Help gyda chodiadau rhent, ôl-ddyledion ac osydych yn cael trafferth talu

Dylai eich cytundeb tenantiaeth ddweud wrthych a ellir cynyddu eich rhent, a'r rheolau y mae'n rhaid i'ch landlord eu dilyn.

Yn gyffredinol, dim ond os rhoddir o leiaf 28 diwrnod o rybudd i chi y gellir cynyddu rhent preifat ac:

• rydych y tu allan i gontract tymor penodol, neu
• mae eich cytundeb tenantiaeth yn caniatáu hynny - a elwir fel arfer yn adolygiad rhent.
  

Ond mae'r union reolau yn dibynnu ar y math o gytundeb sydd gennych, a ble yn y DU rydych chi'n rhentu. Er enghraifft, nid oes rhaid i'ch landlord roi rhybudd i chi gynyddu eich rhent os ydych yn lletywr.

Os ydych yn teimlo bod y codiad yn rhy uchel, siaradwch â'ch landlord i weld a allwch gytuno ar godiad llai. I helpu i drafod, defnyddiwch eiddo tebyg yn eich ardal fel enghreifftiau a chwblhewch gyllideb i ddangos iddynt beth allwch chi ei fforddio.

Os na allwch gytuno, efallai y byddwch yn gallu gofyn am benderfyniad annibynnol - a elwir yn dribiwnlys neu bwyllgor. Efallai y byddant yn cytuno â chi ac yn atal y codiad neu'n ochri gyda'r landlord, o bosibl yn gosod rhent hyd yn oed yn uwch. Gweler GOV.UK am fwy o wybodaeth am anghydfodau rhentYn agor mewn ffenestr newydd

Beth bynnag rydych yn penderfynu ei wneud, bydd angen i chi gadw i fyny â'ch taliadau rhent. Os ydych yn poeni y byddwch yn ei chael hi'n anodd talu’r codiad rhent, gweler help os na allwch fforddio eich rhent

Os ydych yn rhentu gan gyngor neu gymdeithas dai, mae rhent fel arfer yn codi bob mis Ebrill. Mae hyn yn aml yn unol â chwyddiant neu hyd at uchafswm y cytunwyd arno ar gyfer yr ardal rydych yn byw ynddi.

Dylech gael tua 2 fis o rybudd cyn unrhyw godiad.

Os ydych yn cael trafferth gyda'ch rhent presennol neu os na fyddwch yn gallu fforddio codiad rhent yn y dyfodol, rhowch gynnig ar y camau hyn – yn ddelfrydol cyn methu taliad.

Defnyddiwch ein Cyfrifiannell Budd-daliadau i weld a ydych yn gymwys am unrhyw daliadau - dim ond ychydig funudau y mae'n ei gymryd.  

Os ydych yn cael Budd-dal Tai neu Gredyd Cynhwysol ond nad yw'n ddigon i dalu am eich rhent, gwiriwch a allwch wneud cais am Daliad Tai Dewisol (DHP):

Cyn belled â'ch bod yn gallu fforddio'r rhent, ni all landlordiaid wahaniaethu yn eich erbyn am dderbyn budd-daliadau.

Os ydych yn cael trafferth talu'ch rhent, dywedwch wrth eich landlord neu’r sefydliad rydych yn rhentu ganddynt. Efallai y bydd yn ymddangos yn frawychus ond rhoi gwybod iddynt yw'r peth gorau y gallwch ei wneud.

Gallwch egluro beth sydd wedi digwydd a gofyn am help. Er enghraifft:

• amser ychwanegol i dalu
• cynllun ad-dalu fforddiadwy newydd
  
• gostyngiad rhent
  
• defnyddio'ch blaendal i gwmpasu rhai taliadau, neu
  
• symud i eiddo gwahanol (os ydych yn byw mewn tai cymdeithasol).
  

