Deall y rheolau ISA newydd ar gyfer 2024

Mae'n bosibl buddsoddi mewn cwmnïau penodol trwy brynu cyfranddaliadau cyfan, ind gallwch hefyd brynu cyfrannau llai o gyfranddaliad. Gyda rhai cyfranddaliadau unigol gan gwmnïau yn costio cannoedd neu hyd yn oed filoedd, os ydych eisiau gwario symiau llai, mae gennych yr opsiwn i brynu cyfran o un gyfranddaliad. Gelwir hyn yn "gyfran ffracsiynol".

Ni allwch brynu cyfranddaliadau ffracsiynol ar y farchnad agored. Yn lle hynny, mae angen i chi fuddsoddi trwy blatfform buddsoddi.

Mae rheolau gan CThEF a ddaeth i rym ar 4 Tachwedd 2024 yn golygu y bydd unrhyw gyfranddaliadau ffracsiynol rydych eisoes wedi'u prynu neu eu prynu yn y dyfodol o dan y deunydd amlapio ISA yn ddi-dreth.

Un nodwedd o brynu cyfranddaliadau ffracsiynol yw mai yr unig ffordd i newid darparwyr yw gwerthu a defnyddio'r arian i fuddsoddi ar blatfform arall. Bydd unrhyw enillion yn rhydd o dreth enillion cyfalaf –CGT– gan y bydd yn dod o ISA. Gallwch ddarganfod mwy am sut i fuddsoddi mewn ISAs stociau a chyfranddaliadau yn ein canllaw. 

Mae gwahanol fathau o ISA, gan gynnwys:

• ISA arian parod – sy'n talu llog, a
• ISA stociau a chyfranddaliadau – math o fuddsoddiad.   
• ISA Cyllid arloesolYn agor mewn ffenestr newydd - mae'r rhain yn cynnwys buddsoddiadau mwy hirdymor, llai hylifol fel benthyciadau rhwng cyfoedion, trefniadau cyllid amgen ac arian parod.

Cyn Ebrill 2024, nid oedd modd agor dau ISA o'r un math yn yr un flwyddyn dreth. Roedd angen i chi gau ISA i agor un arall, er enghraifft er mwyn cael cyfradd llog well.

Ond nawr gallwch agor a thalu i gynifer o ISAs o'r un math ag y dymunwch, cyn belled nad ydych yn talu mwy na chyfanswm y terfyn ISA o £20,000 y flwyddyn. 

Mae hyn yn golygu y gallech agor ISA arian parod gydag un darparwr ac yna un arall mewn man arall – mae’n ddefnyddiol os ydych am ddod o hyd i'r gyfradd llog orau neu eisiau lledaenu'ch arian i'w gadw'n ddiogel.

Nid ydych yn talu treth ar log ar:

• arian parod mewn incwm ISA, neu 
• enillion cyfalaf gan fuddsoddiadau mewn ISA.

Os byddwch yn llenwi ffurflen dreth, nid oes angen i chi ddatgan unrhyw log ISA, incwm nac enillion cyfalaf arni.

Mae ISA Gydol Oes neu LISA yn fath o ISA lle mae'r llywodraeth yn rhoi bonws o 25% i chi. Er y gallwch gynilo cyfanswm o £20k y flwyddyn mewn unrhyw gyfrif ISA neu gyfuniad o gynhyrchion ISA gallwch ond eu talu i mewn i un ISA Gydol Oes mewn blwyddyn dreth a'r uchafswm y gallwch ei dalu i mewn yw £4,000 (a fydd yn eich gadael yn rhydd i gynilo neu fuddsoddi £16k mewn unrhyw gynnyrch ISA arall y flwyddyn ariannol honno). Gweler ein canllawiau ar ISAs Gydol Oes am fwy o wybodaeth. 

Dysgwch fwy am y gwahanol fathau o ISAs yn ein canllaw i ISAs a ffyrdd treth-effeithlon eraill o gynilo neu fuddsoddi.

Mae'r rheolau newydd yn golygu y byddwch yn gallu trosglwyddo swm rhannol gan un darparwr ISA i'r llall, ni waeth pryd y talwyd yr arian i mewn. Cyn y newid bu'n rhaid i chi drosglwyddo eich ISA cyfan o'r math hwnnw o'r flwyddyn dreth bresennol neu ddim byd o gwbl. Byddwch hefyd yn gallu cadw unrhyw arian sy'n weddill gyda'ch darparwr presennol a chadw'r cyfrif hwnnw. Os ydych eisiau newid darparwyr, rydym yn nodi’r holl reolau yn ein canllaw Trosglwyddiadau ISA Arian Parod – y rheolau.

Yr isafswm oedran i agor ISAs arian parod i oedolion yw 18 oed erbyn hyn. Bydd y newid hwn yn dod â'r cynnyrch yn unol â'r gofyniad oedran lleiaf ar gyfer mathau eraill o ISAs oedolion.

Peidiwch â phoeni os ydych rhwng 16 a 17 oed, oherwydd gallwch barhau i agor a chynilo i ISA Iau. Yr anfantais yw bod y lwfans di-dreth blynyddol yn £9,000 - llai na hanner y lwfans ISA i oedolion o £20,000.

Nid oes terfyn isafswm oedran i agor ISA Iau a phan fyddwch yn troi'n 18 oed, bydd y cyfrif yn cael ei drosglwyddo'n awtomatig i ISA oedolyn. Os ydych chi'n ystyried agor ISA Iau, rydym yn esbonio sut maen nhw'n gweithio yn ein canllaw ISA Iau. 

Gallwch gynilo hyd at £20,000 bob blwyddyn i ISA Oedolion heb iddynt fod yn destun treth incwm neu enillion cyfalaf. Gelwir hyn yn "lwfans di-dreth". Y lwfans di-dreth blynyddol ar gyfer ISA oedolyn yw £20,000. Mae wedi ei gadarnhau bydd y terfyn hwn yn cael ei rewi tan 2030.

Os ydych chi'n chwilio am fuddsoddiad tymor hir, gallai ISA stociau a chyfranddaliadau fod yn rhywbeth sy'n werth ei ystyried. Rydym yn esbonio’r  pwyntiau allweddol yn ein canllaw ISAs Stociau a Chyfranddaliadau, ond y pwynt allweddol i'w gofio yw nad oes enillion gwarantedig ar unrhyw arian a fuddsoddir.

Os ydych yn newydd i fuddsoddi ac eisiau gwybod mwy am yr hyn y mae'n ei olygu, gweler ein canllaw Meddwl am fuddsoddi? Gwnewch yn siŵr eich bod yn deall y risgiau.