Y gost o brynu tŷ a symud

Yn meddwl tybed beth yw cost prynu tŷ neu fflat? Mae yna nifer o ffioedd i’w hystyried wrth brynu tŷ newydd, gan gynnwys cost symud tŷ, trethi, yswiriant, eich blaendal a ffioedd cyfreithiwr.

Prif gostau ymlaen llaw

Gwnewch yn siwr eich bod wedi cynilo digon i gwmpasu eich costau ymlaen llawn.

Mae’r rhain yn cynnwys:

Treth stamp

Byddwch chi’n talu Treth Stamp ar eiddo sy’n costio mwy na £250,000 ar gyfer eiddo preswyl, oni bai eich bod yn brynwr tro cyntaf. Ni fydd prynwyr cymwys tro cyntaf nawr yn talu unrhyw dreth stamp ar eiddo sy'n costio hyd at £425,000, a bydd gwerth yr eiddo y gall prynwyr tro cyntaf hawlio ryddhad yn cynyddu o £500,000 i £625,000.

Bydd cyfraddau Treth Stamp yn aros fel y cyhoeddwyd yn y gyllideb fach ar 23 Medi 2022 hyd at 31 Mawrth 2025. 

Os ydych chi’n prynu ail gartref, byddwch chi’n talu 3% o Dreth Stamp ychwanegol ar eiddo sy’n costio mwy na £40,000 ar y gyfradd berthnasol ar yr adeg honno.

Mae’r dreth hon yn gymwys i eiddo rhydd-ddaliad yn ogystal ag ar brydles – os ydych chi’n prynu’n uniongyrchol neu â morgais.

Os ydych chi’n prynu eiddo yn yr Alban, byddwch chi’n talu Treth Trafodiadau Tir ac Adeiladau (LBTT), ac yng Nghymru Treth Trafodiadau Tir (LTT) yn hytrach na Threth Stamp.

Blaendal

Dyma'r swm rydych chi'n ei roi tuag at gost yr eiddo pan fyddwch chi'n prynu'ch cartref.

Yn gyffredinol, po fwyaf y blaendal y gallwch ei dalu, y mwyaf tebygol y rhoddir morgais i chi (yn amodol ar asesiad fforddiadwyedd morgais), a'r isaf y mae eich cyfradd llog yn debygol o fod.

Ar gyfartaledd, mae angen o leiaf 5% i 20% o'r pris prynu (er enghraifft: £10,000 i £40,000 wrth brynu cartref gwerth £200,000.

Ffi brisio

Bydd y benthyciwr morgais yn asesu gwerth yr eiddo er mwyn sefydlu faint o arian maent yn barod i’w fenthyca i chi.

Gall y gost o brisio fod yn £150-£1,500 yn seiliedig ar werth yr eiddo.

Efallai na fydd rhai benthycwyr yn codi tâl arnoch am hyn, yn ddibynnol ar y math o gynnyrch morgais a ddewiswch.

Nid yw prisiad y darparwr benthyciadau yn arolwg cynhwysfawr ac ni fydd o reidrwydd yn nodi’r holl waith atgyweirio neu gynnal a chadw fydd ei angen.

Ffi’r syrfëwr

Cyn i chi brynu tŷ dylech chi drefnu i syrfëwr ei wirio.

Mae hyn yn hanfodol er mwyn i chi fod yn ymwybodol o unrhyw broblemau gyda’r tŷ cyn i chi ei brynu.

Gall gwaith y syrfëwr amrywio o arolwg cartref sylfaenol sy’n costio tua £250 i arolwg strwythurol llawn sy’n costio £600 neu ragor.

Gall talu am arolwg da arbed arian i chi ar waith atgyweirio yn ddiweddarach.

Ffioedd cyfreithiol

Fel arfer bydd angen cyfreithiwr neu drawsgludwr trwyddedig arnoch i gwblhau’r holl waith cyfreithiol wrth brynu a gwerthu eich cartref.

