Efallai y bydd yn bosibl etifeddu neu gynyddu Pensiwn y Wladwriaeth os yw'ch priod neu'ch partner sifil yn marw neu wedi marw. Bydd yr hyn y gallai fod yn bosibl ei hawlio yn dibynnu ar eich oedran Pensiwn y Wladwriaeth a dyddiad eich priodas/partneriaeth sifil.
Wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016
Mae unrhyw Bensiwn y Wladwriaeth yn seiliedig ar yr hen reolau os gwnaethoch chi neu'ch partner gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016.
Byddwch chi neu'ch partner wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 os:
- rydych chi neu’ch partner yn ddyn a chawsoch eich geni cyn 6 Ebrill 1951
- rydych chi neu’ch partner yn fenyw a chawsoch eich geni cyn 6 Ebrill 1953.
Mae dwy ran i’r hen Bensiwn y Wladwriaeth – Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth. Yn flaenorol, gelwir Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn Ail Bensiwn y Wladwriaeth (S2P), Cynllun Pensiwn y Wladwriaeth ar Sail Enillion (SERPS) a Budd-dal Ymddeol Graddedig (GRB).
Darganfyddwch fwy am Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth, S2P, SERPS a GRB yn ein canllaw Sut mae Pensiwn y Wladwriaeth yn gweithio a faint allech ei gael?
Mae Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn gweithio ychydig yn wahanol, ac efallai bod hawl wedi'i chasglu o dan Bensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu Bensiwn sylfaenol y Wladwriaeth yn unig. Bydd yr hyn y gellir ei dalu adeg farwolaeth yn dibynnu ar pryd y cyrhaeddodd yr unigolyn sy'n marw gyntaf ei oedran Pensiwn y Wladwriaeth a phryd yr oeddech yn briod.
I gael mwy o fanylion am sut mae Pensiwn y Wladwriaeth yn gweithio, gweler ein canllaw ar Bensiwn y Wladwriaeth.
Cynyddu eich Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth
Os ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil a'ch bod chi'ch dau wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 yna, pan fydd un ohonoch yn marw, efallai y bydd gan y goroeswr hawl i dderbyn Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth uwch yn seiliedig ar gofnod Yswiriant Gwladol ei bartner. Mae hyn yn wir yn unig os nad yw'r partner sy'n goroesi eisoes wedi cronni Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth llawn o'i gofnod cyfraniad Yswiriant Gwladol ei hun.
Os yw'ch priod neu'ch partner sifil o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth pan fyddwch yn marw, byddant yn colli'r hawl hon os byddant yn ailbriodi neu'n ymrwymo i bartneriaeth sifil newydd cyn iddynt gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.
Os bydd eich priod neu'ch partner sifil yn marw efallai y gallwch gynyddu eich Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth hyd at £169.50 yr wythnos (yn 2024/2025) os:
- yw eich Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth eich hun yn llai na £169.50 yr wythnos
- roedd gan eich diweddar briod neu bartner sifil ddigon o gyfraniadau Yswiriant Gwladol.
Efallai y bydd yn bosibl i'ch ystâd hawlio hyd at dri mis o'ch Pensiwn y Wladwriaeth sylfaenol os nad ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil pan fyddwch yn marw. Gallent ond gwneud hyn os nad oeddech wedi ei hawlio yn barod.
Cysylltwch â'r Gwasanaeth Pensiwn i wirio'r hyn y gallwch ei hawlio.
Etifeddu Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth
Os ydych chi'n briod neu mewn partneriaeth sifil a bod un ohonoch chi'n marw, yna efallai y bydd gan y goroeswr hawl i gael rhywfaint o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn seiliedig ar gofnod Yswiriant Gwladol ei bartner.
I weld faint o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth y gellir ei etifeddu, ewch i'r wefan GOV.UK
Etifeddu Pensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth ychwanegol neu gyfandaliad
Os oeddech chi'n briod neu mewn partneriaeth sifil a bod eich partner wedi cyrraedd oedran pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 a'u bod wedi gohirio neu roi'r gorau i gymryd eu Pensiwn y Wladwriaeth am gyfnod, a elwir yn 'ohirio', efallai y gallwch etifeddu rhan neu'r cyfan o Bensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth neu gyfandaliad yr oeddent wedi'i gronni.
