Cynlluniau pensiwn buddion wedi’u diffinio (neu gyflog terfynol) wedi’u hesbonio

Mae cynllun pensiwn buddion wedi’u diffinio (DB) yn un lle mae'r swm rydych wedi'i dalu yn seiliedig ar sawl blwyddyn rydych wedi bod yn aelod o gynllun eich cyflogwr a'r cyflog rydych roeddech yn ennill pan yn eu gadael neu ymddeol.

Maent yn talu incwm diogel am oes sy'n cynyddu bob blwyddyn yn unol â chwyddiant.

Efallai y bydd gennych un os ydych wedi gweithio i gyflogwr mawr neu yn y sector cyhoeddus.

Mae'ch cyflogwr yn cyfrannu at y cynllun ac yn gyfrifol am sicrhau bod digon o arian ar yr adeg y byddwch yn ymddeol i dalu'ch incwm pensiwn.

Gallwch gyfrannu at y cynllun hefyd, ac, yn dibynnu ar y cynllun, gall hyn fod yn ofyniad.

Maent fel arfer yn parhau i dalu pensiwn i'ch priod, partner sifil neu ddibynyddion pan fyddwch farw.

Mae dau fath o bensiwn buddion wedi’u diffinio cynlluniau cyflog terfynol a chynlluniau cyfartaledd gyrfa.

Mae'r rhain yn seiliedig ar faint rydych wedi'i dalu ar yr adeg rydych yn gadael y cynllun neu'n ymddeol os ydych yn dal i weithio i'r cyflogwr.

Mae'r rhain yn seiliedig ar gyfartaledd o'ch cyflog trwy gydol eich gyrfa.

Mae cynlluniau pensiwn buddion wedi’u diffinio yn darparu buddion gwerthfawr gan eu bod yn cynnig incwm pensiwn gwarantedig pan fyddwch yn ymddeol. Mae hyn yn seiliedig ar gyflog a hyd gwasanaeth.

Yn y modd hwn, maent yn rhoi rhywfaint o sicrwydd i aelodau ynghylch eu hincwm ymddeol.

Fel rheol maent yn cael eu cefnogi gan gyflogwr sy'n noddi, ond weithiau mae'r buddion wedi'u sicrhau trwy drosglwyddo i gwmni yswiriant.

Er mwyn lledaenu risg buddsoddi, mae cynlluniau fel arfer yn buddsoddi mewn ystod o asedau. Gall y rhain gynnwys cyfranddaliadau cwmni, eiddo, a bondiau tymor hir y llywodraeth.

Mae llawer o gynlluniau buddion wedi’u diffinio naill ai wedi bod ar gau i aelodau newydd, neu i bob aelod, yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Fodd bynnag, efallai y bydd gennych un os ydych wedi gweithio i gyflogwr mawr o'r blaen neu yn y sector cyhoeddus.

Yn nodweddiadol, mae cynlluniau buddion wedi’u diffinio yn cael eu rhedeg gan Fwrdd Ymddiriedolwyr, ar ran y cyflogwr. Mae ymddiriedolwyr yn gyfrifol am bob agwedd ar y cynllun. Mae hyn yn cynnwys talu budd-daliadau i aelodau sydd wedi ymddeol.

Gweinyddwr y cynllun sy'n rheoli'r cynllun yn ddyddiol fel rheol, sy'n adrodd i Fwrdd yr Ymddiriedolwyr.

Mae'r ffordd y mae'ch buddion pensiwn yn cael eu cyfrif yn dibynnu a ydych mewn Cynllun Cyflog Terfynol neu Gynllun Cyfartaledd Gyrfa

• Pensiwn wedi'i gyfrif trwy luosi hyd amser eich aelodaeth o'r cynllun â'ch cyflog terfynol (gallai hyn fod yn nifer o'ch blynyddoedd olaf ar gyfartaledd), yna ei rannu â ffracsiwn - fel 1/60fed neu 1/80fed - o'ch tâl pensiynadwy. Gelwir hyn yn gyfradd gronni.
• Efallai y bydd cyfandaliad pensiwn yn cael ei dalu yn ogystal â'ch pensiwn, neu efallai y bydd rhaid i chi ildio rhywfaint o incwm i gymryd cyfandaliad - fel rheol telir y cyfandaliad yn ddi-dreth i chi.

