Ad-dalu dyledion a gordaliadau budd-dal

Mae Credydau Treth yn amcangyfrif, sy’n cael eu terfynu ar ôl i chi adnewyddu eich cais bob blwyddyn.

Y swm y gall eich incwm newid cyn i chi orfod dweud wrth y Swyddfa Credydau Treth yw £2,500. Gelwir hwn yn incwm a ddiystyrir.

Rhoi gwybod am ordaliad Budd-dal Tai neu Ostyngiad Treth Cyngor i’ch awdurdod lleol.

Cysylltwch â’r swyddfa sy’n talu eich budd-dal cyn gynted â phosibl a dywedwch wrthynt eich bod yn meddwl eich bod wedi cael eich gordalu.

Efallai digwyddodd y gordaliad oherwydd:

• camgymeriad wrth gyfrifo’ch budd-daliadau neu gredydau treth
• y wybodaeth anghywir, neu dim digon o wybodaeth, pan wnaethoch eich cais
• newid mewn amgylchiadau
• methu ag adolygu eich credydau treth ar amser.

Mae gordaliadau credydau treth yn gyffredin. Os ydych wedi symud o gredydau treth i Gredyd Cynhwysol efallai eich bod wedi cael llythyr gan Gyllid a Thollau EM yn dweud wrthych eich bod wedi cael gordaliad o gredydau treth.

Bydd y gordaliad hwn yn cael ei didynnu o’ch taliadau Credyd Cynhwysol yn y dyfodol.

Eich opsiynau yw:

• Gwneud dim ac aros i’r ad-daliadau cael eu didynnu o’ch taliadau Credyd Cynhwysol.
• Os na allwch fforddio'r ad-daliadau, rhowch wybod i ganolfan gyswllt Rheoli Dyledion y DWPYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK. 
• Darganfyddwch fwy am ad-dalu'r gordaliad credydau trethYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK.
• Cwestiynu’r  gordaliad os ydych yn meddwl ei fod yn anghywir.

Hyd yn oed os nad eich bai chi oedd y gordaliad, gofynnir i chi ad-dalu gordaliad o Gredyd Cynhwysol, Lwfans Ceisio Gwaith dull newydd neu Lwfans Cyflogaeth a Chymorth dull newydd.

Os nad bai chi oedd y gordaliad, er enghraifft camgymeriad gweinyddol, fel arfer fe ofynnir i chi ei ad-dalu hefyd.

Serch hynny, os ydych yn credu bod y swm a gawsoch yn gywir, mae gennych yr hawl i ddadlau nad ydych wedi cael eich gordalu a herio’r penderfyniad. Gweler ein hadran isod ar – ‘Sut i herio penderfyniad gordaliad’.

Ni ddylai fod yn rhaid i chi dalu’r gordaliad yn ôl os gwnaeth y Swyddfa Credydau Treth y camgymeriad a’ch bod wedi gwneud popeth o fewn eich gallu i sicrhau bod eich dyfarniad yn gywir. Mewn geiriau eraill:

• gwnaethoch roi gwybod am bob newid mewn amgylchiadau ar amser
• gwnaethoch wirio’ch hysbysiadau dyfarniad a rhoi gwybod am unrhyw wallau o fewn mis.

Darganfyddwch fwy am ordaliadau credyd treth yn Cyngor ar BopethYn agor mewn ffenestr newydd

Ni fydd yn rhaid i chi ad-dalu gordaliad Budd-dal Tai os nad eich bai chi ydoedd, ac ni ellid bod wedi disgwyl i chi wybod eich bod yn cael eich gordalu.

Darganfyddwch fwy am ad-dalu gordaliad Budd-dal TaiYn agor mewn ffenestr newydd ar wefan Cyngor ar Bopeth.

Mae gordaliadau Gostyngiad Treth Gyngor yn cael eu trin fel ôl-ddyledion Treth Gyngor. Mae’r rheolau ar gyfer sut mae angen eu had-dalu yn amrywio yn dibynnu ar ble rydych yn byw.

