Wedi’i ddiweddaru diwethaf:
11 Mehefin 2024
Mae sgamiau wedi dod yn fwy cyffredin, yn fwy soffistigedig, ac yn anoddach i’w hadnabod, yn enwedig wrth dargedu pobl ar-lein a thrwy ddyfeisiau symudol. Yn y blog hwn, rydym yn siarad am beth yw sgam, sut i'w adnabod, y sgamiau diweddaraf, beth i'w wneud os ydych chi wedi cael eich twyllo, a ble i gael help.
Mae sgam yn fath o dwyll a all fod ar sawl ffurf, megis neges destun, e-bost, llythyr, galwad ffôn, neu hyd yn oed ymweliad o ddrws i ddrws. Mae sgamiau wedi'u cynllunio i ddwyn eich arian.
Maen nhw'n gwneud hyn trwy eich cael chi i ddatgelu eich manylion personol, dwyn eich gwybodaeth, neu hyd yn oed eich twyllo i drosglwyddo'r arian parod.
Bydd sgamwyr yn esgus bod yn sefydliad, eich banc neu hyd yn oed aelod o'r teulu neu ffrind.
Gall sgamiau fod ar sawl ffurf wahanol. Felly, mae’n bwysig i fod yn ymwybodol o’r arwyddion rhybudd i gadw llygad amdanynt a beth i’w wneud os ydych wedi cael eich targedu.
Yn ddiweddar, mae twyllwyr wedi bod yn gwneud ymweliadau cartref yn dynwared HelpwrArian. Maen nhw wedi bod yn curo ar ddrysau gan honni eu bod yn dod o HelpwrArian, ond sgam yw hwn. Peidiwch â'u gadael i mewn. Fydden ni byth yn dod i'ch cartref.
A oes rhywun sy’n honni ei fod o’r Gwasanaeth Arian a Phensiynau, neu HelpwrArian, wedi cysylltu â chi yn cynnig gwasanaethau annisgwyl neu’n gofyn am ffi? Os felly, mae’n sgam. Ni fyddwn byth yn cysylltu â chi yn ddirybudd nac yn codi tâl ar unrhyw un am ein gwasanaethau.
Os ydych chi’n bryderus, ffoniwch ein Huned Troseddau Ariannol a Sgamiau ar 0800 015 4402 neu rhowch wybod i’r FCAYn agor mewn ffenestr newydd Dysgwch fwy am adnabod sgamiau.
Mae’n bwysig gwybod sut i adnabod neges destun, galwad neu e-bost sgam ac i ddysgu i wirio a yw unrhyw gyfathrebiad rydych wedi’i dderbyn yn dwyllodrus.
Er y gall rhai sgamiau fod yn hawdd i’w adnabod a’u hosgoi, mae eraill yn llawer mwy soffistigedig. Mae sgamwyr yn cael y wybodaeth ddiweddaraf am bethau yn y newyddion ac yn defnyddio cynlluniau’r llywodraeth y gallai pobl fod wedi clywed amdanynt ond nad ydynt yn gyfarwydd â nhw i greu sgamiau newydd neu fusnesau sy’n mynd i ddwylo’r gweinyddwyr i greu math o sgam gwerthiant cau i lawr ffug.
Mae’n bwysig gwybod sut i adnabod sgam i amddiffyn eich hun rhag twyllwyr. Felly dyma rai ffyrdd o adnabod un.
Er mai dyma'r ffyrdd mwyaf cyffredin o adnabod sgam, nid dyma'r unig ffyrdd, felly mae'n well aros yn wyliadwrus bob amser.
Mae gan wefan ScamSmart y FCA offeryn i’ch helpu i wirio a yw cyfle i fuddsoddi neu i gael pensiwn yn dwyll.
Mae llawer mwy o wybodaeth hefyd ynglŷn ag osgoi’r twyllau diweddaraf.
Wrth i sgamiau barhau i fod ar gynnydd ac ar sawl ffurf, bydd twyllwyr yn parhau i dargedu pobl ddiniwed. Ond lle gallwch chi, ceisiwch amddiffyn eich hun a chadw'n ddiogel trwy ddysgu mwy am y sgamiau diweddaraf, fel y rhai rydyn ni wedi'u rhestru yma.