Mae ffioedd cyfreithiol fel arfer rhwng £850-£1,500 yn cynnwys TAW ar 20%.

Byddant hefyd yn cwblhau’r chwiliadau lleol a fydd yn costio rhwng £250-£300 i chi, er mwyn canfod a oes unrhyw gynlluniau neu faterion lleol.

Ffi trosglwyddiad electronig

Mae hyn yn costio £40-£50 fel arfer.

Mae hyn yn talu am gost y benthycwyr o drosglwyddo arian y morgais o’r benthycwyr at y cyfreithiwr.

Ffi’r gwerthwr eiddo

Gwerthwyr nid prynwyr sy’n talu hyn yn unig, am wasanaethau’r gwerthwr eiddo.

Caiff ei drafod pan roddir yr eiddo ar y farchnad.

Fel arfer mae rhwng 1% a 3% o’r pris gwerthu a TAW ar 20%, neu ffi sefydlog ar gyfer gwerthwyr eiddo ar-lein.

Costau morgais

Mae morgeisi yn ymwneud â mwy na'ch ad-daliadau misol ac mae angen i chi ystyried y ffioedd eraill yn eich cyfrifiadau.

Gall y rhain gynnwys:

  • ffi llogi o £99-£250
  • ffi drefnu hyd at £2,000, a
  • ffi prisio morgais (tua £150 fel arfer neu ychydig yn uwch).

Mae’n well talu am y rhain ymlaen llaw yn hytrach na’u hychwanegu at eich morgais, neu byddwch yn talu llog arnynt dros gyfnod y morgais. Ond dylech wirio a oes modd ad-dalu ffioedd archebu a threfnu os na fydd y morgais yn mynd yn ei flaen. Os na, efallai y bydd hi’n bosibl i wneud cais i ychwanegu'r rhain at y morgais ac yna eu talu pan mae’r cais wedi’i dderbyn ac yn bendant yn mynd yn ei flaen.

Costau parhaus

Cofiwch, unwaith y byddwch wedi prynu’ch cartref, chi sy’n gyfrifol am ofalu amdano.

Cynnal a chadw ac atgyweiriadau

Cost cyfartalog atgyweiriadau i brynwyr cartref tro cyntaf yw £5,750.

Dylai’ch arolwg fod wedi amlygu unrhyw broblemau sydd angen sylw brys.

Yswiriant

Bydd y benthycwyr yn mynnu eich bod yn prynu yswiriant adeiladau i ddiogelu’ch cartref rhag difrod gan dân, llifogydd, ymsuddiant ac unrhyw beth arall.

Mae’n syniad da hefyd cael yswiriant cynnwys ar gyfer eich holl feddiannau, ac yswiriant bywyd i glirio’ch morgais petaech chi’n marw cyn ad-dalu’r swm cyfan.

Treth Cyngor

Mae’r swm a dalwch yn seiliedig ar lle yr ydych yn byw a band prisio’r eiddo (ar wahân i Ogledd Iwerddon lle gosodir y ardrethi’n unigol).

Costau rhedeg

Gofynnwch i’r gwerthwyr faint maent yn ei dalu ar gyfleustodau – nwy, trydan a dŵr – bob blwyddyn.

Peidiwch ag anghofio ystyried ffioedd am eich ffôn, pecynnau teledu a band-eang.

Costau lesddeiliaid

Os oes gennych eiddo lesddaliad eisoes, efallai bydd rhaid talu rhent tir (tua £50-£100 y flwyddyn) a ffioedd gwasanaeth i’r sawl sydd berchen ar y rhydd-ddaliad. Ond, o 30 Mehefin 2022, gafodd rent tir ei wahardd ar lesoedd hir yng Nghymru a Lloegr. Mae hwn yn cynnwys lesddeiliaid sy’n bodoli eisoes a wnaeth estyn eu lesoedd yn wirfoddol.

Mae ffioedd gwasanaeth a ffioedd gweinyddu’n amrywio o un eiddo i’r llall.

