Cyfnewid contract a chwblhau wrth brynu cartref

Mae cyfnewid contractau yn rhwymol gyfreithiol, felly rhaid bod yn sicr eich bod eisiau bwrw ymlaen cyn llofnodi unrhyw beth.

Defnyddiwch ein rhestr wirio ddefnyddiol i sicrhau nad ydych wedi methu cam:

• gwiriwch fod y chwiliadau wedi eu cwblhau

• gwiriwch fod gennych eich cynnig morgais ar bapur

• gwiriwch fod gennych y cronfeydd ar gyfer blaendal eich morgais

• gwnewch yn siŵr eich bod wedi cytuno ar ddyddiad cwblhau ar gyfer y gwerthiant

• gwiriwch y contract fydd eich cyfreithiwr yn anfon atoch cyn ei lofnodi a’i ddychwelyd
• gofynnwch i’ch cyfreithiwr esbonio unrhyw amodau neu dermau nad ydych yn eu deall
• cadwch mewn cyswllt rheolaidd i atal unrhyw oedi wrth brosesu gwaith papur
• gwnewch yn siŵr eich bod yn gwybod beth sydd wedi ei gynnwys yn y cynnig, e.e. gosodiadau a ffitiadau, a’i gael ar bapur
• gwiriwch fod gennych gronfeydd ar gyfer blaendal daliant neu gontract os yw’r gwerthwr yn gofyn am un (fel arfer £500 i £1,000)
• os yw’r gwerthwr yn tynnu allan cyn i chi gyfnewid contractau, nid oes gennych unrhyw hawl cyfreithiol i adfer unrhyw gostau ganddo, er y gallwch gymryd yswiriant indemniad i dalu am unrhyw gostau a wastraffwyd – gall eich cyfreithiwr eich cynghori am hyn
• gwiriwch y Dystysgrif Perfformiad Ynni (EPC) ar gyfer eich cartref newydd - mae hyn yn graddio effeithlonrwydd ynni eich adeilad.
• os bydd gwerthwyr yn ceisio ail-drafod y pris prynu yn ystod y cam hwn, mynnwch gyngor gan eich cyfreithiwr a gofyn iddo eich helpu gyda’r trafodaethau
• trefnwch yswiriant adeiladau a gwnewch yn siŵr ei fod yn ddilys o’ch dyddiad cwblhau. 

Wrth gyfnewid contractau bydd y cyfreithiwr neu drawsgludwr yn darllen y contractau dros y ffôn mewn sgwrs wedi ei recordio.

Byddant yn sicrhau bod y contractau’r un fath ac yna’n eu postio i’w gilydd.

Unwaith y bydd contractau wedi eu cyfnewid, rydych wedi’ch rhwymo’n gyfreithiol i brynu’r eiddo. Y camau nesaf fydd:

• i roi gwybod i’r rhydd-ddeiliad (os yw’n eiddo prydlesol) mai chi yw’r perchennog newydd.
• gwirio bod y cyfreithiwr/trawsgludwr wedi cofrestru trosglwyddiad perchnogaeth gyda’r gofrestrfa dir.
• os yw’n bwrcasiad rhan o rydd-ddeiliad, bydd y cyfreithiwr yn trefnu cyhoeddi tystysgrif newydd.

Dyma’r dyddiad pan fyddwch yn gallu symud i mewn i’ch cartref newydd. 

Mae’r gwerthwr eiddo’n debygol o gadw’r allweddi i chi eu casglu.

• ar y diwrnod cwblhau, bydd eich cyfreithiwr yn trefnu i drosglwyddo’r arian i gyfreithiwr y gwerthwr.
• yn ddelfrydol, mae’r holl brynwyr a gwerthwyr yn y gadwyn yn cwblhau ar yr un diwrnod, fel arall efallai y bydd rhaid i chi aros i’r gwerthwr gwblhau prynu ei gartref newydd cyn y gallwch symud i mewn.
• os oes gennych ran o rydd-ddaliad, gofynnwch i’ch cyfreithiwr neu drawsgludwr sut i gofrestru eich enw ar gofrestr y cwmni.

• gofynnwch i’r Post Brenhinol anfon eich post i’ch cyfeiriad newydd os ydych chi eisiau.
• hysbyswch bawb eich bod wedi newid cyfeiriad – trwydded yrru, banciau, cwmni pensiwn, gwaith, cwmni ffôn symudol, ac ati.
• cofrestrwch gyda chwmnïau gwasanaethau, cyflenwyr band eang, cyflenwyr dŵr ac ar gyfer y dreth gyngor.
• cyn symud i mewn, gofynnwch i’r gwerthwyr ble mae’r prif dap cau a mesuryddion ynni a gwirio fod y gosodiadau a ffitiadau yn eu lle (os yn berthnasol).
• gofynnwch am y llawlyfr cyfarwyddiadau ar gyfer unrhyw nwyddau trydanol maent yn gadael ar eu holau.
• byddwch hefyd angen allweddi i’r drysau a’r ffenestri.
• casglwch allweddi a glanhau’r eiddo cyn i’r cwmni symud gyrraedd.
• os oes gennych blant ifanc ac anifeiliaid anwes, trefnwch i rywun eu gwarchod ar y diwrnod symud.
• cadwch eitemau gwerthfawr, megis gemwaith, gyda chi.
• paciwch flwch o hanfodion ar gyfer eich diwrnod cyntaf yn eich cartref newydd. Gallai hyn gynnwys tegell, mygiau, coffi/te, papur tŷ bach, brwshys dannedd a phast dannedd.