Er y gall y sgamiau uchod fod y rhai mwyaf cyffredin, mae llawer mwy o fathau yn bodoli. Felly, byddwch yn ofalus a chymerwch saib os ydych chi'n amau bod rhywbeth yn amheus neu ddim yn teimlo'n iawn.
Mae seiberdroseddu yn weithgaredd troseddol sy’n cael ei gynnal yn ddigidol, fel arfer gan ddefnyddio cyfrifiadur a/neu’r we.
Os ydych yn poeni am seiberdroseddu a hoffech ddysgu sut i amddiffyn eich hun ac eraill, ewch i’r National Cyber Security CentreYn agor mewn ffenestr newydd
Mae'n debygol eich bod eisoes wedi dod ar draws y math mwyaf cyffredin o sgamiau. Fodd bynnag, mae sawl ffordd o osgoi sgamiau, a dyma rai ffyrdd y gallwch eu defnyddio ar unwaith.
Er y gall rhai sgamiau fod yn eithaf hawdd i’w adnabod a’u hosgoi, mae eraill yn llawer mwy soffistigedig. Mae sgamwyr yn cael y wybodaeth ddiweddaraf am bethau sydd yn y newyddion, ac yn defnyddio cynlluniau’r llywodraeth y gallai pobl fod wedi clywed amdanynt ond nad ydynt yn gyfarwydd â nhw i greu sgamiau newydd.
Y ffordd orau o osgoi sgamiau yw gwybod sut i amddiffyn eich hun oddi ar ac ar-lein.
Gall y tactegau a ddefnyddir gan sgamwyr a thwyllwyr amrywio. Felly, mae'n well bod yn wyliadwrus bob amser.
Ceisiwch osgoi rhoi gwybodaeth bersonol allan, cadwch gyfrineiriau cryf ar gyfer eich holl gyfrifon, defnyddiwch WiFi diogel a sicr, ac osgowch drosglwyddo arian i wasanaethau amheus yw ychydig o fesurau y gallwch eu cymryd i amddiffyn eich hun rhag sgamwyr.
Hefyd, ffordd arall o amddiffyn eich hun rhag sgamiau yw trwy gofrestru ar gyfer rhybuddion e-bost gan Action FraudYn agor mewn ffenestr newydd i ddysgu am sgamiau yn eich ardal leol.
Wedi prynu rhywbeth gan gwmni sydd wedi mynd i’r wal ac yn poeni am gael eich arian yn ôl? Os felly, ewch i’r dudalen hawliau defnyddwyr Which? am helpYn agor mewn ffenestr newydd
Mae sgamiau a thwyll yn cynyddu, ac os ydych chi'n ddigon anlwcus i gael eich dal mewn un, y peth gorau y gallwch chi ei wneud i ddechrau'r broses adfer yw rhoi gwybod amdano.
Os ydych chi’n meddwl eich bod wedi cael eich targedu gan sgam neu eich bod wedi dioddef sgam, dylech roi gwybod amdano fel y gellir ymchwilio iddo. Gallwch wneud hyn drwy Action FraudYn agor mewn ffenestr newydd (neu 101 yn yr Alban) a gwefan yr Awdurdod Ymddygiad Ariannol gan ddefnyddio eu ffurflen adroddYn agor mewn ffenestr newydd
Ffoniwch 159Yn agor mewn ffenestr newydd a byddwch yn cael eich cysylltu ag adran dwyll eich banc.
Mae hon yn ffordd gyflym a hawdd o sicrhau bod galwad yn ddilys ac osgoi cael eich twyllo. Darganfyddwch fwy am y gwasanaeth hwn a pha fanciau sy'n cymryd rhan ar StopScamsUKYn agor mewn ffenestr newydd
Gyda sgamiau’n dod yn fwy cyffredin nag erioed o’r blaen, cofiwch fod yn ddiogel a meddyliwch neu cymerwch eiliad cyn gwneud trafodiad neu rannu rhywbeth a allai fod yn gamgymeriad.
