Help gydag ôl-ddyledion rhent a phroblemau wrth dalu’ch rhent

Os ydych yn cael trafferth i dalu’ch rhent, y peth cyntaf i’w wneud yw siarad â’ch landlord  neu’ch cymdeithas tai.

Mae’n ddealladwy efallai y byddwch chi’n ofni dweud y byddwch chi’n hwyr gyda’r rhent.

Ond mae’n well o lawer cael y mater allan yn yr agored cyn i chi fethu â thalu.

Pan siaradwch â’ch landlord:

• esboniwch pam y byddwch chi’n hwyr gyda’r rhent a gofynnwch am ychydig o amser ychwanegol
• byddwch yn glir ynghylch yr hyn rydych chi’n ei wneud i fynd i’r afael â’r broblem er mwyn sicrhau na fydd yn digwydd eto.

Mewn rhai achosion, bydd yn amlwg pam mae gennych chi broblem.

Efallai bod eich incwm neu dreuliau wedi newid yn sydyn er gwaeth.

Er enghraifft, oherwydd eich bod wedi colli’ch swydd neu fod eich partner wedi symud allan ac wedi rhoi’r gorau i gyfrannu at y rhent.

Mewn achosion eraill, efallai eich bod yn byw y tu hwnt i’ch modd. Y naill ffordd neu’r llall, bydd angen cynllun arnoch chi.

Gallai bod yn hwyr dro ar ôl tro gyda’ch rhent arwain at droi allan a geirda gwael gan eich landlord, a fydd yn ei gwneud hi’n anodd i chi ddod o hyd i eiddo arall i’w rentu.

Gallai eich landlord hefyd ddal peth o’r blaendal yn ôl i dalu rhent heb ei dalu os oes arnoch chi arian o hyd pan fyddwch chi’n symud allan.

Gall llunio cyllideb eich helpu i ddarganfod ble rydych chi'n gwario'ch arian a ble y gallech chi dorri'n ôl. Os yw'n debygol o fod yn broblem hirdymor, efallai mai ceisio cymorth ar unwaith fyddai'r ateb gorau. Cyn i faterion fynd allan o reolaeth.

Gall torri’n ôl fod yn anodd, ond ni fydd mor boenus â chael eich troi allan o’ch cartref. Dyna pam mae’n hanfodol eich bod yn gweithredu nawr – gofynnwch y cwestiynau canlynol i chi’ch hun:

• Allwch chi gael gwared ar unrhyw un o’ch treuliau misol rheolaidd neu dorri’n ôl ar unrhyw bethau moethus?
• Ydych chi ar y prisiau rhataf ar gyfer eich holl filiau misol?
• Os oes gennych chi ddyled cerdyn credyd, allwch chi newid i gerdyn credyd 0% ac arbed ychydig o daliadau llog i chi eich hun? Fodd bynnag, byddwch yn ymwybodol bod y rhan fwyaf o drosglwyddiadau balans i gardiau credyd 0% fel arfer yn cynnwys ffi trosglwyddo balans o 3-5%. Mae hyn oni bai eich bod yn gwneud cais am gerdyn newydd sydd â chynnig o 0% gyda'r cais.
• Ydych chi’n gwario gormod ar fynd allan neu ddillad newydd? Mae’n llawer pwysicach medru talu’r rhent.

Os ydych chi am siarad â rhywun ynglŷn â sut i ddelio â’ch landlord, gallwch ffonio Shelter neu Cyngor ar Bopeth, neu Housing Advice NI yng Ngogledd Iwerddon.

Bydd y sefydliadau hyn hefyd yn gallu siarad â chi am yr hawliau y gallwch wneud cais amdanynt i’ch helpu i gwrdd â’ch rhent os ydych ar incwm isel.

Os ydych yn barod yn mynd i ddyled gyda’ch rhent neu rydych chi’n cael trafferth gyda dyledion, siaradwch â chynghorwr dyled cyn gynted â phosibl.

Nid oes rhaid i chi boeni ar eich pen eich hun.

Os ydych chi dan fygythiad o gael eich troi allan o ganlyniad i fynd i ddyled gyda’r rhent, dilynwch y dolenni isod i weld beth yw’ch hawliau a’ch dewisiadau.

Dylech hefyd gael cyngor ar ddyledion cyn gynted ag y gallwch.

Os ydych yn byw yng Nghymru neu Loegr, gall y Gwasanaeth Cynghori Atal Colli Tai helpu os ydych mewn perygl o gael eich troi allan o eiddo rhent.

Mae hyn yn golygu bod gennych hawl i gael cyngor a chynrychiolaeth gyfreithiol am ddim yn y llys o'r eiliad y byddwch yn derbyn hysbysiad ysgrifenedig gan eich landlord.

Bydd arbenigwr tai a ariennir gan y llywodraeth yn gweithio gyda chi i ddod o hyd i atebion. Efallai y byddant yn gallu rhoi cyngor cyfreithiol am ddim i chi ar:

• troi allan anghyfreithlon
• diffyg atgyweirio a phroblemau eraill gydag amodau tai
• ôl-ddyledion rhent
• taliadau budd-daliadau lles
• dyled.

Gallwch ddod o hyd i'ch darparwr Gwasanaeth Cyngor Atal Colli Tai agosaf drwy deipio eich cod post a ticio'r blwch 'Gwasanaeth Cyngor Atal Colli Tai' yn find-legal-advice.justice.gov.ukYn agor mewn ffenestr newydd