Budd-daliadau marwolaeth Pensiwn y Wladwriaeth

Mae unrhyw Bensiwn y Wladwriaeth yn seiliedig ar yr hen reolau os gwnaethoch chi neu'ch partner gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016.

Byddwch chi neu'ch partner wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 os:

• rydych chi neu’ch partner yn ddyn a chawsoch eich geni cyn 6 Ebrill 1951
• rydych chi neu’ch partner yn fenyw a chawsoch eich geni cyn 6 Ebrill 1953.

Mae dwy ran i’r hen Bensiwn y Wladwriaeth – Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth. Yn flaenorol, gelwir Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn Ail Bensiwn y Wladwriaeth (S2P), Cynllun Pensiwn y Wladwriaeth ar Sail Enillion (SERPS) a Budd-dal Ymddeol Graddedig (GRB).

Mae Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn gweithio ychydig yn wahanol, ac efallai bod hawl wedi'i chasglu o dan Bensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu Bensiwn sylfaenol y Wladwriaeth yn unig. Bydd yr hyn y gellir ei dalu adeg farwolaeth yn dibynnu ar pryd y cyrhaeddodd yr unigolyn sy'n marw gyntaf ei oedran Pensiwn y Wladwriaeth a phryd yr oeddech yn briod.

I gael mwy o fanylion am sut mae Pensiwn y Wladwriaeth yn gweithio, gweler ein canllaw ar Bensiwn y Wladwriaeth.

Os ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil a'ch bod chi'ch dau wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 yna, pan fydd un ohonoch yn marw, efallai y bydd gan y goroeswr hawl i dderbyn Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth uwch yn seiliedig ar gofnod Yswiriant Gwladol ei bartner. Mae hyn yn wir yn unig os nad yw'r partner sy'n goroesi eisoes wedi cronni Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth llawn o'i gofnod cyfraniad Yswiriant Gwladol ei hun.

Os yw'ch priod neu'ch partner sifil o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth pan fyddwch yn marw, byddant yn colli'r hawl hon os byddant yn ailbriodi neu'n ymrwymo i bartneriaeth sifil newydd cyn iddynt gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.

Os bydd eich priod neu'ch partner sifil yn marw efallai y gallwch gynyddu eich Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth hyd at £141.85 yr wythnos (yn 2022/2023) os:

• yw eich Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth eich hun yn llai na £141.85 yr wythnos

• roedd gan eich diweddar briod neu bartner sifil ddigon o gyfraniadau Yswiriant Gwladol.

Efallai y bydd yn bosibl i'ch ystâd hawlio hyd at dri mis o'ch Pensiwn y Wladwriaeth sylfaenol os nad ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil pan fyddwch yn marw. Gallent ond gwneud hyn os nad oeddech wedi ei hawlio yn barod.

Cysylltwch â'r Gwasanaeth Pensiwn i wirio'r hyn y gallwch ei hawlio.

Os ydych chi'n briod neu mewn partneriaeth sifil a bod un ohonoch chi'n marw, yna efallai y bydd gan y goroeswr hawl i gael rhywfaint o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn seiliedig ar gofnod Yswiriant Gwladol ei bartner.

Os oeddech chi'n briod neu mewn partneriaeth sifil a bod eich partner wedi cyrraedd oedran pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 a'u bod wedi gohirio neu roi'r gorau i gymryd eu Pensiwn y Wladwriaeth am gyfnod, a elwir yn 'ohirio', efallai y gallwch etifeddu rhan neu'r cyfan o Bensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth neu gyfandaliad yr oeddent wedi'i gronni. 

Efallai y gallwch etifeddu neu gynyddu eich Pensiwn y Wladwriaeth os yw'ch priod neu'ch partner sifil wedi marw.

Ni fyddwch yn gallu etifeddu unrhyw beth os byddwch yn ailbriodi neu'n ffurfio partneriaeth sifil newydd cyn ichi gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.

Os oeddech chi’n briod neu mewn partneriaeth sifil, a gwnaeth eich partner gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 ac fe wnaethant ohirio neu roi’r gorau i gymryd eu Pensiwn y Wladwriaeth am gyfnod, a elwir yn ‘gohirio’, efallai y gallwch etifeddu rhan neu’r cyfan o’r Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu gyfandaliad a oedd wedi’i gronni.

Os oeddech chi'n briod neu mewn partneriaeth sifil a bod eich partner wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 a'u bod wedi gohirio neu roi'r gorau i gymryd eu Pensiwn y Wladwriaeth am gyfnod, a elwir yn 'ohirio', efallai y gallwch etifeddu rhan neu'r cyfan Pensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth neu gyfandaliad yr oeddent wedi'i gronni.

Nid oes unrhyw etifeddiaeth o unrhyw Bensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth y gallai eich priod neu'ch partner sifil fod wedi bod yn ei dderbyn neu ei gronni pe baent wedi cyrraedd Pensiwn y Wladwriaeth ar ôl 6 Ebrill 2016 ac wedi oedi neu roi'r gorau i hawlio eu Pensiwn y Wladwriaeth am gyfnod.

Os gwnaethoch chi a’ch partner gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar neu ar ôl 6 Ebrill 2016, bydd y ddau ohonoch yn hawlio Pensiwn ‘newydd’ y Wladwriaeth.  Bydd eich Pensiwn y Wladwriaeth fel arfer yn seiliedig ar eich cyfraniadau Yswiriant Gwladol eich hun yn unig.

Er mwyn helpu pobl i ddeall yr hyn y gallent fod â hawl iddo, mae yna teclyn defnyddiol ar y wefan GOV.UK

Yn ogystal ag unrhyw Bensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth, efallai y bydd eich gŵr, gwraig neu bartner sifil gweddw hefyd yn gallu gwneud cais am fudd-daliadau profedigaeth eraill.

This website is partially compliant with the Web Content Accessibility Guidelines version 2.1 AA standard, due to the non-compliances and exemptions listed below.