• Pensiwn yn seiliedig ar gyfartaledd eich enillion pensiynadwy trwy gydol eich aelodaeth yn y cynllun, wedi'i ailbrisio yn unol â chwyddiant.
• Mae gwerth pensiwn a enillir ym mhob blwyddyn yn cael ei gyfrif gan ddefnyddio ffracsiwn - fel 1/60fed neu 1/80fed - o'ch tâl pensiynadwy. Gelwir hyn yn gyfradd gronni.
• Cyfrifir eich pensiwn terfynol trwy adio'r holl bensiwn wedi'i ailbrisio a enillir ym mhob blwyddyn aelodaeth

Bydd rheolau’r cynllun pensiwn yn diffinio beth yw ystyr eich ‘cyflog’ neu ‘enillion’, a sut y cyfrifir ‘cyflog terfynol’ neu ‘enillion terfynol’.

Er enghraifft, nid yw rhai cynlluniau'n cyfrif enillion ychwanegol, fel:

• goramser
• comisiwn
• taliadau bonws
• gwerth buddion mewn nwyddau - mae'r rhain yn fuddion eraill nad ydynt yn cael eu talu fel arian parod i'r aelod, er enghraifft car cwmni neu yswiriant meddygol preifat.

Efallai na fydd y cynllun ond yn cyfrif cyfran o'ch cyflog neu'ch cyflog yn unig. Yn aml, gelwir swm yr enillion a ddefnyddir i gyfrifo buddion ymddeol yn ‘enillion pensiynadwy’.

Mae gan gynlluniau buddion wedi’u diffino oedran ymddeol arferol a fydd fel arfer yn 65 oed neu'ch oedran Pensiwn y Wladwriaeth. Gallai fod yn wahanol, yn dibynnu ar reolau eich cynllun pensiwn budd diffiniedig.

Efallai y byddwch hefyd yn gallu gohirio cymryd eich pensiwn. Gallai hyn olygu eich bod yn cael incwm uwch pan fyddwch yn ei gymryd. Gwiriwch eich cynllun am fanylion.

Pan fyddwch yn dechrau llunio'ch pensiwn, bydd fel arfer yn cynyddu bob blwyddyn am weddill eich oes. Bydd rheolau eich cynllun pensiwn buddion wedi’u diffinio yn dweud wrthych faint.

Hefyd, peidiwch ag anghofio y bydd eich incwm pensiwn yn drethadwy - ond ni fyddwch yn talu Yswiriant Gwladol arno.

Pan fyddwch farw, gallai barhau i gael ei dalu i'ch priod, partner sifil neu ddibynyddion. Mae hon fel arfer yn gyfran sefydlog – er enghraifft, hanner (50%) – o'ch incwm pensiwn ar ddyddiad eich marwolaeth.

• Mae John ar fin ymddeol.
• Mae wedi bod yn aelod o gynllun pensiwn cyflog terfynol ei gyflogwr am 40 mlynedd.
• Cyfnod cronni y cynllun ar gyfer adeiladu ei bensiwn yw 1/80fed ar gyfer aelodaeth bob blwyddyn.
• Enillion pensiynadwy terfynol John yw £30,000 y flwyddyn.
• Mae hyn yn golygu y gall John dderbyn pensiwn o £15,000 y flwyddyn (40/80 x £30,000) o'r cynllun.

• Dechreuodd Katy y cynllun cyfartaledd gyrfa ar 1 Ebrill 2015, â chyflog pensiynadwy o £20,000.
• Yn y flwyddyn gyntaf, bydd yn bancio £350.88 fel incwm pensiwn yn y dyfodol -  £20,000 x 1/57th = £350.88
• I gyfrifo ail flwyddyn Katy, rydym yn cymryd y swm a fanciwyd yn ei blwyddyn gyntaf - £350.88 - fel y balans agoriadol.
• Yna byddwn yn ychwanegu swm i gyfrif am chwyddiant o £10.53 - mae'r enghraifft hon yn defnyddio 3%.
• Os yw cyflog pensiynadwy Katy yn parhau i fod yn £20,000, bydd yn ychwanegu £350.88 arall at ei phensiwn. Mae hyn yn rhoi cyfanswm bancio iddi ar ddiwedd yr ail flwyddyn o £712.29.
•  £350.88 (wedi'i fancio yn y flwyddyn gyntaf) + £10.53 (3%) + £350.88 (wedi'i ennill yn yr ail flwyddyn) = £712.29 wedi'i fancio ar ddiwedd yr ail flwyddyn