Mae hwn yn gost bwysig wrth gynnal eiddo felly mae’n hanfodol eich bod yn gwybod rhagor am y ffioedd hyn.

Rhydd-ddaliad neu lesddaliad

Mae gwahanol ffyrdd o fod yn berchen ar eiddo: rhydd-ddaliad, lesddaliad neu gyda chyfran o’r rhydd-daliad.

Costau symud cartref

Unwaith y byddwch yn gwybod cost eich taliadau morgais newydd, eich polisïau yswiriant newydd, ffioedd y cyfreithiwr a’r asiant tai, gwnewch amser i ddysgu mwy am gostau’r diwrnod symud.

Ni waeth a ydych yn prynu am y tro cyntaf neu wedi hen arfer â symud tŷ, mae’n bwysig gwybod a pharatoi ar gyfer y costau hyn, a all fod yn syndod o uchel.

Costau symud tŷ

Mae’r costau symud cyfartalog yn amrywio o £300-£600, er y gallech rentu fan a’i wneud eich hun.

Cofiwch chwilio am ddyfynbrisiau (a thystlythyrau) i ddod o hyd i gwmni dibynadwy.

Yswiriant symud tŷ

Gwiriwch fod y cwmni symud a ddefnyddiwch wedi’i yswirio.

Os ydych chi’n symud eich hun, ystyriwch drefnu yswiriant. Holwch i weld a fydd polisi yswiriant eich cartref presennol yn diogelu’ch symud – bydd llawer o bolisïau’n gwneud hynny os ydych yn defnyddio cwmni symud proffesiynol.

Costau storio

Chwiliwch o gwmpas i gymharu prisiau a threfniadau diogelwch, ac i gael syniad o’r costau cyfartalog. Ewch ati i amcangyfrif am faint o amser fyddwch chi angen storio, oherwydd bydd prisiau’n ddibynnol ar hyn.

Costau glanhau

Os ydych yn symud o gartref rhent, fel rheol bydd rhaid ichi ei adael yn lân ac yn daclus. Os na wnewch chi hynny, gallech fod yn torri’ch cytundeb tenantiaeth ac efallai bydd eich landlord yn gallu codi arnoch am gost glanhawr proffesiynol.

Hwyrach yr hoffech chwilio o gwmpas a thalu i rywun proffesiynol i lanhau’ch lle cyn i chi adael.

Costau ailgyfeirio post

Mae gwasanaeth Ailgyfeirio’r Post Brenhinol yn fodd dibynadwy a chost effeithiol o barhau i gael post pan fyddwch yn symud tŷ.

Costau ychwanegol diwrnod symud

Oes angen i chi drefnu arian am ofal plant ychwanegol neu gytiau i anifail anwes? A fydd gennych yr amser neu’r cyfleusterau i goginio neu a ddylech drefnu cludfwyd am ddiwrnod neu ddau?

Mae’r costau hyn i gyd yn gallu cronni felly cofiwch eu cynnwys yn eich cyllideb.

Cadwch lygad ar eich cyllideb newydd

Mae’n syniad da adolygu’ch cyllideb pryd bynnag y bydd eich sefyllfa ariannol yn newid.

Wrth i chi ymgartrefu yn eich cartref newydd, gwnewch amser i gyfrifo faint sydd gennych yn dod i mewn ac yn mynd allan bob mis.

Diolch am eich adborth.
Rydym bob amser yn ceisio gwella ein gwefan a gwasanaethau, ac mae eich adborth yn ein helpu i ddeall sut rydym yn gwneud.
Chwilio amdanom? Rydym nawr yn HelpwrArian

HelpwrArian yw’r ffordd newydd a chlir i gael help di-duedd am ddim ar gyfer eich holl ddewisiadau arian a phensiwn. Beth bynnag yw eich amgylchiadau neu gynlluniau, symudwch ymlaen gyda HelpwrArian.

