Beth yw yswiriant cartref a sut wyf yn cael y fargen orau?

Syniad yswiriant cartref yw talu digon o arian i chi atgyweirio neu adnewyddu eitemau os aiff pethau o chwith. Gallai hyn gynnwys:

• amnewid eitemau sydd wedi'u dwyn ar ôl bwrgleriaeth
• atgyweiriadau oherwydd difrod storm
• costau ailadeiladu yn dilyn tân neu lifogydd.

I gael yr arian, bydd angen i chi wneud cais i’ch yswiriwr. Yna byddant yn gwirio ac yn cyfrifo  os ydych wedi’ch cynnwys yn yr yswiriant, a faint y byddant yn ei dalu i chi.

Fel arfer bydd angen i chi dalu rhywfaint o’r cais eich hun - a elwir yn ormodedd - sydd yn aml rhwng £50 a £1,000. Chi fydd yn penderfynu ar y swm hwn pan fyddwch yn cymryd y polisi.

Mae’r union orchudd yn amrywio rhwng yswirwyr a pholisïau, ond mae’r rhan fwyaf yn cynnwys:

• lladrad
• tân
• llifogydd
• colled.

Fel arfer gallwch dalu mwy i gynnwys:

• eitemau a gollwyd neu sy’n cael eu dwyn y tu allan i'r cartref
• atgyweiriadau mewn argyfwng, fel boeler yn torri i lawr neu bibell wedi byrstio
• eitemau gwerth uchel
• difrod damweiniol.

Ond ni fydd unrhyw bolisi yn eich diogelu rhag difrod bwriadol neu os bydd rhywbeth yn torri oherwydd traul arferol.

Mae yna ddau fath o yswiriant cartref, sy’n cynnwys gwahanol fannau o’ch cartref:

Gallwch gael y ddau o fewn un polisi, eu prynu ar wahan, neu dim ond prynu’r un rydych ei angen.

Os oes gennych forgais, fel arfer mae’n ofynnol i chi gael yswiriant adeiladau. Ond mae yswiriant cynnwys bob amser yn ddewisol.

Ond mae’r ddau yn syniad da, hyd yn oed os nad oes morgais. Hebddo, byddai’n rhaid i chi ddod o hyd i’r arian eich hun pe bai rhywbeth yn mynd o’i le – a allai fod yn filoedd o bunnoedd.

Os oes gan eich cartref lesddaliad (yn aml fflat neu fflat deulawr) byddai angen i chi drefnu yswiriant cynnwys eich hun, ond gallai yswiriant adeiladau fod yn wahanol. Fel arfer mae dau opsiwn:

• Os yw rhywun arall yn berchen ar y rhydd-ddaliad (mae hyn yn aml yn wir os ydych yn talu rhent tir), mae yswiriant adeiladau yn debygol o gael ei dalu fel rhan o'ch tâl gwasanaeth.
• Os ydych yn berchen ar y rhydd-ddaliad gydag eraill yn yr adeilad, rydych yn gyd-gyfrifol am drefnu yswiriant adeiladau. Bydd eich cyfreithiwr yn gallu rhoi gwybod os yw hyn yn wir.

Gyda’r naill opsiwn neu’r llall, gallwch ofyn i’r brocer neu’r yswiriwr am ddadansoddiad o faint maent yn ei godi am eich eiddo. Yna gallwch gymharu hyn â dyfynbris ar ei ben ei hun i weld a yw'n werth da ai peidio. Os yw'n ymddangos yn werth gwael, ystyriwch yswiriwr arall neu gofynnwch i frocer am ragor o ddyfynbrisiau.

Cyfrifoldeb eich landlord yw yswiriant adeiladau, ond byddai angen i chi drefnu yswiriant cynnwys os ydych am gael yswiriant ar gyfer eich eiddo. Darganfyddwch fwy yn Rwy'n rhentu fy nghartref a oes angen yswiriant arnaf?

Fel arfer byddwch eisiau yswiriant ar gyfer y strwythur, ac fel arfer mae’n ofynnol os oes gennych forgais. Ond cyfrifoldeb y tenant byddai yswirio eu cynnwys nhw.

Os ydych yn darparu dodrefn neu eitemau eraill, mae’n synhwyrol cael yswiriant adeiladau a chynnwys. Un opsiwn yw cymryd yswiriant landlord. Mae hyn fel arfer yn cynnwys yr adeiladau a'r cynnwys, yn ogystal â:

• incwm rhent
• difrod neu anaf i'ch tenantiaid.

Wrth gael dyfynbris yswiriant cartref, fel arfer gofynnir i chi faint fyddai’n ei gostio i:

• ailadeiladu eich cartref
• amnewid holl gynnwys eich cartref.

Mae hyn yn cyfrifo’r terfyn yswiriant y byddwch ei angen – yr uchafswm y byddai yswiriwr yn ei dalu.

Gallwch gael polisïau gydag yswiriant diderfyn, ond mae’r rhain fel arfer yn ddrytach a gallech dalu am yswiriant nad ydych ei angen.

I amcangyfrif faint y byddai'n ei gostio i ailadeiladu eich cartref neu amnewid eich eiddo, gallwch ddefnyddio cyfrifianellau am ddim. Os gwnaethoch dalu am arolwg wrth brynu'ch cartref, efallai y bydd ffigur ailadeiladu arno hefyd.

