Rhoi cymorth i reoli arian rhywun yr ydych yn gofalu amdanynt

Gan ddibynnu ar y math o drafferthion y mae rhywun yn eu cael gyda’u harian, gall y cymorth y gallwch ei gynnig gynnwys eu helpu gyda biliau a gwaith papur ac arian bob dydd, hyd at gymryd swyddogaethau pwer atwrnai.

Darparu cefnogaeth anffurfiol

Pan ydych yn helpu i gefnogi rhywun ag anghenion gofal tymor hir, mae'n bwysig ceisio sicrhau eu bod yn gwneud y defnydd gorau o'u harian i ddiwallu'r anghenion hynny.

Gallai hyn olygu:

  • rhoi cymorth iddynt gyda’u cynllun gofal
  • sicrhau bod unrhyw arian gofal yn cael ei wario’n gall
  • sicrhau bod ganddynt arian i’w wario ar eu hoff ddiddordebau a gweithgareddau.

Mae cynllun gofal yn gytundeb ysgrifenedig rhwng y person sydd angen cymorth a’r gweithiwr iechyd proffesiynol a/neu’r gwasanaethau cymdeithasol. Ei nod yw helpu rheoli iechyd a lles y person o ddydd i ddydd.

Gellir adolygu cynllun gofal unwaith y flwyddyn o leiaf – ac os nad yw’r cynllun yn gweithio neu os bydd pethau eraill ym mywyd y person yn newid.

Os byddwch mewn sefyllfa o fod yn rheoli cyllid gofal personol rhywun a roddwyd gan awdurdod lleol neu’r GIG, mae rhai cyfrifoldebau a goblygiadau ynghlwm â hyn y dylech eu cyflawni.

Beth os bydd rhywun angen mwy o gefnogaeth?

Mae trefnu i reoli arian ffrind neu aelod o’r teulu yn ffurfiol yn gam mawr i chi’ch dau.

Iddynt hwy, mae’n golygu colli rheolaeth ariannol ac ymddiried eu harian i ofal rhywun arall.

I chi mae’n golygu cymryd cyfrifoldeb am ddyfodol ariannol rhywun arall. Felly nid yw’n rhywbeth i’w wneud heb ei ystyried yn ddwys.

Mae’r gyfraith yn dweud bod rhaid i chi dybio bod rhywun yn gallu gwneud ei benderfyniadau ei hun oni bai bod tystiolaeth i’r gwrthwyneb.

Beth os oes gan yr unigolyn yr ydych yn gofalu amdanynt ‘ddiffyg gallu meddyliol’, ac nad ydynt wedi eich penodi chi neu rywun arall i weithio’n atwrnai iddynt?

Cymru a Lloegr

Os ydych yn byw yng Nghymru neu Loegr gallwch wneud cais i Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus i fod yn ‘ddirprwy’ iddynt.

Yr Alban

Os ydych yn byw yn yr Alban gallwch wneud cais i Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus (Yr Alban) i fod yn ‘warcheidwad’ iddynt.

Gogledd Iwerddon

Os ydych yn byw yng Ngogledd Iwerddon gallwch wneud cais i'r 'Office of Care and Protection' (Gogledd Iwerddon) ble rydych angen gwneud cais i fod yn ‘reolydd’ iddynt.

Mae dod yn ddirprwy, gwarcheidwad neu reolydd i rywun rydych yn gofalu amdanynt yn golygu gallwch ddelio â’u materion ariannol yn ffurfiol.

Byddai hyn yn eich galluogi i ddelio, er enghraifft, â’r banc a’r darparwyr gofal ar eu rhan.

Beth os mai’r unig incwm sydd gan yr unigolyn yw Pensiwn y Wladwriaeth a/neu fudd-daliadau lles ac nad oes pwer atwrnai yn bodoli? Yn hytrach na gwneud cais i’r Llys Gwarchod i ddod yn ddirprwy, gwnewch gais i’r Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) i ddod yn benodai.

Mae hyn yn golygu gallwch gael eu hincwm a thalu biliau ar eu rhan. Gallwch wneud hyn hefyd gyda budd-daliadau awdurdod leol, fel budd-dal tai neu fudd-dal Treth Cyngor – mewn geiriau eraill, dylech wneud cais i’r awdurdod lleol i ddod yn benodai.

Mae’n syniad da i feddwl am alluedd meddyliol yn awr a gweithio allan beth allai fod angen i chi a’r person rydych yn gofalu amdanynt ei wneud yn y dyfodol.

Cynllunio ar gyfer y dyfodol

Mae pwer atwrnai yn ddogfen gyfreithiol sy’n gadael i chi roi’r pwer i un neu ragor o bobl i wneud penderfyniadau a rheoli

  • eich arian a’ch eiddo, a/neu
  • eich iechyd a’ch lles.

Mae enwau’r rhain ychydig yn wahanol ym mhob gwlad o fewn y DU.

Yng Nghymru a Lloegr, mae’n cael ei galw’n pwer atwrnai parhaus; yn yr Alban mae’n 'continuing power of attorney'; ac yng Ngogledd Iwerddon, 'enduring power of attorney'.

Cyn sefydlu pwer atwrnai parhaus mae rhaid i chi wybod y ffeithiau – y gwahanol fathau, faint mae’n costio, a pha mor hir fydd hyn yn ei gymryd.

