Canllaw i sefydlu a rheoli biliau myfyrwyr

Pan fyddwch yn byw mewn llety myfyrwyr, bydd yn rhaid i chi dalu am nwyddau, contractau ffôn, mynd allan a theithio o hyd, ond mae pethau fel dŵr, ynni a band eang fel arfer yn cael eu cynnwys yn eich rhent. Gall hynny newid pan fyddwch yn symud i lety preifat a chi sydd i dalu cyflenwyr eich hun. Mae pethau'n mynd yn fwy cymhleth os ydych chi, fel llawer o fyfyrwyr, yn byw mewn tŷ sy'n cael ei rannu.

Mae angen i bawb sy'n byw mewn cartref a rennir talu eu cyfran o'r biliau yn llawn ac ar amser. Er mwyn osgoi anghytundebau, mae angen i chi gychwyn ar y trywydd cywir a llunio cynllun clir gyda'ch cyd-letywyr yn gynnar yn eich tenantiaeth.

Mae hefyd yn syniad da sicrhau bod gan bawb ei enw ar y biliau fel bod cyfrifoldeb cyfreithiol am eu talu yn cael ei rannu’n gyfartal. Os mai dim ond eich enw chi sydd ar y bil, byddwch yn atebol am unrhyw daliadau hwyr neu daliadau a fethwyd, a allai effeithio ar eich sgôr credyd.

Y prif filiau cyfleustodau cartref yw:

• trydan
• nwy
• dŵr
• band eang
• ffôn llinell dir
• teledu lloeren
• Trwydded deledu.

Os ydych yn fyfyriwr, nid oes angen i chi dalu Treth Gyngor os yw eich cwrs yn para o leiaf blwyddyn ac yn cynnwys 21 awr o astudio’r  wythnos. Os ydych yn astudio’n rhan-amser, efallai y bydd gennych hawl i ostyngiad.

I gael y gostyngiad, mae angen i chi wneud cais i'ch cyngor lleol – nid yw'n cael ei ddidynnu'n awtomatig. Darganfyddwch fwy ar GOV.UKYn agor mewn ffenestr newydd

Gall rheolau ynghylch talu trwydded deledu fod yn gymhleth. Ond nid oes angen i chi dalu os:

• nad ydych yn gwylio unrhyw deledu byw, a
• dydych chi ddim yn gwylio BBC iPlayer.

Mae’n bosibl y byddwch yn dal i allu gwylio teledu byw neu iPlayer os yw eich lle rydych yn byw yn ystod y gwyliau wedi’i gynnwys gan drwydded deledu. Mae hyn ond yn berthnasol cyn belled nad yw'r ddyfais rydych chi'n gwylio arni wedi'i gysylltu i'r prif gyflenwad.

Gallwch gael mwy o wybodaeth ar TV LicensingYn agor mewn ffenestr newydd

Opens in a new window

Mae rhai rhenti myfyrwyr yn cynnwys biliau, a dylech ofyn i'ch landlord neu asiant gosod eiddo beth mae'r rhent yn ei gynnwys. Mae'r rhan fwyaf o becynnau hollgynhwysol yn cynnwys trydan, nwy, dŵr a Wi-Fi. Mae'n bosibl y bydd eich trwydded deledu hefyd yn cael ei chynnwys. Ond os nad yw biliau wedi’u cynnwys yna chi sy’n gyfrifol am dalu am y dŵr, nwy a thrydan yn eich eiddo cyn gynted ag y byddwch yn symud i mewn.

Os ydych yn symud i lety rhent preifat y tu allan i neuaddau myfyrwyr, efallai y bydd angen i chi gael llythyr gan eich prifysgol i brofi eich bod yn fyfyriwr amser llawn ac nad oes angen i chi dalu Treth Gyngor.

Cyn gynted ag y byddwch yn symud i mewn sicrhewch eich bod yn darllen eich mesurydd nwy a mesurydd trydan. Bydd angen i chi roi'r rhifau i'ch cwmni ynni i sicrhau mai dim ond am y pŵer rydych yn ei ddefnyddio y codir tâl arnoch (ac nid yr hyn a ddefnyddiodd y tenantiaid blaenorol).

Gallwch ofyn i’ch landlord neu asiant gosod eiddo lle mae’r mesurydd, ond fel arfer mae y tu allan i’r eiddo mewn blwch mesurydd, i lawr y grisiau yn y cyntedd, y gegin neu o dan y grisiau. Os ydych yn rhentu fflat, gallai fod yn y cyntedd cymunedol.

Yn aml bydd yn dweud yn eich contract rhentu pwy yw eich cyflenwr ynni. Os na, gofynnwch i’ch landlord neu asiant gosod eiddo wrth symud i mewn, neu gwiriwch a ydych yn derbyn unrhyw lythyrau gan eich cyflenwr nwy a thrydan wedi’u cyfeirio at ‘y deiliad’.

Neu:

• rhowch eich cod post yn nheclyn Energy Networks AssociationYn agor mewn ffenestr newydd
• ffoniwch linell gymorth rhif y mesurydd ar 0870 608 1524 (cost galwadau 7c/munud ynghyd â'ch ffi mynediad rhwydwaith).

