Gellir gwneud y rhan fwyaf o daliadau ar unwaith ar-lein neu drwy ddefnyddio bancio symudol, ond mae sieciau papur a drafftiau banc yn dal i fod yn opsiwn. Maen nhw'n arafach fodd bynnag, gydag arian fel arfer ar gael y diwrnod gwaith ar ôl iddo gael ei dalu i mewn.
Beth sydd yn y canllaw hwn
Beth yw sieciau a drafftiau banc?
Mae siec yn ddarn swyddogol o bapur o'ch banc y gallwch ei ddefnyddio i dalu gydag ef, ychydig fel IOU.
Unwaith y bydd y person neu'r cwmni yn talu eich siec, mae eu banc yn gofyn i'ch banc drosglwyddo dros yr arian. Mae'r broses hon fel arfer yn cymryd un neu ddau ddiwrnod gwaith.
Os nad oes gennych ddigon o arian yn eich cyfrif, bydd y siec yn dychwelyd yn ddi-dâl – a elwir yn siec wedi'i wrthod. Os bydd hyn yn digwydd, bydd angen i chi drefnu ffordd arall o dalu.
Drafftiau banc
Mae drafft banc yn gweithio yn yr un modd â siec, ond ni all gael ei wrthod. Mae'r banc yn ysgrifennu'r siec i chi mewn cangen ac yn cymryd yr arian o'ch cyfrif ar yr un pryd - felly mae fel siec rhagdaledig.
Mae banciau fel arfer yn codi ffi am y gwasanaeth hwn ac yn aml mae angen 24 awr o rybudd.
Mae ffyrdd mwy diogel a chyflymach o dalu
Gan fod drafft siec neu fanc yn ddarn o bapur, gellid ei golli, ei ddwyn neu ymyrryd ag ef. Gwneir y dewisiadau arall hyn yn electronig, ac fel arfer anfonir yr arian ar unwaith neu ar yr un diwrnod:
- Trosglwyddiad banc – fel arfer ar gael trwy fancio symudol neu ar-lein, mewn cangen a thros y ffôn.
- Cerdyn debyd neu daliad cerdyn credyd – os derbynnir taliadau cardiau, daw'r rhain gyda diogelwch gwariant ychwanegol.
Sut i ysgrifennu siec
Os yw'r siec yn fath o daliad derbyniol, i ddweud wrth eich banc eich bod yn hapus i wneud y taliad, rydych yn ysgrifennu:
- enw'r person neu'r cwmni rydych chi'n ei dalu - ynghyd ag unrhyw gyfeirnod
- faint rydych chi am ei dalu mewn geiriau a rhifau
- dyddiad heddiw, ac
- eich llofnod.
Yna, tynnwch linell trwy unrhyw fannau gwag i atal unrhyw un rhag ychwanegu unrhyw rifau neu enwau ychwanegol.
Gwnewch yn siŵr bod gennych ddigon o arian yn eich cyfrif i dalu am werth y siec nes bod yr unigolyn wedi ei dalu i mewn a bod yr arian wedi'i ddidynnu. Os na wnewch hynny, efallai y bydd rhai banciau yn codi ffi arnoch am y taliad a wrthodwyd.
Sut i stopio siec
Os yw siec yn cael ei cholli, ei dwyn neu os gwnaethoch gamgymeriad - er enghraifft, fe wnaethoch chi ysgrifennu'r enw anghywir - gofynnwch i'ch banc ei ganslo. Nid yw'r rhan fwyaf o fanciau yn codi tâl am hyn.
Fel arfer, gallwch ofyn am hyn drwy fancio ar-lein, dros y ffôn neu mewn cangen. Yn aml, bydd angen i chi gael:
- rhif siec – a geir ar y stwmp yn eich llyfr siec
- enw'r person rydych chi'n ei dalu
- swm, a
- dyddiad ar y siec.
Sut i dalu mewn siec
Fel arfer, gallwch dalu siec:
- gan ddefnyddio bancio symudol – rydych chi'n tynnu ac yn uwchlwytho llun o'r siec
- mewn cangen banc
- mewn Swyddfa'r Post, neu
- drwy'r post.
Efallai y gofynnir i chi gwblhau slip talu i mewn neu ysgrifennu manylion eich cyfrif ar gefn y siec. Mae hyn fel bod y banc yn gwybod i ba gyfrif i'w dalu.
Cyn talu i mewn, gwnewch yn siŵr bod y siec o fewn dyddiad - mae banciau fel arfer yn gwrthod sieciau dros chwe mis neu gyda dyddiad yn y dyfodol.
Pa mor hir y mae siec yn ei gymryd i glirio?
Cyn belled â'ch bod yn talu'r siec i mewn cyn amser cau'r banc (tua 3pm yn aml), dylai'r arian fod ar gael erbyn diwedd y diwrnod gwaith nesaf.
Er enghraifft, pe baech yn talu siec ddydd Gwener am 10am, byddech fel arfer yn gallu gwario'r arian erbyn hanner nos ddydd Llun (dydd Mawrth os yw'n ŵyl banc). Os caiff ei dalu i mewn ar ôl torbwynt y banc, byddai'n glir erbyn hanner nos ddydd Mawrth (dydd Mercher os oedd dydd Llun yn ŵyl banc).
Fel arfer, bydd sieciau sy'n cael eu talu mewn Swyddfa'r Post yn cymryd diwrnod gwaith ychwanegol.
Derbyn sieciau gan rywun rydych yn ymddiried ynddynt yn unig
Gan fod risg y bydd y siec a roddir i chi yn cael ei wrthod, gwnewch yn siŵr y gallwch gysylltu â'r person arall i drefnu ffordd wahanol o gael eich talu.
Os ydych chi'n gwerthu nwyddau neu wasanaethau, mae'n well defnyddio dull talu ar unwaith fel trosglwyddiad banc.
Os oes gennych broblem
Os oes rhywbeth wedi mynd o'i le gyda siec neu ddrafft banc, dilynwch y camau hyn;
- Gofynnwch i wasanaethau cwsmeriaid eich banc gywiro pethau – os na allwch gytuno ar ddatrysiad, yna
- Gwnewch gwyn ffurfiol - mae ganddynt wyth wythnos i ymchwilio a rhoi ymateb terfynol. Os nad ydych yn cytuno o hyd, neu os yw'r amser wedi mynd heibio, gallwch wneud cwyn ffurfiol
- Ewch â'ch cwyn at Wasanaeth yr Ombwdsmon Ariannol am ddim – fe gewch benderfyniad annibynnol ynghylch a oedd ymateb eich banc yn deg neu a oes angen iddynt wneud mwy.
Am fwy o wybodaeth, gweler ein Gweler ein canllaw Hawlio iawndal os ydych wedi dioddef cam-werthu.
