Beth os ydw i’n anhapus gyda’r gofal a gefais?

Yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon, cyfrifoldeb y cyrff rheoleiddio yw gwirio bod pob darparwr gofal cofrestredig yn cwrdd â safonau ansawdd a diogelwch pwysig.

Ond nid yw eu cyfrifoldebau yn cynnwys ymdrin â chwynion unigol ynglŷn â gwasanaethau’r darparwyr.

Serch hynny, bydd y Care Inspectorate yn yr Alban yn ymchwilio i gwynion yn erbyn darparwyr, ac mae ganddo’r pŵer i orfodi argymhellion neu hyd yn oed ddirymu trwydded gweithredu’r darparwr.

Gallwch ddatrys nifer fawr o broblemau trwy gael sgwrs anffurfiol gydag aelod o staff neu reolwr y cartref gofal neu’r gwasanaeth.

Ond os na fydd hynny’n gweithio, neu os mai’r aelod o staff neu’r rheolwr yw’r broblem, bydd angen i chi wneud cwyn ffurfiol.

Yn ôl y gyfraith, mae’n rhaid i bob darparwr iechyd a gwasanaeth gofal cymdeithasol cofrestredig gael trefn gwyno sydd ar gael i chi ei gweld.

Dylai hyn fod wedi ei esbonio i chi pan symudoch i mewn neu pan gychwynnoch ddefnyddio’r gwasanaeth.

Gofynnwch am gopi o bolisi cwynion y darparwr fel y byddwch yn gwybod beth i’w wneud.

Os ydych yn dal i fod yn anhapus gyda’r ateb a gewch gan eich darparwr gofal, a bod y cyngor lleol yn talu’n llwyr neu yn rhannol am eich gofal, fe ddylech gwyno trwy eu hadran gwasanaethau cymdeithasol.

Byddant yn ymchwilio i’r gŵyn ac yn gweithredu fel bo’n briodol. Os nad ydych yn hapus â’r canlyniad, gallwch fynd â’r cwyn i’r Ombwdsmon.

Os ydych yn ariannu ac yn trefnu eich gofal eich hun fe ddylech gyflwyno eich cwyn yn uniongyrchol i’r Ombwdsman Llywodraeth Leol ac/neu Ombwdsmon y Gwasanaeth Iechyd. Ond dim ond ar ôl i’ch darparwr gofal gael cyfle teg i ddatrys y materion.

Yn Lloegr, yr Ombwdsmon Llywodraeth Leol ddylai fod eich pwynt cyswllt cyntaf petaech yn teimlo y dylid mynd â’r gŵyn am ofal preswyl neu nyrsio gam ymhellach na’ch cyngor lleol.

Darganfyddwch fwy yn wefan Ombwdsmon Llywodraeth Leol a Gofal Cymdeithasol

Dim ond cwynion am y GIG y gall Ombwdsmon y Gwasanaeth Iechyd eu hystyried.

Yn yr Alban, cysylltwch ag Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Yr Alban

Yng Nghymru, cysylltwch ag Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru

Yng Ngogledd Iwerddon, cysylltwch ag Ombwdsmon Gogledd Iwerddon

Os ydych yn meddwl bod eich achos yn cynnwys esgeulustod troseddol neu dwyll, dylech siarad â chyfreithiwr.

Ac os ydych yn credu bod gweithredoedd troseddol difrifol yn digwydd, cysylltwch â'r heddlu.  Er enghraifft,  camdrin corfforol, lladrata neu fathau eraill o weithgaredd troseddol.

Peidiwch ag atal talu am unrhyw gynnyrch gofal neu wasanaeth heb yn gyntaf gael gyngor proffesiynol ynglŷn â’ch hawliau a’ch cyfrifoldebau.

Cysylltwch â’ch awdurdod lleol - os mai nhw sy’n rhedeg y cartref gofal.

