Trefnu cyfrifon banc ar y cyd, yswiriant, biliau a chynilion arall â’ch cyn bartner

Mae’n well siarad â’ch gilydd am sut hoffech gael trefn ar eich arian ar y cyd.

Ond mae’n bwysig eich bod yn gweithredu’n fuan os ydych yn meddwl y gallai’ch cyn bartner fynd i ddyled ar gyfrifon ar y cyd. Mae hynny oherwydd os oes gennych unrhyw fenthyciadau neu orddrafftiau ar y cyd, gellir gofyn i’r naill neu’r llall ohonoch ad-dalu’r swm llawn.

Dylech hefyd feddwl am effaith unrhyw ddyled ar y cyd ar eich sgôr credyd – mae sgôr credyd da yn golygu y byddwch yn fwy tebygol o gael cynigion rhatach wrth wneud cais i fenthyg arian.

Bydd gwirio eich sgôr yn dangos yr holl ffyrdd rydych wedi’ch ‘cysylltu’n ariannol’ i’ch cyn-bartner. Bydd hyn yn helpu i sicrhau nad ydych yn anghofio unrhyw beth wrth wahanu eich arian.

Byddwch wedi’ch cysylltu’n ariannol pan wnaethoch agor cyfrif gyda’ch gilydd. Byddwch wedi cael eich ‘cyd-sgorio’ a’ch sgoriau credyd wedi’u cysylltu.

Ceisiwch gytuno â’ch cyn bartner ar beth hoffech wneud â’ch cyfrif(on) banc ar y cyd.

Os na allwch gytuno, mae cyfryngu (defnyddio rhywun diduedd)Yn agor mewn ffenestr newydd yn aml yn ffordd dda o ddatrys y materion ymarferol hyn.

Darganfyddwch fwy am gyfryngu ar wefan Cyngor ar BopethYn agor mewn ffenestr newydd

Mae’n werth i chi neu’ch cyn bartner gysylltu â’ch banc neu gymdeithas adeiladu cyn gynted ag y byddwch yn gwybod eich bod yn gwahanu.

Dyma rai pethau i’w hystyried:

• Newid sut mae’r cyfrif wedi ei sefydlu – fel bod rhaid i chi eich dau gytuno i gymryd unrhyw arian allan neu gynyddu terfynau gorddrafft.
• Sicrhau bod eich cyflogau neu fudd-daliadau yn mynd i mewn i gyfrif yn eich enw chi yn unig yn y dyfodol.
• Gofyn i’r banc atal bancio ffôn ac ar-lein ar unrhyw gyfrif ar y cyd.
• Cyfrifo sut fyddwch yn talu biliau sy’n cael eu talu o’ch cyfrif ar y cyd ar hyn o bryd.
• Cau’r cyfrif, os nad oes gennych lawer o arian ynddo neu os na fyddwch yn ei ddefnyddio yn y dyfodol. Mae’n rhaid i chi’ch dau gytuno – fel arfer yn ysgrifenedig – i gau cyfrif ar y cyd. Ni fyddwch yn gallu gwneud hyn nes bydd unrhyw orddrafft wedi ei dalu.

Os ydych yn poeni y bydd eich cyn-bartner yn tynnu arian allan, dylech rewi’r cyfrif. Gall un ohonoch ofyn i’r banc rewi cyfrif, ond fel rheol mae’n rhaid i’r ddau ohonoch lofnodi llythyr i ddweud eich bod chi ei eisiau ‘heb ei rewi’.

Mae'n bwysig ystyried unrhyw broblemau y gallech eu hwynebu os oes gennych ddebydau uniongyrchol neu orchmynion sefydlog sy'n dod allan o'r cyfrif, neu os gwnewch daliadau rheolaidd ohono - er enghraifft, eich morgais neu rent, biliau neu siopa bwyd.

Gobeithio y byddwch yn gallu cytuno ar sut i rannu unrhyw gynilion ar y cyd sydd gennych.

Mae sut mae’r gyfraith yn trin eich hawl i arian mewn cyfrif ar y cyd yn ddibynnol ar ble rydych yn byw yn y Deyrnas Unedig.