Darganfyddwch fwy am ordaliadau Gostyngiad Treth CyngorYn agor mewn ffenestr newydd ar wefan Turn2Us.

Ar gyfer yr holl fudd-daliadau eraill, bydd yn rhaid i chi ad-dalu’r gordaliad os gwnaethoch roi’r wybodaeth anghywir, neu wybodaeth anghyflawn pan wnaethoch eich cais.

Mae gennych hawl i ddadlau nad ydych wedi cael eich gordalu a herio’r penderfyniad. Gweler ein hadran isod ar ‘Sut i herio penderfyniad gordaliad’.

Fe gewch lythyr - neu neges yn eich cyfrif ar-lein - am eich gordaliad. Bydd hyn yn egluro faint y cawsoch eich gordalu ac am ba hyd.

Os ydych yn ad-dalu'r swm sy'n ddyledus gennych drwy gymryd arian allan o'ch budd-daliadau presennol, mae’r ffordd y mae’ch ad-daliadau yn cael eu cyfrifo yn wahanol yn dibynnu ar ba fudd-dal sydd wedi’i ordalu.

• Am Gredyd Cynhwysol, ni all fod yn fwy na 25% o’ch lwfans safonol.
• Am gredydau treth, mae’n amrywio rhwng 10% a 100% o’ch dyfarniad. Mae’n dibynnu ar faint o gredydau treth rydych yn ei gael ar hyn o bryd ac incwm eich cartref.
• Am Fudd-dal Tai - os yw'n cael ei dalu i chi, mae’r ad-daliadau fel arfer yn £13.65 yr wythnos (2024/25). Os yw’n cael ei dalu’n uniongyrchol i’ch landlord, fel arfer mae’n rhaid iddynt dalu’r cyfan yn ôl ar yr un pryd a bydd yn rhaid i chi gytuno ar gynllun ad-dalu gyda’ch landlord.
• Am fudd-daliadau eraill, fel Cymhorthdal Incwm neu Gredyd Pensiwn, mae’r ad-daliadau fel arfer yn £13.65 yr wythnos (2024/25).

O fis Ebrill 2025 os ydych yn hawlio Credyd Cynhwysol bydd swm yr arian y gellir ei gymryd o'ch lwfans safonol bob mis tuag at ad-daliadau yn cael ei ostwng o 25% i 15%.

Os mai chi sydd ar fai am y gordaliad, neu os na wnaethoch geisio cywiro camgymeriad, efallai y codir cosb o £50 arnoch ar ben yr arian y mae’n rhaid i chi ei dalu’n ôl. Mae hwn yn berthnasol i fudd-daliadau’n unig, nid credydau treth.

Gallwch apelio yn erbyn penderfyniad i godi cosb arnoch. 

Gallwch ofyn i’r penderfyniad gael ei edrych arno eto ac apelio yn ei erbyn, os:

• nid ydych yn cytuno eich bod wedi cael eich gordalu
• nid ydych yn cytuno â’r swm
• nid ydych yn credu y dylid fod wedi codi cosb arnoch.

Darganfyddwch sut i herio penderfyniad budd-daliadauYn agor mewn ffenestr newydd yn Cyngor ar Bopeth.

Efallai eich bod wedi derbyn taliad ymlaen llaw tra roeddech yn aros i’ch taliad Credyd Cynhwysol cyntaf ddod drwyddo.

Mae’n debyg y bydd eich ad-daliadau wedi dechrau ar unwaith, er y gellir eu gohirio hyd at dri mis os ydych mewn argyfwng ariannol.

Gallwch wneud yr ad-daliadau dros uchafswm o 24 mis. A gallant fod hyd at 25% o'ch lwfans sylfaenol Credyd Cynhwysol.

O fis Ebrill 2025 bydd hyn yn gostwng o 25% i 15%. Gelwir hyn yn Gyfradd Ad-dalu Teg. 

Efallai eich bod wedi cael Taliad Cyllidebu Ymlaen Llaw i helpu gyda chostau cartref brys neu i dalu tuag at angladd.