Yn ogystal â darparu incwm pensiwn i chi pan fyddwch yn ymddeol, mae rhai cynlluniau cyflog terfynol a chyfartaledd gyrfa hefyd yn darparu cyfandaliad arian parod di-dreth.

Er enghraifft, gallai rhai cynlluniau sydd â chyfradd gronni ar gyfer pensiwn o 1/80fed o enillion pensiynadwy terfynol ar gyfer pob blwyddyn o aelodaeth cynllun hefyd ddarparu swm arian parod di-dreth o 3/80fed o enillion terfynol pensiynadwy terfynol neu yrfa wedi'u hailbrisio ar gyfer pob blwyddyn aelodaeth cynllun.

Efallai y bydd cynlluniau eraill yn cynnig yr opsiwn i chi gymryd cyfandaliad arian parod di-dreth pan fyddwch yn ymddeol yn gyfnewid am dderbyn pensiwn gostyngedig.

Dylai eich cynllun nodi:

• Uchafswm y cyfandaliad arian parod di-dreth y gellir ei gymryd, a
• Swm y cyfandaliad arian parod di-dreth a delir am bob £1 y flwyddyn o bensiwn a ildiwyd. Yn aml, gelwir hyn yn ffactor cymudo arian parod.

• Mae John wedi cael cynnig yr opsiwn i gymryd cyfandaliad arian parod di-dreth o £45,000 a phensiwn gostyngedig.
• Y ffactor cymudo arian parod yw £12 o arian parod di-dreth am bob £1 o'r pensiwn a ildiwyd.
• Os yw John yn penderfynu cymryd yr uchafswm cyfandaliad arian parod di-dreth o £45,000, mae ei bensiwn yn cael ei ostwng £3,750 y flwyddyn (£45,000/£12) i £11,250 y flwyddyn.

• Pensiwn llawn Katy adeg ymddeol yw £4,174.
• Cynigiwyd yr opsiwn iddi gymryd cyfandaliad arian parod di-dreth o £17,888 a phensiwn gostyngedig.
• Y ffactor cymudo arian parod yw £12 o arian parod di-dreth am bob £1 o'r pensiwn a ildiwyd. 
• Os yw Katy yn penderfynu cymryd yr uchafswm cyfandaliad arian parod di-dreth o  £17,888, mae ei phensiwn yn cael ei ostwng £1,491 y flwyddyn (£17,888/£12) i £2,683 y flwyddyn.

Bydd eich datganiad pensiwn diweddaraf yn rhoi syniad i chi o faint gallai eich incwm pensiwn fod.

Os nad oes gennych un, efallai y gallwch gael un ar-lein neu ofyn i'ch gweinyddwr pensiwn anfon un atoch.

Mae datganiadau fel arfer yn dangos eich pensiwn, yn seiliedig ar:

• Eich cyflog cyfredol
• Pa mor hir rydych wedi bod yn y cynllun
• Beth gallai eich pensiwn fod os arhoswch yn y cynllun tan yr oedran ymddeol arferol (65 fel arfer)

A fydd eich cynllun yn caniatáu i chi gymryd rhan o'ch pensiwn fel cyfandaliad di-dreth? Yna gwnewch yn siŵr eich bod yn gwybod a yw'ch datganiad yn dangos y swm y byddwch yn ei gael cyn neu ar ôl ei gymryd.

Os oeddech yn aelod o gynllun buddion wedi’u diffinio cyflogwr ond bellach wedi gadael, bydd eich buddion fel arfer yn aros yn y cynllun.

Pan adawsoch, dylai gweinyddwr y cynllun fod wedi darparu datganiad pensiwn i chi. Mae hyn yn dangos faint o fuddion pensiwn rydych wedi'u cronni yn y cynllun.

