Hawlio Taliad Cymorth Profedigaeth a budd-daliadau eraill

Taliad Cymorth Profedigaeth yw’r prif fudd-dal sydd ar gael i chi os yw’ch partner wedi marw. Mae wedi disodli'r budd-daliadau canlynol:

• Lwfans Profedigaeth,
• Lwfans Rhiant Gweddw, a
• Thaliad Profedigaeth.

Pan fu farw eich partner, mae’n rhaid eich bod wedi bod:

• o dan oedran Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd
• yn byw yn y DU neu wlad sy'n talu budd-daliadau profedigaethYn agor mewn ffenestr newydd

Rhaid bod eich partner naill ai:

• wedi bod yn talu cyfraniadau Yswiriant GwladolYn agor mewn ffenestr newydd am o leiaf 25 wythnos mewn un flwyddyn dreth er 6 Ebrill 1975
• wedi marw oherwydd damwain yn y gwaith neu afiechyd a achoswyd gan y gwaith
• Darganfyddwch fwy am gymhwysedd ar GOV.UKYn agor mewn ffenestr newydd

Mae’r budd-dal yn cael ei dalu ar un o ddwy gyfradd, yn dibynnu ar a ydych yn gyfrifol am blant.

Telir Taliad Cymorth Profedigaeth am ddim ond 18 mis ar ôl y dyddiad y bu farw’ch priod neu’ch partner sifil. Felly mae’n bwysig eich bod yn gwneud cais cyn gynted phosibl i osgoi colli arian.

Telir Taliad Cymorth Profedigaeth ar naill ai gyfradd uwch neu gyfradd safonol: 

Fe’i telir i ferched beichiog neu os oes hawl gennych i Fudd-dal Plant. Yn 2023/24 byddwch chi’n derbyn:

• taliad misol o £350 am 18 mis ar ôl y farwolaeth
• un taliad o £3,500 yn ystod y mis cyntaf.

I bawb arall. Yn 2023/24 byddwch chi’n derbyn:

• taliad misol o £100 am 18 mis
• un taliad o £2,500 yn ystod y mis cyntaf.

Efallai y byddwch hefyd yn gallu hawlio budd-daliadau incwm isel eraill i ychwanegu at eich incwm, fel credydau treth, Budd-dal Tai, Gostyngiad Treth Cyngor neu Gredyd Cynhwysol.

Os bu farw eich partner ar neu ar ôl 6 Ebrill 2017 gallwch wneud cais am Daliad Cymorth Profedigaeth ar-lein neu drwy’r post.

Gallwch wneud cais o’r dyddiad pan fu farw’r person.

Gellir ôl-ddyddio ceisiadau am ddim ond hyd at dri mis felly, sicrhewch eich bod yn gwneud cais cyn gynted ag y gallwch neu gallech golli rhai o’ch taliadau.

Ffoniwch linell gymorth y Gwasanaeth Profedigaeth neu casglwch ffurflen o’ch Canolfan Byd Gwaith leol.

Os ydych yn byw yng Nghymru, yr Alban neu Loegr, gallwch gysylltu â gwasanaeth Dywedwch Wrthym Unwaith i ganslo budd-daliadau a hawliadau’r ymadawedig.

Gall y gwasanaeth Dywedwch Wrthym Unwaith hefyd hysbysu’r DVLA, CThEF, Y Swyddfa Basport a’r cyngor lleol ar eich rhan.  A gallant wirio os ydych chi’n gymwys am gymorth gyda chostau angladd neu fudd-daliadau eraill.

Ceisiwch roi gwybod am y farwolaeth cyn gynted ag y gallwch i'r Adran Gwaith a PhensiynauYn agor mewn ffenestr newydd

Bydd hyn yn eich helpu i gael y budd-daliadau y mae gennych hawl iddynt cyn gynted â phosibl.

Efallai y bydd angen i chi hefyd hysbysu yswirwyr a chredydwyr

Os ydych ar incwm isel ac yn cael anhawster talu am angladd eich partner, gallwch wneud cais am Daliad Angladd.

Os gwnaeth y person a fu farw adael arian, fel arfer bydd angen i chi dalu yn ôl unrhyw swm y gwnaethoch chi ei dderbyn trwy’r cynllun Taliadau Angladd. 