Er mwyn helpu pobl i ddeall yr hyn y gallent fod â hawl iddo, mae yna teclyn defnyddiol ar wefan GOV.UK
Cyrraedd eich oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar 6 Ebrill 2016 neu ar ôl hynny
Efallai y gallwch etifeddu neu gynyddu eich Pensiwn y Wladwriaeth os yw'ch priod neu'ch partner sifil wedi marw.
Ni fyddwch yn gallu etifeddu unrhyw beth os byddwch yn ailbriodi neu'n ffurfio partneriaeth sifil newydd cyn ichi gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.
Etifeddu Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu daliadau gwarchodedig
Os oeddech chi’n briod neu mewn partneriaeth sifil, a gwnaeth eich partner gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 ac fe wnaethant ohirio neu roi’r gorau i gymryd eu Pensiwn y Wladwriaeth am gyfnod, a elwir yn ‘gohirio’, efallai y gallwch etifeddu rhan neu’r cyfan o’r Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu gyfandaliad a oedd wedi’i gronni.
Er mwyn helpu pobl ddeall beth y gallant hawlio, mae teclyn defnyddiol ar y wefan GOV.UKYn agor mewn ffenestr newydd
Etifeddu Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu gyfandaliad
Os oeddech chi'n briod neu mewn partneriaeth sifil a bod eich partner wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 a'u bod wedi gohirio neu roi'r gorau i gymryd eu Pensiwn y Wladwriaeth am gyfnod, a elwir yn 'ohirio', efallai y gallwch etifeddu rhan neu'r cyfan Pensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth neu gyfandaliad yr oeddent wedi'i gronni.
Nid oes unrhyw etifeddiaeth o unrhyw Bensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth y gallai eich priod neu'ch partner sifil fod wedi bod yn ei dderbyn neu ei gronni pe baent wedi cyrraedd Pensiwn y Wladwriaeth ar ôl 6 Ebrill 2016 ac wedi oedi neu roi'r gorau i hawlio eu Pensiwn y Wladwriaeth am gyfnod.
Cynyddu eich Pensiwn y Wladwriaeth gan briod neu bartner sifil
Os gwnaethoch chi a’ch partner gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar neu ar ôl 6 Ebrill 2016, bydd y ddau ohonoch yn hawlio Pensiwn ‘newydd’ y Wladwriaeth. Bydd eich Pensiwn y Wladwriaeth fel arfer yn seiliedig ar eich cyfraniadau Yswiriant Gwladol eich hun yn unig.
Er mwyn helpu pobl i ddeall yr hyn y gallent fod â hawl iddo, mae yna teclyn defnyddiol ar y wefan GOV.UK
Mwy o wybodaeth
Yn ogystal ag unrhyw Bensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth, efallai y bydd eich gŵr, gwraig neu bartner sifil gweddw hefyd yn gallu gwneud cais am fudd-daliadau profedigaeth eraill.
Darganfyddwch fwy yn ein canllawiau:
Hawlio taliad cymorth profedigaeth a budd-daliadau eraill
Delio â materion ariannol ac yswiriant ar ôl i’ch partner farw
Angen mwy o wybodaeth am bensiynau?
Ffoniwch ni am ddim ar 0800 011 3797 neu defnyddiwch ein gwe-sgwrsYn agor mewn ffenestr newydd. Bydd un o’n harbenigwyr pensiwn yn hapus i ateb eich cwestiynau.
Mae ein help yn ddiduedd ac am ddim i’w ddefnyddio, p’un ai yw hynny ar-lein neu dros y ffôn.
Amseroedd agor: Dydd Llun i Ddydd Gwener, 9am i 5pm. Ar gau ar wyliau banc.
Teclynnau defnyddiol
This website is partially compliant with the Web Content Accessibility Guidelines version 2.1 AA standard, due to the non-compliances and exemptions listed below.