Mae opsiynau ar gael i chi o ran talu’r biliau – a sicrhau bod pawb yr ydych yn byw gyda nhw yn talu eu cyfran. Yn aml mae’n well cadw pethau’n syml a rhannu pob bil yn gyfartal rhyngoch chi. Eisteddwch i lawr gyda'ch cyd-letywyr a gweithiwch allan gynllun y gallwch chi i gyd gadw ato.

Nid oes angen talu pob bil ar yr un diwrnod o'r mis, felly cadwch gopi o'r amserlen dalu lle gall pawb ei gweld trwy ddefnyddio doc Google, er enghraifft, neu roi nodyn ar yr oergell.

Gallwch dalu eich bil drwy ddefnyddio:

• teclyn rheoli biliau gydag un taliad misol ar gyfer pob bil
• gwasanaeth rhannu biliau, sy'n codi ffi am reoli biliau a chymryd taliadau
• cyfrifon ar y cyd – os ydych yn adnabod ac yn ymddiried yn eich cydletywyr, gallwch i gyd dalu i mewn i’r cyfrif ar y cyd bob mis a chaiff y biliau eu talu ohono
• gall Debyd Uniongyrchol fod ychydig yn rhatach a sicrhau bod taliadau'n cael eu gwneud ar amser ond mae angen i'r arian ddod o un cyfrif unigol.

Os yw arian yn brin, gall defnyddio gorddrafft o 0% ar gyfrif banc myfyriwr fod yn ateb tymor byr da. Darllenwch ein canllaw sefydlu a rhedeg cyfrif banc myfyriwr.

Os oes gennych fesurydd rhagdaledig, mae angen i chi dalu ymlaen llaw am y nwy neu'r trydan rydych yn ei ddefnyddio, gan ychwanegu ato wrth fynd ymlaen. Mae rhai cwmnïau yn gadael i chi wneud hyn ar-lein, bydd eraill yn gofyn i chi fynd â'ch allwedd neu gerdyn i siop leol neu Swyddfa'r Post i ychwanegu ato. Gallwch wneud hyn gydag arian parod neu gerdyn debyd/credyd yn eich Paypoint agosafYn agor mewn ffenestr newydd

Opens in a new window

Yn ôl Arolwg National Student Money 2023Yn agor mewn ffenestr newydd mae myfyriwr cyffredin yn gwario £1,078 bob mis ar rent a biliau eraill. Mae Llundain yn parhau i fod y rhanbarth drutaf yn y DU, gyda chostau byw myfyrwyr o £1,211 y mis ar gyfartaledd.

Mae'r hyn a dalwch yn dibynnu nid yn unig ar ble rydych yn byw ond hefyd ar faint y llety, y system wresogi sydd gennych, effeithlonrwydd ynni'r eiddo, nifer y bobl sy'n byw yno a'ch defnydd personol.

Gallwch ddarganfod mwy yn ein canllaw pris cyfartalog biliau nwy a thrydan.

Mae ein tudalen talu eich ffordd eich hun yn cynnwys ffigurau ar eich costau pan fyddwch yn symud allan.

Gyda chymaint o filiau i’w talu, mae’n syniad da darganfod a allwch chi dalu llai. Gall fod yn anodd negodi gostyngiad yn eich rhent, ond gallwch leihau eich bil ynni drwy ddefnyddio llai os ydych yn:

• troi’r gwres i lawr a gwisgwch yn gynnes
• troi rheiddiaduron i lawr mewn ystafelloedd gwag
• gwefru eich dyfeisiau trydanol yn y coleg neu yn y llyfrgell
• diffodd y goleuadau pan fyddwch allan o'r ystafell
• cymryd cawodydd byr
• berwi gymaint o ddŵr ag sydd ei angen arnoch yn y tegell yn unig
• defnyddio peiriant golchi llestri – ond dim ond os yw’n llawn.

Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Sut i leihau eich biliau ynni.

Nid oes rhaid i chi gadw at gyflenwr nwy neu drydan eich landlord. Gallech arbed arian drwy newid, felly siaradwch â’ch landlord i weld a yw hyn yn bosibl. Defnyddiwch wefannau cymharu prisiau i ddod o hyd i'r bargeinion gorau.

Mae llawer o gyflenwyr band eang yn cynnig gostyngiadau i fyfyrwyr ar gontractau 12 mis neu 9 mis. Gallwch chwilio ar-lein am fargeinion a chwilio am gynigion myfyrwyr ar wefannau fel Unidays a Student Beans. Gallwch hefyd gael cynigion myfyrwyr ar gyfer ffrydio. Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Arbed arian ar eich ffôn cartref a band eang.

Mae’n bwysig iawn cyfrifo faint mae eich biliau’n ei gostio a gwybod pryd mae angen eu talu bob mis. Siopwch o gwmpas am y bargeinion gorau, a manteisiwch ar gynigion myfyrwyr.

Os ydych chi'n cael trafferth talu'r biliau a chyllidebu, bydd teclynnau fel ein Cynlluniwr Cyllideb yn eich helpu i gynllunio'n well trwy dorri i lawr eich gwariant.

Os ydych chi’n poeni eich bod chi’n mynd i fethu taliad, gallwch ddefnyddio ein Blaenoriaethwr Biliau i ddarganfod beth i’w wneud.