymddangos ar eich cofnod credyd a gallant effeithio ar eich sgôr credyd. Bydd methu terfyn amser ar gyfer taliad hefyd yn niweidio eich sgôr credyd.

Hyd yn oed os nad yw’ch pryniadau BNPL yn ymddangos ar eich hanes credyd, efallai byddwch yn cael eich gofyn am eich cytundebau BNPL pan mae darparwr newydd yn gwneud gwiriad fforddiadwyedd. Gall gael mwy nag un cytundeb BNPL meddwl na allwch gael mathau eraill o gredyd, fel benthyciadau personol a phryniad llogi nwyddau.

Mae cadw cofnod o faint rydych wedi’i wario a phryd i dalu eich ad-daliadau yn hanfodol i osgoi ffioedd ychwanegol ar gytundebau BNPL, yn enwedig os oes gennych fwy nag un cytundeb.

Mae rhai darparwyr yn cynnig mynediad i’ch cyfrif trwy eu gwefan neu ap i’ch helpu i gadw cofnod.

Wrth ddefnyddio BNPL, mae yna rhai pethau gallwch ei wneud i helpu sicrhau nad ydych yn talu mwy nag sydd angen i chi:

• Cadwch lygad allan am hysbysiad gan eich darparwr yn dweud wrthych bryd mae’ch taliad nesaf yn ddyledus.
• Sicrhewch y gallwch wneud taliadau pan maent yn ddyledus. Er enghraifft, os ydych yn cael treuliau annisgwyl, a fyddwch yn methu taliad?
• Osgowch ddefnyddio BNPL os ydych mewn problem ddyled yn barod a chewch help cyn gynted ag y gallwch o gynghorydd dyled diduedd, am ddim.
• Sefydlwch Ddebyd Uniongyrchol neu defnyddiwch eich cerdyn debyd i wneud ad-daliadau. Mae gwneud ad-daliadau gyda cherdyn credyd yn meddwl bod gennych arian yn ddyledus o hyd i ddarparwr y cerdyn.

Os ydych yn poeni am fethu taliadau, bydd sefydlu Debyd Uniongyrchol rheolaidd yn eich helpu i sicrhau eich bod yn cadw ar ben pethau.

Os nad ydych yn cadw lan gyda’ch ad-daliadau, gallwch gael ffi cosb. Sicrhewch eich bod yn gwybod beth yw’r ffioedd os ydych yn methu taliad, gan fod cosbau’n amrywio rhwng darparwyr.

Os na allwch wneud taliadau o hyd, bydd rhai darparwyr BNPL yn trosglwyddo’ch dyled i asiantaeth casglu dyled. Os ydych yn cael trafferth i dalu, mae’n bwysig eich bod yn cysylltu â’ch darparwr BNPL i esbonio’ch sefyllfa. Bydd y rhan fwyaf yn ceisio gweithio gyda chi i ddod o hyd i ddatrysiad. Gwiriwch adran telerau ac amodau ei wefan i ddarganfod pa gymorth sydd ar gael. 

Mae Prynu Nawr Talu Wedyn dim ond yn un ffordd o fenthyca arian.