Help os ydych yn cael trafferth talu eich biliau ffôn symudol, teledu neu fand eang

Os nad oes gennych linell dir neu fand eang, mae eich ffôn symudol yn gysylltiad hanfodol â gwasanaethau eraill felly mae'n bwysig ei gadw os gallwch.

Efallai mai dyma'ch profiad cyntaf o ddyled. Cofiwch ei bod yn bwysig cadw i fyny â'ch taliadau. Nid yw hyn mond fel na fyddwch yn colli'ch cysylltiad, ond hefyd oherwydd gallai effeithio ar eich sgôr credyd os na wnewch hynny.

Os oes angen help arnoch, cysylltwch â'ch darparwr cyn gynted â phosibl i esbonio'r sefyllfa.

Mae gan lawer o ddarparwyr gefnogaeth ar waith i'ch helpu, gan gynnwys:

• newid dyddiad eich bil
• sefydlu cynllun ad-dalu fforddiadwy
• symud i dariff gwahanol
• gostwng eich cap gwariant.

Y peth gorau yw defnyddio'ch ffôn dim ond pan fydd angen. 

Os ydych chi ar gontract ffôn symudol, efallai y gallwch chi symud i dariff talu rhatach wrth fynd neu fargen sim yn unig. Ond darganfyddwch yn gyntaf a oes rhaid i chi dalu ffi i ddod â'ch contract i ben yn gynnar.

Os na allwch gadw i fyny â thaliadau ac anwybyddwch y broblem, mae sawl ffordd y gall darparwyr ffonau symudol adennill yr arian. Efallai y byddant yn:

• datgysylltu eich ffôn
• trosglwyddo'ch dyled i asiantaeth casglu dyledion
• cyhoeddi Dyfarniad Llys Sirol (mae hyn yn rhoi mwy o opsiynau i'ch darparwr orfodi ad-daliad o'r ddyled)
• fel dewis olaf, gwneud cais i'ch gwneud yn fethdalwr (yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon yn unig).

Bydd siarad â'ch darparwr cyn gynted ag y gwyddoch fod gennych broblem yn lleihau'r risg y bydd unrhyw un o'r rhain yn digwydd.

Os yw'ch incwm wedi gostwng yn ystod tymor y contract, efallai na fyddwch yn gallu fforddio'ch bil ffôn symudol.

Mae llawer o ddarparwyr ffonau symudol wedi rhoi galwadau neu ddata am ddim i:

• gweithwyr allweddol
• pobl sy'n dysgu gartref tra bod ysgolion ar gau
• y rhai sy'n fregus, a
• pobl dros 70 oed.

Os ydych mewn unrhyw un o'r grwpiau hynny, mae'n werth gwirio i weld a yw'ch darparwr wedi gwneud hyn.

Os oes angen help arnoch, cysylltwch â'ch darparwr cyn gynted â phosibl ac esboniwch eich sefyllfa. Efallai y byddant yn gallu'ch helpu, fel:

• newid dyddiad eich bil
• sefydlu cynllun ad-dalu fforddiadwy
• symud i dariff gwahanol
• cael gwared ar gapiau data ar wasanaethau band eang sefydlog.

Efallai y byddwch hefyd yn gallu prynu pecynnau sy'n cynnwys hwb data am brisiau isel, neu alwadau ffôn llinell daear am ddim.

A ydych yn fregus neu'n hunan-ynysu, ac ni all eich darparwr wneud atgyweiriadau â blaenoriaeth yn eich cartref? Yna dylent sicrhau bod gennych ddewisiadau amgen i fand eang neu linell daear.

Caniataodd BT Sport a Sky Sports i gwsmeriaid wneud cais am saib wrth dalu tanysgrifiadau tra nad oedd unrhyw chwaraeon byw yn ystod y pandemig coronafeirws.

Fodd bynnag, gyda phêl-droed, golff a snwcer yn dychwelyd fis Mehefin, bydd tanysgrifiadau yn ailgychwyn. Mae hyn oni bai bod gennych becyn unigol ar gyfer camp nad yw wedi ailddechrau.

Os nad ydych yn credu y gallwch fforddio talu, cysylltwch â'ch darparwr cyn gynted â phosibl ac esboniwch eich sefyllfa. Gall llawer o ddarparwyr helpu os yw coronafeirws wedi effeithio ar eich cyllid.

Gallai eich amgylchiadau olygu y gallwch gael pris is gan eich darparwr teledu.

Os na allwch fforddio gwasanaethau fel Netflix neu Spotify, efallai y gallwch eu canslo heb orfod talu cosb. Gwiriwch delerau eich contract.

Os ydych wedi methu taliad ar eich tanysgrifiad band eang, ffôn neu deledu, cysylltwch â'ch benthyciwr i egluro'ch sefyllfa

A ydych eisoes wedi colli mwy nag un taliad ac yn methu â dod i gytundeb â'ch darparwr? Yna y peth gorau yw cael cyngor cyn gynted ag y gallwch, yn enwedig os oes gennych ddyledion eraill hefyd.

Gallai cael problemau iechyd meddwl olygu eich bod yn cael trafferth gwneud y penderfyniadau gorau yn seiliedig ar arian i chi, yn ogystal â gweithredu arnynt.

Cofiwch, os ydych yn cael trafferthion ariannol ac â'ch lles meddyliol, mae'n werth cysylltu â'ch banc, cymdeithas adeiladu, benthyciwr neu bwy bynnag mae gennych arian yn ddyledus iddynt, i drafod eich opsiynau.

Fodd bynnag, yn aml mae'n haws dweud na chodi'r ffôn a siarad am eich problemau pan rydych yn cael trafferth gyda'ch iechyd meddwl.

Mae gan y rhan fwyaf o leoedd y mae gennych arian yn ddyledus iddynt bolisïau ynglŷn â'ch cefnogi os ydych yn fregus. Ond ni allant eich helpu oni bai eich bod yn gofyn.

I gael rhai awgrymiadau cyffredinol ar sut y gallwch reoli eich iechyd meddwl, edrychwch ar ganllaw Rethink. Mae'n cynnwys popeth o osod cyllideb i gael help os ydych chi, neu rywun rydych chi'n poeni amdano, yn cael argyfwng iechyd meddwl.