Os ydych yn gwahanu o’ch partner, mae arian mewn cyfrif ar y cyd yn perthyn i’r sawl a’i talodd i mewn.

Ond gallai partner nad yw wedi gwneud cyfraniad i gyfrif ar y cyd hawlio cyfran ohono.

Fodd bynnag, gall fod yn anodd iddynt brofi bod ganddynt hawl i’r arian mewn cyfrif ar y cyd os nad ydynt wedi talu arian i mewn iddo.

Byddai angen iddynt ddangos mai bwriad clir y cyfrif ar y cyd oedd cael cronfa a rennir y gallai pob person ei defnyddio.

Os ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil, mae arian mewn cyfrif ar y cyd yn perthyn i’r ddau ohonoch yn gyfartal.

Os ydych yn gwahanu o’ch partner, yn ysgaru neu’n diddymu eich partneriaeth sifil, mae arian mewn cyfrif ar y cyd yn perthyn i bob un ohonoch yn gyfartal. Mae hyn oni bai fod llys yn penderfynu fel arall.

Os ydych yn gwahanu ar ôl byw gyda’ch gilydd, fe dybir bod arian sydd gennych mewn cyfrifon ar y cyd ar gyfer biliau’r cartref neu debyg yn perthyn i chi’ch dau mewn cyfrannau cyfartal.

Gallai sut rydych yn rhannu’ch cynilion ddibynnu ar y math o gyfrif sydd gennych.

Os oes gennych gyfrif cerdyn credyd neu siop ac mae gan eich cyn bartner gerdyn ar y cyfrif i’w defnyddio eu hunain, rydych yn gyfrifol yn gyfreithiol am dalu am ei wariant/gwariant yn ogystal â’ch gwariant chi.

Gallwch naill ai:

• gofyn i’ch cyn-bartner i roi’r cerdyn yn ôl i chi, neu
• gysylltu â chwmni’r cerdyn i weld beth mae’n rhaid i chi ei wneud i chi flocio’r cerdyn neu i dynnu’ch cyn-bartner o’ch cyfrif.

Hyd yn oed os credwch fod cyfrif yn eich enw chi yn unig, gwiriwch â’r benthyciwr i sicrhau nad yw’ch partner wedi ei rhestru fel deilydd cerdyn awdurdodedig.

A oes gennych bolisi yswiriant cartref yn enwau’r ddau ohonoch, ac mae’ch cyn-bartner yn symud allan? Efallai y bydd angen i chi ofyn iddynt lofnodi ffurflen neu lythyr yn dweud ei fod yn fodlon i’w enw ddod oddi ar y polisi.

Efallai’ch bod yn yrrwr a enwir ar yswiriant car eich cyn bartner – neu gallant fod ar eich polisi chi. Os yw’r polisi yn eich enw chi, cysylltwch â’ch yswiriwr a gofynnwch iddynt dynnu enw’ch cyn bartner (os na fyddent yn gyrru eich car yn y dyfodol.)

Os ydych chi, neu'ch cyn-bartner, yn symud allan, nodwch ddarlleniadau’r mesuryddion ar gyfer nwy a thrydan – fel na chodir tâl ar y person sy’n symud allan am ynni nad ydynt wedi ei ddefnyddio.

Dylai dod yn gyfrifol am gyfrif oedd yn enwau’r ddau ohonoch fod yn syml.

Fel arfer, gallwch wneud hyn ar-lein neu dros y ffôn. Fodd bynnag, byddwch yn ymwybodol y byddwch chi a’ch cyn-bartner yn gyfrifol am dalu unrhyw arian sy’n ddyledus hyd at y pwynt hwnnw.

Os ydych eisiau dod yn gyfrifol am fil yn enw’ch cyn bartner, bydd angen cau’r hen gyfrif ac agor un newydd.

Mae hefyd yn werth darllen ein canllawiau:

• Sut i rannu eich eiddo os ydych yn gwahanu
• Sut i ddelio â dyled broblemus ar ôl gwahanu
• A ddylech reoli arian ar y cyd neu ar wahân?