Bydd eich ad-daliadau wedi dechrau ar unwaith ar ôl cael y taliad ymlaen llaw. Fe’u tynnir o’ch taliadau Credyd Cynhwysol.

Maent fel arfer yn cael eu lledaenu dros 12 mis, ond gellir ymestyn hyn tri mis ychwanegol os oes angen.

Efallai eich bod wedi derbyn Benthyciad Trefnu er mwyn helpu talu am nwyddau cartref neu i helpu gyda chost symud cartref.

Cafodd ad-daliadau Benthyciadau Trefnu eu hatal yn ystod argyfwng coronafeirws ond maent bellach yn ailddechrau. Maent fel arfer yn cael eu lledaenu dros ddwy flynedd ac yn cael eu cymryd yn awtomatig o’ch budd-daliadau. Mae’r swm ad-dalu yn seiliedig ar eich incwm a’r hyn y gallwch ei fforddio.

Efallai eich bod wedi cael Taliad Caledi i helpu â diffyg arian os gostyngwyd eich taliadau budd-dal oherwydd sancsiwn.

Dim ond os ydych ar Gredyd Cynhwysol (nid budd-daliadau eraill) y mae’n rhaid i chi ad-dalu Taliad Caledi. Fe’u had-delir o’ch taliadau yn y dyfodol a gallant fod hyd at 30% o’ch lwfans sylfaenol Credyd Cynhwysol.

Cyn ad-dalu dyled budd-dal, siaradwch â chynghorydd dyledion am ddim i sicrhau y gallwch fforddio'r ad-daliadau. Defnyddiwch ein teclyn Lleolwr ymgynghorwyr dyledion i ddod o hyd i gyngor dyled cyfrinachol acam ddim ar-lein, dros y ffôn neu'n agos at ble rydych chi'n byw.

Gallwch ad-dalu dyled budd-dal trwy:

• didyniadau o’ch taliadau budd-dal
• gwneud taliadau trwy fancio ar-lein, Debyd Uniongyrchol neu archeb sefydlog

Os nad oes yr un o’r rhain yn bosibl, gellir adennill y ddyled o’ch cyflog neu ei throsglwyddo i asiantaeth casglu dyledion.

Os ydych chi'n cael trafferth, neu'n poeni y gallech chi, siaradwch ag ymgynghorydd dyledion am ddim.  

Gall ymgynghorydd dyledion roi cyngor am ddim a chyfrinachol ar ddyledion, ar-lein, dros y ffôn neu'n agos at ble rydych chi'n byw. Byddant yn:

• trin popeth rydych chi'n ei ddweud yn gyfrinachol
• byth â barnu chi neu wneud i chi deimlo'n ddrwg am eich sefyllfa
• awgrymu ffyrdd o ddelio â dyledion nad ydych efallai'n gwybod amdanynt
• gwirio eich bod wedi gwneud cais am yr holl fudd-daliadau a hawliau sydd ar gael i chi.

Os nad oes gennych ddigon o arian i fyw arno oherwydd yr ad-daliadau y gofynnir i chi eu gwneud, gallwch ofyn iddynt gael eu lleihau.

Os ydych yn ad-dalu taliad ymlaen llaw Credyd Cynhwysol, ffoniwch y Llinell Gymorth Credyd Cynhwysol neu fewngofnodwch i’ch cyfrif ar-lein ac ychwanegwch nodyn i’ch dyddlyfr yn gofyn am ostwng eich ad-daliadau.

Mae dyled budd-dal yn cael ei drin fel dyled â blaenoriaeth. Mae hyn yn golygu bod effaith o beidio â’i ad-dalu yn fwy difrifol.

Dyledion â blaenoriaeth eraill yw pethau fel ôl-ddyledion rhent, biliau ynni hwyr a Threth Cyngor sydd heb eu talu.

Os oes gennych fwy nag un ddyled â blaenoriaeth, dylech gael cyngor cyn gynted â phosibl.

Darganfyddwch sut i gael help ar ba ddyledion i ddelio â nhw’n gyntafYn agor mewn ffenestr newydd ar wefan Cyngor ar Bopeth.