Yng Nghymru a Lloegr, darganfyddwch eich cyngor lleol ar  wefan GOV.UK

Yn yr Alban, darganfyddwch eich cyngor lleol ar wefan mygov.scot

Yng Ngogledd Iwerddon, darganfyddwch eich cyngor lleol ar wefan nidirect

Neu mynnwch gyngor gan eich Cyngor ar Bopeth lleol.

Darganfyddwch eich cangen agosaf ar wefan Cyngor ar Bopeth

Mae gennych hawl i gwyno am unrhyw agwedd ar ofal, triniaeth neu wasanaeth y GIG - mae hyn wedi’i ysgrifennu yng Nghyfansoddiad y GIG.

Os ydych yn anfodlon gyda gwasanaeth GIG, fel arfer mae’n syniad da trafod eich pryderon yn gynnar gyda’r darparwr gwasanaeth. Efallai y gallant ddatrys y mater yn gyflym.

Os nad ydych yn fodlon â’u hymateb gallwch gwyno. Darganfyddwch sut i gwyno ble rydych yn byw:

• Lloegr – gweler gwefan GIG
• Gogledd Iwerddon – gweler gwefan indirect
• Yr Alban– gweler gwefan mygov.scot
• Cymru – gweler gwefan Iechyd yng Nghymru

Yn aml mae’n ddefnyddiol siarad â rhywun sy’n deall y broses gwynion yn gyntaf, i gael rhywfaint o arweiniad a chymorth. Gallwch weld Gwasanaeth Cyngor a Chyswllt Cleifion (PALS) yn y mwyafrif o ysbytai.

Mae’r GIG yn cael ei reoleiddio:

• yn Lloegr, drwy’r Care Quality Commission
• yn yr Alban, drwy Healthcare Improvement Scotland
• yng Nghmru, drwy’r Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru
• yng Ngogledd Iwerddeon, drwy’r Regulation and Quality Improvement Authority

Pan brynwch rhywbeth, mae’r gyfraith yn rhoi rhai hawliau penodol i chi sy’n eich diogelu petai’r eitem wedi torri neu ddim yn gweithio. Mae hyn yn cynnwys offer neu gymhorthion i helpu gyda symudedd neu dasgau dyddiol.

Os mai’r awfurdod lleol  drefnodd ac a brynodd y nwydd gofal ar eich cyfer - gadewch iddynt wybod ac fe ddylent gael un arall i chi.

Os mai chi brynodd y cynnyrch gofal gan manwerthwr, gofynnwch iddynt am eich arian yn ôl neu un arall yn ei le.

Os nad ydych yn fodlon gyda’r canlyniad, cysylltwch â’ch swyddfa Cyngor ar Bopeth leol am gymorth i fynd â’r mater ymhellach.

Darganfyddwch eich cangen agosaf ar wefan Cyngor ar Bopeth

Os wnaethoch dalu am y cynnyrch neu’r gwasanaeth gyda cherdyn credyd, a bod y manwerthwr yn bod yn anodd, cysylltwch â’ch darparwr cerdyn i weld sut allan nhw helpu.

1. Os ydych wedi prynu cynnyrch ariannol i dalu am eich gofal a’ch bod yn anfodlon gyda’r gwasanaeth, gofynnwch am gopi o drefn gwyno’r cwmni. Yna nodwch gŵyn yn uniongyrchol gyda nhw. Mae cwmnïau sy’n cael eu rheoleiddio gan yr Awdurdod Ymddygiad Ariannol yn gorfod cael un yn ôl y gyfraith.

Darganfyddwch fwy ar wefan FCAYn agor mewn ffenestr newydd

2. Os nad ydych yn fodlon gyda’r canlyniad, cysylltwch â Gwasanaeth yr Ombwdsmon Ariannol i wneud cwyn.

3. Os ydych yn dal i fod yn anfoldon ar ôl i Wasanaeth yr Ombwdsmon Ariannol ystyried eich cwyn, gallwch fynd â’r mater i’r llys. Serch hynny, cofiwch y bydd y llys gan amlaf yn debygol o gytuno gyda phenderfyniad Gwasanaeth yr Ombwdsmon Ariannol, a gall fod yn broses hir a chostus.