• Cyfrifiannell ailadeiladu:
  • Association of British Insurers (ABI)Yn agor mewn ffenestr newydd
• Cyfrifianellau cynnwys:
  • Confused.comYn agor mewn ffenestr newydd
  • GoCompareYn agor mewn ffenestr newydd

Bydd gan lawer o bolisïau cynnwys derfyn eitem sengl, yn aml tua £1,500. Os ydych eisiau yswiriant llawn ar gyfer unrhyw beth sy’n werth mwy na’r swm hwn, fel gemwaith, fel arfer byddai’n rhaid i chi restru’r eitem(au) drud ar y polisi.

Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Yswiriant cynnwys - sut ddylai polisi da edrych?

Rhaid i yswirwyr godi'r un tâl ar gwsmeriaid newydd a phresennol, ar sail debyg am debyg. Ond gwiriwch bob amser a allwch arbed trwy newid yswiriwr - peidiwch fyth ag adnewyddu'n awtomatig.

Dyma awgrymiadau eraill i gael dyfynbrisiau rhad:

• Prynu yswiriant adeiladau a chynnwys ar un polisi, os ydych angen y ddau.
• Talu yn flynyddol os gallwch, fel arfer mae'n costio mwy i dalu'n fisol.
• Cynyddu y gormodedd - os ydych chi'n hapus i dalu mwy o gost unrhyw gais eich hun.
• Gwella diogelwch eich cartref, fel gosod:
  • Cloeon a gymeradwyir gan BSI ar ddrysau a ffenestri allanol
  • larymau lladron a mwg
• Ymuno â chynllun gwarchod cymdogaeth.

Mae hefyd yn werth gwirio pa yswiriant sydd gennych eisoes, ac a yw’n bodloni’ch anghenion. Er enghraifft, mae rhai pecynnau cyfrifon cyfredol yn cynnwys lefelau sylfaenol o yswiriant ar gyfer argyfyngau cartref neu golli'ch allweddi.

Os na fyddwch yn gwneud cais yn ystod blwyddyn bolisi, byddwch yn ennill ‘bonws dim ceisiadau. Mae hyn fel arfer yn golygu y byddwch yn cael gostyngiad ar gyfer y flwyddyn nesaf - hyd at uchafswm a bennir gan yr yswiriwr.

Gall yswirwyr godi prisiau cwbl wahanol, felly ceisiwch gael cymaint o ddyfynbrisiau â phosibl bob amser. Gallwch gael dyfynbrisiau yswiriant gan:

• safleoedd cymharu – rhowch eich manylion unwaith i gael dyfynbrisiau gan lawer o yswirwyr:
  • Gweler ein rheolau euraidd gwefan gymharu
  • Gweler trefn MoneySavingExpert o’r gwefannau cymharu rhatafYn agor mewn ffenestr newydd
• yswirwyr yn uniongyrchol – nid yw pob yswiriwr yn ymddangos ar safleoedd cymharu, fel Direct Line
• eich Awdurdod Lleol neu Gymdeithas Tai – efallai y byddant yn cynnig bargen ratach nag y gallwch ddod o hyd iddo yn rhywle arall

broceriaid yswiriant – am gyngor neu bolisi wedi'i deilwra. Gweler Pryd i ddefnyddio brocer yswiriant

Gweler y gwahanol lefelau o yswiriant a beth i chwilio amdano yn ein canllawiau i:

• yswiriant adeiladau
• yswiriant cynnwys
• yswiriant llifogydd

Byddwch yn ofalus wrth lenwi ffurflenni, gallai gwall neu wybodaeth a fethwyd olygu na chaiff cais yn y dyfodol ei dalu. Mae gofyn i chi ymddwyn yn ddidwyll, felly gwnewch yn siŵr eich bod yn:

1. Ateb cwestiynau yn onest ac yn gywir.
2. Deall beth sydd wedi'i gynnwys a beth sydd heb ei gynnwys cyn llofnodi i fyny - gofynnwch i'r yswiriwr neu'r brocer os nad ydych yn siŵr.
3. Rhoi gwybod i’ch yswiriwr os bydd unrhyw beth yn newid - fel cael gwaith adeiladu wedi'i wneud, newid mewn manylion personol neu os oes angen i chi gynyddu terfyn yr yswiriant.

Gallwch ofyn i’ch yswiriwr ganslo’ch polisi unrhyw bryd, ond mae rhai pethau i fod yn ymwybodol ohonynt:

• os oes gennych forgais, mae eich benthyciwr fel arfer yn mynnu bod gennych yswiriant adeiladau
• ni fyddwch yn ennill bonws dim cais y flwyddyn gyfredol os byddwch yn canslo hanner ffordd drwodd
• fel arfer bydd yn rhaid i chi dalu tâl canslo, oni bai eich bod yn adnewyddu.

Os ydych wedi talu ymlaen llaw a heb wneud cais, byddwch yn derbyn ad-daliad am y misoedd sy’n weddill - minws unrhyw ffioedd canslo.

Os ydych yn ystyried canslo oherwydd cost neu fforddiadwyedd, mae’n bwysig peidio â chanslo’r yswiriant rydych ei angen - neu i fethu taliad. Yn lle hynny, cysylltwch â’ch yswiriwr a dywedwch wrthynt eich bod yn cael trafferth.

Rhaid i yswirwyr gefnogi cwsmeriaid sydd mewn trafferthion ariannol, felly byddant yn esbonio eich opsiynau a ffyrdd y gallant helpu. Er enghraifft, gallent sefydlu cynllun ad-dalu amgen neu addasu eich yswiriant i gyd-fynd â'ch anghenion a lleihau'r gost.