Pensiynau cyfranddeiliaid

Mae rhaid i bensiynau cyfranddeiliaid fodloni safonau gofynnol a bennir gan y Llywodraeth.

Mae’r rhain yn cynnwys:

• terfyn cyfreithiol ar daliadau – 1.5% y flwyddyn o werth eich pot pensiwn yn ystod y deng mlynedd gyntaf, yna 1% y flwyddyn (ond os yw cyflogwr yn defnyddio pensiwn cyfranddeiliaid i gyflawni ei ddyletswyddau cofrestru awtomatig bydd cap arwystl o 0.75%).
• trosglwyddiadau di-dâl
• gallu stopio neu ail-gychwyn cyfraniadau ar unrhyw adeg, heb gosb
• isafswm cyfraniadau isel o ddim mwy na £20
• cronfa fuddsoddi wedi’i phennu – caiff eich arian ei fuddsoddi yn y gronfa hon os nad ydych am ddewis

Bydd eich darparwr pensiwn yn gwneud cais am ryddhad treth ar y gyfradd sylfaenol a'i ychwanegu at eich pot pensiwn.

Os ydych yn drethdalwr uwch, bydd angen i chi wneud cais am ryddhad ychwanegol trwy eich ffurflen dreth.

Gall helpu i feddwl am bensiynau fel dau gam.

Fel arfer caiff eich cyfraniadau eu buddsoddi mewn stociau a chyfranddaliadau, ynghyd â buddsoddiadau eraill. Y nod yw cynyddu’r gronfa yn ystod y blynyddoedd cyn i chi ymddeol.

Gallwch ddewis o amrywiaeth o gronfeydd i fuddsoddi ynddynt fel rheol.

Ond cofiwch y gall gwerth buddsoddiadau godi neu ostwng.

Mae llawer o gronfeydd buddsoddi diofyn yn cynnwys ‘lifestyling’. ‘Lifestyling’ yw pan fydd eich cronfeydd yn cael eu symud – fel arfer yn awtomatig – i fuddsoddiadau risg is wrth i chi agosáu at ymddeol. Y nod yw sicrhau nad ydych yn colli arian.

Os ydych yn ansicr, siaradwch ag ymghynghorydd ariannol rheoledig a all eich cynghori a yw gosod bywyd yn rhywbeth rydych am ei ystyried ai peidio, o ystyried eich amgylchiadau personol.

Pan fyddwch yn ymddeol, bydd maint eich pot pensiwn yn dibynnu ar:  

• am ba mor hir rydych yn cynilo
• faint rydych yn ei dalu i'ch pot pensiwn
• pa mor dda y mae eich buddsoddiadau’n perfformio
• faint, os unrhyw beth, y mae eich cyflogwr yn ei dalu i mewn
• pa daliadau a gymerwyd o'ch pot gan eich darparwr pensiwn.  

Nid oes rhaid i chi stopio gweithio i gymryd arian o'ch pensiwn rhanddeiliaid. Ond fel arfer mae rhaid i chi fod yn 55 oed o leiaf (57 o 2028).

Pan ddechreuwch gymryd arian, gellir tynnu hyd at 25% o'r pot pensiwn rydych wedi'i gronni yn ôl fel cyfandaliad di-dreth untro. Gellir wedyn defnyddio'r gweddill i ddarparu incwm trethadwy neu un cyfandaliad trethadwy neu fwy (neu'r ddau).

Mae'n bwysig deall eich opsiynau.

Os cynigir pensiwn cyfranddeiliaid gan eich cyflogwr, byddant wedi dewis darparwr y pensiwn.  Efallai y byddant yn trefnu i gyfraniadau gael eu talu o’ch cyflog hefyd.

Efallai y bydd y cyflogwyr yn cyfrannu at y cynllun.

Os ydynt yn defnyddio'r pensiwn cyfranddeiliaid i gyflawni eu dyletswyddau cofrestru awtomatig, mae rhaid iddynt gyfrannu.

Gallwch sefydlu pensiwn cyfranddeiliaid dros eich hun hefyd

Os byddwch yn newid swydd, dylech wirio pryd fydd eich cyflogwr newydd yn eich ymrestru i gynllun pensiwn gweithle.

Gallwch barhau i gyfrannu at bensiwn cyfranddeiliaid sy’n bodoli eisoes. Ond efallai y bydd yn well i chi ymuno â chynllun pensiwn gweithle eich cyflogwr - yn enwedig os bydd y cyflogwr yn cyfrannu.

Cymharwch y buddion sydd ar gael trwy gynllun eich cyflogwr gyda’ch pensiwn cyfranddeiliaid.

Os byddwch yn penderfynu stopio cyfrannu at bensiwn cyfranddeiliaid, gallwch adael y gronfa pensiwn i barhau i gynyddu. Ni ddylai fod unrhyw daliadau ychwanegol am wneud hyn.