Mae’r swm a gewch yn dibynnu ar eich amgylchiadau a’ch perthynas â’r person a fu farw. Ond gallai fod hyd at £1,000 tuag at gostau angladd, ynghyd â thaliadau i fynd tuag at gostau pethau fel ffioedd claddu neu amlosgi.

Os ydych chi’n cael Taliad Cymorth Profedigaeth ni fydd yn effeithio ar eich budd-daliadau eraill am flwyddyn.

Wedi hynny, bydd yr incwm a gewch ohono yn cael ei ystyried ar gyfer budd-daliadau prawf modd yn cynnwys:

• Credydau Treth
• Credyd Cynhwysol
• Cymhorthdal Incwm
• Budd-dal Analluogrwydd
• Lwfans Ceisio Gwaith
• Lwfans Gofalwr
• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth.

Efallai y bydd y cyfandaliad y byddwch chi’n ei dderbyn fel rhan o Daliad Cymorth Profedigaeth yn cyfrif fel cynilion pan gyfrifir eich hawliad i rai budd-daliadau ar sail prawf modd.

Fydd hyn ddim ond os oes gennych chi unrhyw gyfandaliad yn weddill wedi 12 mis sy’n mynd â chi dros y terfyn cynilion o £6,000 ar gyfer budd-daliadau prawf modd.

Mae hyn yn golygu y gallech weld lleihad mewn unrhyw rai o’r budd-daliadau hyn y gallech fod yn eu cael:

• Cymhorthdal Incwm
• Budd-dal Tai
• Lwfans Ceisio Gwaith yn Seiliedig ar Incwm
• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth
• Credyd Cynhwysol.

Newidiodd y gyfraith ar 9 Chwefror 2023, ac nawr mae rhieni a gofalwyr nad ydynt yn briod neu mewn partneriaeth sifil, ond sy'n byw gyda'i gilydd ac sydd â phlant dibynnol yn gallu gwneud ceisiadau newydd am Daliad Cymorth Profedigaeth os bydd eu partner yn marw.

Fodd bynnag, os ydych eisoes mewn profedigaeth a'ch bod yn byw gyda'ch partner cyn iddynt farw, gallwch wneud cais wedi ei ôl-ddyddio am fudd-daliadau profedigaeth os oeddech yn gymwys i wneud hynny ar neu ar ôl 30 Awst 2018.

Rydych yn gymwys am fudd-daliadau profedigaeth os oeddech yn briod, yn cyd-fyw neu mewn partneriaeth sifil pan fu farw eich partner, ac roeddech yn feichiog neu’n gofalu am blant a oedd o dan 18 oed neu dros 18 oed ac mewn addysg llawn amser nad oedd yn addysg bellach. Mae hwn yn cynnwys ysgol, coleg neu hyfforddiant cymeradwy, ond nid prifysgol.

Mae pa fudd-dal rydych yn ei gwneud cais amdano yn dibynnu ar bryd bu farw eich partner.

• Os bu farw eich partner ar neu ar ôl 6 Ebrill 2017, gallwch wneud cais am Daliad Cymorth Profedigaeth.
• Os bu farw eich partner cyn 6 Ebrill 2017 efallai gallwch wneud cais am Lwfans Rhiant Gweddw yn lle.
• Mae gennych hyd at 8 Chwefror 2024 i wneud cais. 

Os ydych yn cael budd-daliadau prawf modd fel Credyd Cynhwysol ac rydych yn gymwys i gael cyfandaliad wedi ei ôl-ddyddio, ni fydd yn cyfrif tuag at eich terfyn cynilion sy’n effeithio ar faint o fudd-dal rydych yn gymwys i’w cael am hyd at 52 wythnos.

Gallwch wneud cais am Lwfans Rhiant Gweddw os bu farw eich partner yr oeddech yn byw gyda chyn 6 Ebrill 2017 dros y ffôn neu gyda ffurflen bost sydd ar gael ar wefan GOV.UKYn agor mewn ffenestr newydd

Os bu farw eich partner ar neu ar ôl 6 Ebrill 2017 gallwch wneud cais am Daliad Cymorth Profedigaeth ar-lein, dros y ffôn neu gyda ffurflen bostYn agor mewn ffenestr newydd