Efallai bydd y person rydych yn gofalu amdanynt eisoes wedi sefydlu pwer atwrnai parhaus. Neu efallai eu bod wedi sefydlu pwer atwrnai parhaus oedd ar gael yng Nghymru a Lloegr cyn Hydref 2007, a allai gael ei defnyddio o hyd ond bydd angen ei gofrestru gyda’r Llys Gwarchod ymlaen llaw.

Diolch am eich adborth.
Rydym bob amser yn ceisio gwella ein gwefan a gwasanaethau, ac mae eich adborth yn ein helpu i ddeall sut rydym yn gwneud.
Chwilio amdanom? Rydym nawr yn HelpwrArian

HelpwrArian yw’r ffordd newydd a chlir i gael help di-duedd am ddim ar gyfer eich holl ddewisiadau arian a phensiwn. Beth bynnag yw eich amgylchiadau neu gynlluniau, symudwch ymlaen gyda HelpwrArian.

Parhau i’r wefan
Chwilio amdanom? Rydym nawr yn HelpwrArian

HelpwrArian yw’r ffordd newydd a chlir i gael help di-duedd am ddim ar gyfer eich holl ddewisiadau arian a phensiwn. Beth bynnag yw eich amgylchiadau neu gynlluniau, symudwch ymlaen gyda HelpwrArian.

Parhau i’r wefan
Chwilio amdanom? Rydym nawr yn HelpwrArian

HelpwrArian yw’r ffordd newydd a chlir i gael help di-duedd am ddim ar gyfer eich holl ddewisiadau arian a phensiwn. Beth bynnag yw eich amgylchiadau neu gynlluniau, symudwch ymlaen gyda HelpwrArian.

Parhau i’r wefan
Siaradwch â ni yn fyw am...
Siaradwch â ni yn fyw am...
Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad pensiwn drwy ddefnyddio…
Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio…
Oriau
  • Llun – Gwener:9.00am – 5.00pm
  • Sadwrn, Sul a gwyliau bancWedi cau

Mae galwadau o’r DU am ddim. Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth o safon i chi, felly gellir recordio neu fonitro galwadau at ddibenion hyfforddiant ac i’n helpu i ddatblygu ein gwasanaethau.

Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio’r ffôn.
Oriau
  • Llun – Gwener:8.00am – 6.00pm
  • Sadwrn, Sul a gwyliau bancWedi cau

Mae galwadau o’r DU am ddim. Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth o safon i chi, felly gellir recordio neu fonitro galwadau at ddibenion hyfforddiant ac i’n helpu i ddatblygu ein gwasanaethau.

Defnyddiwch ein cyfeirlyfr yswiriant teithio i gael rhestr o ddarparwyr arbenigol y gallwch gysylltu â nhw'n uniongyrchol, gan na allwn roi dyfynbrisiau i chi.

Angen mwy o help? Os ydych wedi defnyddio'r cyfeiriadur neu os oes angen help pellach arnoch i ddod o hyd i yswiriwr, gall Cymdeithas Broceriaid Yswiriant Prydain eich rhoi chi mewn cysylltiad â brocer. Ffoniwch: 0370 950 1790

Os ydych wedi methu taliadau ac yn cael trafferth gyda dyled, ffoniwch ni a phwyswch 1 i siarad ag un o'n partneriaid cyngor ar ddyledion. Oriau
  • Dydd Llun- Dydd Gwener: 9.00am - 5.00pm
  • Dydd Sadwrn-Dydd Sul a Gwyliau Banc: Wedi cau

Mae galwadau o'r Deyrnas Unedig am ddim. Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth o safon i chi, felly efallai caiff galwadau eu cofnodi neu fonitro at ddibenion hyfforddi a'n helpu i ddatblygu ein gwasanaethau.

Mae ein harbenigwyr yma i'ch cefnogi dros y ffôn. Oriau
  • Dydd Llun- Dydd Gwener 9.00am - 5.00pm
  • Dydd Sadwrn-Dydd Sul a Gwyliau Banc Wedi cau

Mae galwadau o'r Deyrnas Unedig am ddim. Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth o safon i chi, felly efallai caiff galwadau eu cofnodi neu fonitro at ddibenion hyfforddi a'n helpu i ddatblygu ein gwasanaethau.

Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad pensiwn drwy ddefnyddio gwesgwrs
Oriau
  • Llun – Gwener:9.00am – 5.00pm
  • Sadwrn, Sul a gwyliau banc:Wedi cau
Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio gwesgwrs
Oriau
  • Llun – Gwener:8.00am – 6.00pm
  • Sadwrn, Dydd Sul a gwyliau’r banc:Ar gau
Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad pensiwn drwy ddefnyddio ein ffurflen we

Ein nod yw ymateb o fewn 5 diwrnod gwaith.

Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio ein ffurflen we

Ein nod yw ymateb o fewn 2 diwrnod gwaith.

Siaradwch â ni yn fyw am arweiniad ariannol drwy ddefnyddio WhatsApp

Lawrlwythwch: WhatsApp

Am help i ddatrys eich dyledion neu gwestiynau credyd. Am bopeth arall cysylltwch â ni trwy Wegswrs neu dros y ffôn.