Mae'r symiau hyn fel arfer yn cael eu cynyddu bob blwyddyn yn unol â chwyddiant

Os ydych yn cwympo'n ddifrifol wael ac yn methu â gweithio, efallai y gallwch dynnu'ch buddion pensiwn yn gynharach na 55 oed.

Efallai y bydd y swm a gewch yn llai na phe baech yn parhau i weithio nes i chi ymddeol.

Efallai y gallwch gymryd eich pensiwn cyfan fel cyfandaliad arian parod.

Os gwnewch hyn, bydd hyd at 25% ohono yn ddi-dreth, a bydd rhaid i chi dalu Treth Incwm ar y gweddill.

Gallwch gymryd eich cyfandaliad o 55 oed - neu'n gynharach os ydych yn ddifrifol wael - os:

• Mae cyfanswm gwerth eich holl gynilion pensiwn, ac eithrio'r Pensiwn Gwladol, yn llai na £30,000
• Mae'ch pensiwn buddion wedi’u diffinio yn werth llai na £10,000, waeth faint yw'ch cynilion pensiwn eraill. Gallwch wneud hyn deirgwaith ar gyfer pensiynau personol ac o bosib mwy o weithiau ar gyfer rhai pensiynau gweithle.

A ydych mewn cynllun pensiwn buddion wedi’u diffinio yn y sector preifat neu gynllun sector cyhoeddus wedi'i ariannu? Yna gallwch drosglwyddo i bensiwn cyfraniadau diffiniedig cyn belled nad ydych eisoes yn cymryd eich pensiwn.

Ond os ydych yn trosglwyddo o gynllun pensiwn buddion wedi’u diffinio, rydych yn ildio buddion gwerthfawr ac efallai y byddwch yn waeth eich byd. Mae hyn yn wir hyd yn oed os yw'ch cyflogwr yn cynnig cymhellion i chi newid.

Mae gwerth eich cynllun cyflog terfynol neu gynllun pensiwn cyfartalog gyrfa pan fyddwch yn trosglwyddo yn bwysig iawn. Mae'r cynlluniau hyn yn rhoi incwm gwarantedig i chi ar ôl ymddeol, felly os byddwch yn eu trosglwyddo, mae angen i'r gwerth rydych yn ei gynnig fod yn briodol.

Mae'n syniad da cael cyngor gan gynghorydd ariannol rheoledig sy'n arbenigo yn y math hwn o drosglwyddiad cyn i chi benderfynu. Gofynnwch bob amser “Faint yw gwerth fy mhensiwn buddion wedi’u diffinio?”

Os yw'ch buddion gwarantedig werth £30,000 neu fwy, bydd rhaid i chi gael cyngor ariannol os byddwch yn dewis trosglwyddo.

Os ydych mewn cynllun pensiwn buddion wedi’u diffinio heb ei ariannu (cynlluniau sector cyhoeddus yw'r rhain yn bennaf), ni fyddwch yn gallu trosglwyddo i gynllun pensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio.

Fodd bynnag, efallai y byddwch yn dal yn gallu trosglwyddo i gynllun pensiwn buddion wedi’u diffinio arall.

Efallai y byddwch yn gofyn “A yw fy mhensiwn buddion wedi’u diffinio’n ddiogel?”. Mae'r holl gynlluniau buddion wedi’u diffinio yn cael eu diogelu gan y Gronfa Diogelu Pensiwn.

Gallai hyn dalu rhywfaint o iawndal i aelodau'r cynllun os daw cyflogwyr yn fethdalwr ac nad oes gan y cynllun ddigon o arian i dalu eu budd-daliadau.

Ond byddwch yn ymwybodol efallai nad yr iawndal fydd y swm llawn, ac mae lefel y diogelwch yn dibynnu ar eich oedran a ffactorau eraill.

Os ydych wedi colli trywydd eich manylion pensiwn, gall y Gwasanaeth Olrhain Pensiwn eich helpu i ddod o hyd i'r wybodaeth gyswllt. Mae'r gwasanaeth hwn am ddim â chefnogaeth y llywodraeth.