Parhau i’r wefan
Chwilio amdanom? Rydym nawr yn HelpwrArian

HelpwrArian yw’r ffordd newydd a chlir i gael help di-duedd am ddim ar gyfer eich holl ddewisiadau arian a phensiwn. Beth bynnag yw eich amgylchiadau neu gynlluniau, symudwch ymlaen gyda HelpwrArian.

Parhau i’r wefan
Chwilio amdanom? Rydym nawr yn HelpwrArian

HelpwrArian yw’r ffordd newydd a chlir i gael help di-duedd am ddim ar gyfer eich holl ddewisiadau arian a phensiwn. Beth bynnag yw eich amgylchiadau neu gynlluniau, symudwch ymlaen gyda HelpwrArian.

Parhau i’r wefan
Siaradwch â ni yn fyw am...
Siaradwch â ni yn fyw am...
Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad pensiwn drwy ddefnyddio…
Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio…
Oriau
  • Llun – Gwener:9.00am – 5.00pm
  • Sadwrn, Sul a gwyliau bancWedi cau

Mae galwadau o’r DU am ddim. Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth o safon i chi, felly gellir recordio neu fonitro galwadau at ddibenion hyfforddiant ac i’n helpu i ddatblygu ein gwasanaethau.

Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio’r ffôn.
Oriau
  • Llun – Gwener:8.00am – 6.00pm
  • Sadwrn, Sul a gwyliau bancWedi cau

Mae galwadau o’r DU am ddim. Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth o safon i chi, felly gellir recordio neu fonitro galwadau at ddibenion hyfforddiant ac i’n helpu i ddatblygu ein gwasanaethau.

Defnyddiwch ein cyfeirlyfr yswiriant teithio i gael rhestr o ddarparwyr arbenigol y gallwch gysylltu â nhw'n uniongyrchol, gan na allwn roi dyfynbrisiau i chi.

Angen mwy o help? Os ydych wedi defnyddio'r cyfeiriadur neu os oes angen help pellach arnoch i ddod o hyd i yswiriwr, gall Cymdeithas Broceriaid Yswiriant Prydain eich rhoi chi mewn cysylltiad â brocer. Ffoniwch: 0370 950 1790

Os ydych wedi methu taliadau ac yn cael trafferth gyda dyled, ffoniwch ni a phwyswch 1 i siarad ag un o'n partneriaid cyngor ar ddyledion. Oriau
  • Dydd Llun- Dydd Gwener: 9.00am - 5.00pm
  • Dydd Sadwrn-Dydd Sul a Gwyliau Banc: Wedi cau

Mae galwadau o'r Deyrnas Unedig am ddim. Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth o safon i chi, felly efallai caiff galwadau eu cofnodi neu fonitro at ddibenion hyfforddi a'n helpu i ddatblygu ein gwasanaethau.

Mae ein harbenigwyr yma i'ch cefnogi dros y ffôn. Oriau
  • Dydd Llun- Dydd Gwener 9.00am - 5.00pm
  • Dydd Sadwrn-Dydd Sul a Gwyliau Banc Wedi cau

Mae galwadau o'r Deyrnas Unedig am ddim. Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth o safon i chi, felly efallai caiff galwadau eu cofnodi neu fonitro at ddibenion hyfforddi a'n helpu i ddatblygu ein gwasanaethau.

Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad pensiwn drwy ddefnyddio gwesgwrs
Oriau
  • Llun – Gwener:9.00am – 5.00pm
  • Sadwrn, Sul a gwyliau banc:Wedi cau
Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio gwesgwrs
Oriau
  • Llun – Gwener:8.00am – 6.00pm
  • Sadwrn, Dydd Sul a gwyliau’r banc:Ar gau
Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad pensiwn drwy ddefnyddio ein ffurflen we

Ein nod yw ymateb o fewn 5 diwrnod gwaith.

Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio ein ffurflen we

Ein nod yw ymateb o fewn 2 diwrnod gwaith.

Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio WhatsApp

Lawrlwythwch: WhatsApp

Am help i ddatrys eich dyledion neu gwestiynau credyd. Am bopeth arall cysylltwch â ni trwy Wegswrs neu dros y ffôn.