Gobeithio y gallwch gytuno ar ffordd ymlaen yn ysgrifenedig sy'n gweithio i bawb. Gallwch hefyd drafod sut rydych yn bwriadu osgoi methu taliad yn y dyfodol - fel y camau nesaf yn y canllaw hwn.

Defnyddiwch Turn2US Grants SearchYn agor mewn ffenestr newydd i weld a allwch wneud cais am unrhyw arian elusennol na fydd angen i chi ei ad-dalu.

Ffordd arall o gynyddu eich incwm yw lleihau'r swm rydych yn ei wario. Efallai na fydd hyn yn bosibl, ond dyma rai pethau i roi cynnig arnynt:

• canslo tanysgrifiadau neu wasanaethau nad ydych yn eu defnyddio, neu y gallech fyw hebddynt
• gweld a ydych yn gymwys i gael tariffau cymdeithasol incwm isel rhatach ar gyfer nwy a thrydan,
  
• gwirio a ydych yn gymwys i gael gostyngiad Treth CyngorYn agor mewn ffenestr newydd neu ArdrethiYn agor mewn ffenestr newydd
  
• gwirio a allwch arbed trwy newid darparwyr, gan gynnwys:
  
  • rhyngrwyd
  • ffôn symudol
    
  • nwy a thrydan
    
  • yswiriant cartref a char
    
• os ydych yn talu llog cerdyn credyd, ystyriwch ei symud i gerdyn trosglwyddo balans di-log
• gweld a allwch gael biliau dŵr rhatach gyda mesurydd dŵr (yng Nghymru a Lloegr)
• gwneud eich siopa bwyd mewn archfarchnad rhatach neu brynu brandiau rhatach.

Wrth ganslo, gwiriwch delerau eich contract bob amser oherwydd efallai y bydd yn rhaid i chi dalu ffi i adael yn gynnar. Er mwyn helpu i nodi pethau y gallwch dorri i lawr arnynt, defnyddiwch ein Cynllunydd Cyllideb am ddim a hawdd ei ddefnyddio.

Os ydych eisoes yn cael trafferth gyda biliau eraill, gweler Blaenoriaethwr Biliau neu ein teclyn lleoli cyngor ar ddyledion os ydych eisoes wedi methu taliad.   

Os ydych chi eisoes wedi methu un neu fwy o daliadau, defnyddiwch ein teclyn lleoli cyngor ar ddyledion i ddod o hyd i gyngor am ddim a chyfrinachol ar ddyledion ar-lein, dros y ffôn neu'n agos i ble rydych yn byw.

Bydd yr ymgynghorydd yn gwrando ar eich sefyllfa ac yn awgrymu ffyrdd ymlaen. Siaradwch â'ch landlord neu'r sefydliad rydych yn rhentu ganddynt i roi gwybod iddynt eich bod yn ceisio cymorth.

Os ydych wedi derbyn hysbysiad troi allan, gweler help os ydych yn cael eich troi allan am wybodaeth lawn.

Gweler ein canllaw  cymorth os ydych yn wynebu troi allan am fwy o wybodaeth, neu darganfyddwch fanylion llinellau cymorth am ddim isod

Gallwch hefyd gael cyngor diduedd ac am ddim gan AdvicelocalYn agor mewn ffenestr newydd

Os ydych yn wynebu cael eich troi allan ac y gallech fod yn ddigartref o fewn yr wyth wythnos nesaf, gwiriwch a ydych yn gymwys i gael cymorth i'r digartref. Mae hyn fel arfer yn golygu nad ydych wedi gallu dod o hyd i gartref addas ar eich pen eich hun.

Mae'r tudalennau isod yn cynnwys mwy o wybodaeth.

Bydd y math o help rydych yn debygol o'i gael yn dibynnu ar eich sefyllfa. Er enghraifft, efallai y cewch eich ystyried yn flaenoriaeth uwch os ydych yn fregus, os oes gennych blentyn neu os oes rhywun ar yr aelwyd yn feichiog.